Ammar Maleki: ‘Iraanse bevolking is Islamitische regime beu’
Demonstraties, verbrande hoofddoeken en kleine creatieve acties van verzet. De Iraanse bevolking protesteert massaal tegen het Islamitische regime. Ammar Maleki, universitair docent Comparative Politics aan Tilburg University en oprichter en directeur van het GAMAAN onderzoeksinstituut, legt uit: “Het overgrote deel van de Iraanse bevolking steunt het Islamitische regime niet. Het wordt tijd dat de Europese Unie diplomatieke druk uitoefent op het Islamitische regime!”
De dood van een jonge vrouw in Iran zorgde de afgelopen maanden voor protesten in het hele land. Masha Amini overleed onder verdachte omstandigheden na arrestatie door de moraalpolitie omdat zij haar hoofddoek niet op de ‘juiste’ manier droeg. De demonstranten trokken wereldwijd veel bekijks met hun revolutionaire slogan ‘zan, zendegi, azadi’ (vrouw, leven vrijheid). Andere slogans richten zich meer tegen het regime: “Een Islamitische republiek, willen we niet, willen we niet”. Na weken van verzet lijkt het einde van de protesten nog lang niet in zicht.
Opiniepeilingen
De acties en demonstraties sluiten aan bij de opiniepeilingen die het GAMAAN-onderzoeksinstituut eerder publiceerde. Daaruit blijkt dat een meerderheid van de Iraanse bevolking het verplicht dragen van een hoofddoek afkeurt en het Islamitische regime niet steunt. “De enquêtes werden onder de Iraanse bevolking via sociale media en communicatiekanalen als WhatsApp en Telegram verspreid. Iraniërs zijn heel actief op sociale media”, legt oprichter en directeur Ammar Maleki uit.
“Om alle lagen van de bevolking te bereiken, hebben we de enquête verspreid in verschillende soorten sociale media-groepen. Hierdoor hebben allerlei soorten mensen de enquête ingevuld: man en vrouw, jong en oud, stadsmensen en de plattelandsbevolking, universitair opgeleid en lager opgeleid en dus ook mensen die het regime steunen en mensen die dat niet doen. Dat maakt het onderzoek representatief en betrouwbaar”, vertelt de onderzoeker.
De resultaten laten zien dat vrouwen, jongeren en hoogopgeleide mensen uit de stad – geheel naar verwachting – de groepen zijn die het meest tegen een verplichte hoofddoek zijn. Maar dat betekent niet dat mannen, mensen boven de vijftig, laagopgeleide mensen en mensen op het platteland per definitie voor een verplichte hijab zijn.
Sterker nog: cijfers tonen aan dat de meerderheid van deze groepen eveneens tegen een verplichte hijab is: “Het is onjuist om te denken dat de mannelijke, oude, plattelandsbevolking in Iran per definitie het regime steunt”, legt Maleki uit. “Het klopt dat de grootste groep supporters van het regime op het platteland woont (35,5%), maar de meerderheid van de plattelandsbevolking (58,5%) ondersteunt het regime niet”.
‘De meerderheid van de plattelandsbevolking ondersteunt het regime niet’
Uit het religieonderzoek van 2020 blijkt daarnaast dat er een seculiere verschuiving plaatsvindt in Iran. Terwijl 90% van de respondenten aangaf gelovig en/of praktiserend religieus te zijn opgevoed, verklaarde ongeveer de helft dat zij tijdens hun leven niet-religieus zijn geworden.
De Iraanse bevolking houdt vol: met aanhoudende demonstraties en kleine creatieve acties van verzet blijven zij hun ongenoegen tonen. Zo doken er recent op sociale media beelden op van dansende mannen en vrouwen op een universiteit. Al springend op de tafels wapperen zij hun hoofddoek in de lucht. Ook geestelijken moeten het op die beelden ontgelden. Hun tulband wordt – zo blijkt uit de video’s – regelmatig van hun hoofd getrokken.
Steun uit Europa
Volgens Maleki wordt het tijd dat de Europese Unie haar steun betuigt aan de Iraanse bevolking: “De massale protesten in Iran bevestigen onze opiniepeilingen. Het overgrote deel van de Iraanse bevolking steunt het Islamitische regime niet. Het wordt tijd dat de Europese Unie diplomatieke druk uitoefent op het Islamitische regime!”
De Europese Unie moet dit ook uit eigen belang doen, legt Maleki uit: “Als het Iraanse regime massaal demonstranten vermoordt – zoals zij deden in Syrië om Assad te steunen – komen mogelijk nieuwe migratiestromen op gang. Gezien de huidige toestroom vluchtelingen uit Syrië en Oekraïne, is dat het laatste waar de Europese Unie op zit te wachten. Overigens willen Iraniërs hun land helemaal niet verlaten. Ze willen vrijheid. Dus hebben ze internationale steun nodig om een tragedie te voorkomen. Het westen kan het regime onder druk zetten zodat er met behulp van referenda en vrije verkiezingen een vreedzame overgang plaatsvindt.”