Manon van Beeck: ‘Studenten van Tilburg University scoren laag op psychopathie’

Manon van Beeck: ‘Studenten van Tilburg University scoren laag op psychopathie’

Een literatuuronderzoek, experimenteren in het lab of toch in de weer met SPSS? De studenten van Tilburg University schrijven de meest uiteenlopende scripties. In de rubriek Masterscriptie licht Univers er maandelijks eentje uit. Deze keer: vijf vragen aan Manon van Beeck. Zij studeerde Victimologie en Klinische Forensische psychologie en schreef een scriptie over de relatie tussen mishandeling op jonge leeftijd en het ontwikkelen van psychopathische karaktertrekken.  

Illustratie: Jeroen de Leijer

Waar gaat jouw scriptie over?

“Ik heb onderzocht of onveilige hechting invloed heeft op de relatie tussen kindermishandeling op jonge leeftijd en het ontwikkelen van psychopathische trekken op latere leeftijd. We weten namelijk dat het ervaren van kindermishandeling kan leiden tot het ontwikkelen van psychopathische trekken. Kenmerkend voor psychopaten is dat ze geen empathie hebben voor anderen en ernaar streven om alles voor henzelf zo goed mogelijk te laten verlopen, zonder daarbij rekening te houden met anderen.

“Ook afwezigheid van een gezonde relatie met de ouder of verzorger, ook wel onveilige hechting genoemd, kan leiden tot psychopathie. Toch was het totaal van die drie factoren nog niet met elkaar in verband gebracht. Mijn hypothese was dat kindermishandeling niet rechtstreeks leidt tot psychopathie maar een omweg neemt via onveilige hechting, omdat slachtoffers van kindermishandeling door die extra factor niet in staat zijn tot het opbouwen van goede relaties.”

Hoe heb je dat bewezen?

“Ik heb een grote groep eerstejaars studenten drie lijsten met stellingen laten beoordelen, waarin ze werden uitgevraagd op de drie aspecten. Eerst vroeg ik ze of ze kindermishandeling hebben ervaren. Over onveilige hechting stonden er stellingen in als: ‘Ik vind het moeilijk anderen te vertrouwen’ en ‘Ik raak gefrustreerd als anderen niet beschikbaar zijn als ik ze nodig heb’. Om psychopathische klachten bij de studenten te toetsen, waren er statements opgenomen als: ‘Het is voor mij het belangrijkst om voor mezelf te zorgen, anderen interesseren me niet’.

“Op basis van de scores op de drie factoren kon ik met een statistische analyse vaststellen wat de afhankelijkheidsrelatie was tussen onveilige hechting en psychopathie. Het goede nieuws is dat de studenten van Tilburg University laag scoorden op psychopathie. Ik hoop dus dat een school shooting voorlopig niet zal voorkomen op de campus. Maar toch bleek er een significante relatie te zijn tussen proefpersonen die zowel kindermishandeling als onveilige hechting hadden meegemaakt en hun scores op psychopathie.

“Die relatie is in ieder geval zo groot dat ik aanbeveel om hetzelfde onderzoek te herhalen onder ‘echte’ psychopaten. Mijn onderzoek heeft plaatsgevonden onder een niet-representatieve groep, en ik denk dat een herhaling onder een klinische groep meer inzicht kan opleveren in de gedragsstoornissen van mensen met psychopathische trekken.”

(tekst loopt door onder de afbeelding)

Foto: Jack Tummers.

Wat zijn je opvallendste resultaten?

“Er zijn meerdere manieren waarop tot uiting kan komen dat je als kind nooit hebt geleerd om een gezonde relatie aan te gaan. Sommige mensen denken alleen aan zichzelf en hebben geen relaties nodig. Anderen willen wel een relatie aangaan maar denken dat de andere persoon hen zal teleurstellen en zien er daarom vanaf. Uit mijn onderzoek bleek dat die twee vormen in rechtstreeks verband staan met het ontwikkelen van psychopathische trekken, ik trof een positief verband aan.

“Ik trof ook een negatief verband aan dat me heeft verrast. Mensen die door onveilige hechting constant naar bevestiging zoeken en graag sociale relaties willen aangaan scoren lager op psychopathie. In dat geval is de onveilige hechting dus juist een beschermende factor die niet leidt tot het ontwikkelingen van psychopathische trekken.”

Wat maakt jouw scriptie uniek?

“Zoals ik al zei zijn deze drie factoren nog niet eerder met elkaar in verband gebracht, al was er wel onderzoek gedaan naar de relatie tussen psychopathie aan de ene kant en kindermishandeling of onveilige hechting aan de andere. In die zin was het onderzoek dus erg vernieuwend.

“Dat maakte het schrijven ook moeilijk, want er was dus vrijwel geen literatuur en daardoor moest ik goed kijken hoe ik mijn resultaten kon onderbouwen. Daar ben ik best trots op, al moet ik erbij zeggen dat ik veel geluk heb gehad dat ik net dit onderwerp kreeg toebedeeld. Aan de andere kant: je moet natuurlijk iets met de mogelijkheden die aangereikt worden.”

Heb je tips voor andere scriptieschrijvers?

“Het zal vast per persoon verschillen, maar voor mij werkte het goed om op tijd te beginnen. En af en toe een beetje afstand te nemen. Waar je als scriptieschrijver geen invloed op hebt, maar wat wel helpt, is een betrokken scriptiebegeleider. Het is fijn om te kunnen sparren en ‘domme’ vragen te kunnen stellen. Het mooie resultaat van mijn scriptie kan dan ook deels aan mijn begeleider toegeschreven worden.”

Masterscriptie

Auteur: Manon van Beeck
Titel: The indirect effect of child maltreatment on psychopathic personality traits through insecure attachment
Cijfer: 9,5
Begeleider: Carlo Garafalo (TSB)

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.