Schoonmaker Mounia Benyahia: ‘Mensen laten van alles op het toilet achter’

Zonder ondersteunend personeel geen universiteit. Univers gaat op zoek naar de mensen die er al jaren voor zorgen dat de universiteit draait. Mounia Benyahia werkt sinds 2000 als schoonmaker bij Tilburg University en vindt dat er meer waardering voor schoonmaakwerk mag zijn. “Kleuters laten een toilet nog schoner achter dan studenten.”

De gezichtsuitdrukking van Mounia Benyahia (1963) laat weinig aan de verbeelding over als ze vertelt over wat ze zoal tegenkomt tijdens haar werk als schoonmaker op de universiteit. “Op het toilet laten mensen werkelijk alles liggen”, zegt ze nog steeds vol ongeloof. “Maandverband, de grote boodschap, braaksel, plas, diarree, bevuild ondergoed, bloed, alles. Als ik dit soort viezigheid aantref, denk ik: ik haat mijn leven, waarom doe ik dit werk?” Ze lacht erbij als een boer met kiespijn. “De mensen die het toilet zo achterlaten, hebben thuis geen opvoeding gehad”, vermoedt Benyahia, “anders gedraag je je niet zo.” Ze wacht even en zegt dan: “Kleuters laten een toilet nog schoner achter dan studenten.”

Eén keer werd ze wel heel onaangenaam verrast toen ze ’s morgens de toiletten van het toenmalige Prisma-gebouw binnenkwam. “Het stonk er heel erg. Een zwerver had zich ’s avonds in de toiletten opgesloten en was daar blijven slapen. Hij lag in zijn eigen uitwerpselen. Nou ja, eigenlijk zat de hele toiletruimte onder de poep.”

Apothekersassistent

Voordat Benyahia in 1987 met haar man naar Nederland verhuisde, was ze apothekersassistent in Marokko. Het echtpaar was oorspronkelijk van plan om op termijn terug naar Marokko te gaan. Maar tegen die tijd waren hun vier kinderen in Tilburg geaard, en dus besloot het gezin te blijven. Benyahia’s buurvrouw in Tilburg-West was leidinggevende in de schoonmaak bij de universiteit. Via haar rolde Benyahia het vak in. “Het Tias-gebouw was bijna klaar, toen ik in 2000 bij de universiteit begon. De bouwvakkers liepen er nog rond en overal lag een laag stof. Ik dacht: hoe moet ik hier nou schoonmaken? Mijn collega’s hebben mij toen veel advies gegeven. Dat pakte ik allemaal aan, want daar leerde ik van.”

Slim zijn

Wanneer de meeste studenten en medewerkers zich nog een keer omdraaien, is Benyahia al uit de veren om de universiteit spic en span op te leveren voor de nieuwe dag. Ze begint om zes uur en is meestal weer uit het zicht verdwenen wanneer het drukker wordt op de campus. Dat mensen haar niet altijd zien, heeft ook een nadeel. “Studenten denken dat het vanzelf schoon wordt. Ze laten troep achter, omdat het toch wel wordt opgeruimd. Ik snap echt niet waarom je appels en bananenschillen op de grond gooit, want overal op de campus staan prullenbakken.” Ook moet haar nog iets anders van het hart. “Mensen denken dat wij schoonmakers minder zijn. Dat is niet zo. Niet iedereen kan schoonmaken, daar moet je slim voor zijn.”

Niet voor mannen

Als Benyahia het over haar team heeft, straalt ze. “Mijn collega’s vind ik het leukste onderdeel van mijn werk. We gaan allemaal goed met elkaar om.” Het schoonmaakteam op de universiteit bestaat uit zo’n zestig collega’s, waarvan er zeven man zijn. “Mannen zijn niet voor schoonmaakwerk gemaakt”, lacht Benyahia. “Hoewel, sommigen kunnen het wel.” Ze werken met een divers team, vult ze aan, en iedereen helpt elkaar. “Vorig jaar was er een collega veertig jaar in dienst. Die is nu met pensioen. Ik red het ook wel tot mijn pensioen. Maar de veertig jaar? Nee, dat niet meer”, zegt ze hoofdschuddend.

Zes keer per jaar wordt de kwaliteit van het schoonmaakwerk door een instantie van buiten de universiteit gecontroleerd. “Ik werk nu als teamleider in het Cobbenhagen- en Koopmansgebouw en in het restaurant. Als die goedgekeurd worden, zijn we als team altijd heel blij. Het betekent dat we er voorlopig geen extra controles bijkrijgen.”

Schoonmaken is topsport

Het is fijn om gewaardeerd te worden, vindt Benyahia. “Toen ik nog in Tias werkte, kreeg ik veel complimentjes”, zegt ze glimlachend. “Als iemand vindt dat ik mijn werk goed doe, motiveert dat mij enorm. Helaas is er over het algemeen weinig oog voor wat wij doen. Maar als er één dag niet wordt schoongemaakt, zie je het verschil al. En dan komen er ineens klachten binnen, terwijl er nooit een berichtje binnenkomt als het wél schoon is.”

De toiletten vindt ze het minst leuk om te doen. Collegezalen daarentegen zijn haar favoriet. “Die zijn groot en hoog en lijken een beetje op een bioscoopzaal.” Ook de studieruimtes en de koffiecorner behoren tot Benyahia’s werkgebied. Schoonmaken is voor iedereen anders, denkt ze. “Ik vind stofzuigen best moeilijk, maar een ander vindt het lastig om hoge kasten schoon te maken.” Het is hoe dan ook fysiek zwaar werk. “Het is als topsport: je moet op een goede manier bewegen, anders krijg je last. Naast de basisopleiding schoonmaak, krijgen we training in hoe we ergonomisch moeten bewegen. De lengte van de dweilstok en de buis van de stofzuiger moeten bijvoorbeeld precies goed afgesteld zijn.”

Mannen sproeien overal

Het beeld van de schoonmaker met een geurig sopje klopt niet helemaal, zegt ze. “Wij werken maar met weinig schoonmaakproducten. Alleen het sanitair wordt met schoonmaakmiddel gedaan, de rest gewoon met een microvezeldoekje en water. De gebruikte microvezeldoekjes gaan aan het eind van de werkdag een grote wasmachine in gebouw A in.” Op de eeuwige vraag of de mannen- of de vrouwentoiletten nou het meest smerig zijn, kan Benyahia een verlossend antwoord geven: “De mannen”, antwoordt ze resoluut. “Daar ligt altijd plas op de grond. Die mannen sproeien overal!”, zegt ze lachend.

Geoefend oog

Met haar professionele blik kijkt ze automatisch naar hoe het op andere plekken met de properheid gesteld is. “In ziekenhuizen of restaurants controleer ik dat meteen. Bijvoorbeeld of er spinnenwebben zijn, of dat de klinken van deuren wel schoon zijn. Die zijn namelijk heel snel vies.” Haar eigen huis houdt Benyahia natuurlijk ook keurig bij. “Ik hoef dat niet alleen te doen, maar ik maak het thuis toch het liefst allemaal zelf schoon.”

_Advertentie.