Relatieve veiligheid
En weer dient een nieuwe humanitaire ramp zich aan. Het voelt akelig dichtbij, zo aan de rand van de Europese Unie, waarin we ons toch in het algemeen veilig achten. Maar veiligheid blijkt ineens geen vanzelfsprekendheid meer.
Ik moet bij dit soort situaties vaak aan meneer Alexander Maslow denken. Deze Amerikaanse klinisch psycholoog presenteerde in 1943, dus midden in de Tweede Wereldoorlog nota bene, zijn boek A theory of human motivation. Hierin maakte hij een ordening van behoeften. Ik schreef hier al eerder een keer over in een coronacolumn.
In een notendop: onderaan de basis staan de lichamelijke behoeften, om ons lichaam werkend te houden. Dan volgt de behoefte aan veiligheid en zekerheid, vervolgens de behoefte aan sociaal contact, dan de behoefte aan waardering en tot slot de behoefte aan zelfverwerkelijking.
Vooral de behoefte aan sociaal contact werd tijdens de lockdowns erg ondermijnd. Maar verder konden we onszelf prima van een natje en droogje voorzien, hadden we een dak boven ons hoofd, en konden we onze geest aardig blijven voeden met werk en studie en wat online cultuur en vertier. En inmiddels lijken alle remmen los, als ik althans afga op de gezellige carnavalsgekte van de afgelopen dagen in mijn woonplaats.
Ik vermoed dat veel Oekraïners in hetzelfde schuitje zaten als ons. Zaten. Nu zijn velen op de vlucht. Naar een ander land, naar een ander gebied, of naar schuilkelders. Als ze vrouwen of kinderen zijn, want anders melden ze zich om hun land te verdedigen. Weg veiligheid en zekerheid. In één klap. En met het verliezen van hun veilige plek, dienen zich ook andere verliezen aan. Het verlies van basisspullen. Zoals eten, drinken, medicijnen, persoonlijke verzorgingsspullen en babyspullen.
Allemaal spullen waar hun huizen waarschijnlijk vol van liggen, net zoals in onze huizen. Maar waar bij ons ‘ontspullen’ tot zingevende trend is verheven, wordt dit in Oekraïne door bruut geweld afgedwongen. Ze kunnen gewoonweg niet meer bij hun spullen. Hun huis is misschien al kapot. Of ze durven er niet meer heen. Het paste niet allemaal in de koffer en rugzak. Ze moesten keuzes maken. Keuzes die ze een maand geleden, zelfs een week geleden nog niet voor mogelijk achtten.
Er worden al veel acties op touw gezet, vooral gericht op deze basisspullen en nieuwe, zij het tijdelijke, veilige daken boven hun angstige hoofden. In ons achterhoofd weten we allemaal wel dat veiligheid en zekerheid relatief zijn. Veel Nederlanders zijn nu waarschijnlijk blij dat ze in een veilig land wonen. Ik ook. Maar wonen we wel in een veilig land? Wie zal het zeggen.
Advertentie.
