Tilburg en de TOP Week

Elke maand plaatst projectleider Academisch Erfgoed Pieter Siebers kenmerkende gebeurtenissen, personen, gebouwen of objecten in historisch perspectief. Deze keer: de TOP Week.

Alle universiteiten organiseren introductiedagen voor nieuwkomers, al heten deze overal weer anders. In Tilburg heet de introductietijd sinds 2012 Topweek (Tilburg Orientation Program). Daarvoor heette het, op z’n Nederlands, Tilburgs Introductie Programma (TIK-week), en daarvoor gewoon ’introductie’. Tijdens de introductieperiode maken studenten in georganiseerd verband kennis met de opleiding, de universiteit en de stad.

Tot eind jaren zeventig spitste de introductie zich toe op de opleiding. Studenten werden in enkele dagen met inleidingen, brochures en folders wegwijs gemaakt in het studieprogramma en ze maakten kennis met het gebouw en de campus. Dat laatste betekent ‘veld’ in het Latijn, dat eeuwenlang de voertaal was op universiteiten, zoals nu het Engels de lingua franca is.

Meerdere termen herinneren nog aan de klassieke taal van de Romeinen. Zo wordt de belangrijkste ruimte van de universiteit aula genoemd (‘hal’) en wordt in de derde week van november de dies natalis (‘geboortedag’) van de Tilburgse universiteit gevierd. Eten doen we in de mensa (‘tafel’), hoewel het restaurant voor studenten en medewerkers in tijden van verengelsing meer en meer food court wordt genoemd.

Ontgroeningen

Ook studentenverenigingen gebruiken het Latijn nog. De voorzitter heet er praeses en de penningmeester questor. Niet-corporale studenten gebruiken het Latijn ook nog, maar dat is pas aan het einde van hun studie en in hun verdere loopbaan. Dat gebeurt als zij hun cv opstellen, het curriculum vitae – de levensloop. En soms, als ze buitengewoon hun best hebben gedaan, studeren studenten met lof af. Maar dan klinkt cum laude toch net wat beter.

Met de studenteverenigingen maakt in beginsel elke student kennis tijdens de Topweek. Tilburg kent er vier: TSC St. Olof, TSV Plato, TSR Vidar en het internationaal georiënteerde I*ESN. Wie lid wordt van zo’n vereniging krijgt vervolgens te maken met een ‘ontgroening’. Dat is een beproeving die de ‘groentjes’ (ook wel feuten (van het Latijnse foetus) moeten doorstaan voordat ze officieel worden ingewijd.

Ontgroenen is een vorm van je plaats leren kennen, soms door het doorstaan van vernederingen, zoals – het praktisch niet meer veel voorkomende – kaalscheren. Het fenomeen ontgroening en de mores die daar kennelijk bij horen staan regelmatig ter discussie in universiteitssteden, vooral als er excessen plaatsvinden. Zoals in 2016 in Groningen, waar een student tijdens de ontgroening bij Vindicat hersenletsel opliep. Voor zover bekend zijn verenigingen in Tilburg nooit in opspraak geraakt vanwege ontgroeningsincidenten.

Liefde op het tweede gezicht

Aan dergelijke verenigingen hou je vaak vrienden voor het leven over, maar toch worden veruit de meeste studenten er geen lid van. Misschien is dat vanwege de studiedruk, vanwege het langer thuis blijven wonen of misschien ook omdat er intussen een veelheid van studieverenigingen is waarvan je lid kan worden. Lid of geen lid: tijdens de introductieweek maakt iedereen kennis met de stad Tilburg.

Daarmee werd in 1978 begonnen, toen de organisatie van de TIK de introductie verlengde, van drie naar vijf dagen. Het programma werd grondig herzien, met meer aandacht voor de stad als nieuwe woonomgeving. Tilburg is sinds die aanpassing waarschijnlijk meer veranderd dan de introductieweek, die al jaren een succes is met vertrouwde formules. Tilburg was in de jaren ’90 nog een stad die overeind aan het krabbelen was nadat de beeldbepalende textielindustrie vrijwel was ingestort. Stap voor stap is Tilburg een studentenstad geworden, met als iconen de Spoorzone met herbestemde industriële gebouwen als de LocHal en de Piushaven. Dat was ooit een verwaarloosd haventerrein, nu is het een levendig verblijfsgebied waar het oude en het nieuwe Tilburg elkaar ontmoeten.

De introductieweek is altijd al een kennismaking met de universiteit en de verenigingen geweest, maar de stad heeft zich ontwikkeld tot de derde poot in het programma. Tilburg is een stad die je moet ontdekken. Tilburg, zo zei oud-studente en oud-wethouder Marieke Moorman ooit, is liefde op het tweede gezicht.

_Advertentie.