Wordt het tijd voor een universiteit zonder smartphones?

Steeds meer landen verbieden mobiele telefoons op school. De schoolprestaties van de Nederlandse jeugd zijn de afgelopen jaren hard achteruitgegaan. Als het aan het CDA ligt, verbannen we smartphones daarom uit onze basis- en middelbare scholen. Moet de universiteit dit voorbeeld volgen? Univers vroeg het aan hoogleraren Martine Prange en Juliette Schaafsma.

Veel mensen zijn verslaafd aan hun smartphone. Bijna alles aan een telefoon is ontworpen om de aandacht van de gebruiker te trekken en vast te houden. Je telefoon negeren? Dat is voor velen onmogelijk. Hierdoor is concentreren met een smartphone in de buurt lang niet voor iedereen even makkelijk. Al helemaal niet voor kinderen en jongeren. Docenten ervaren dagelijks de negatieve consequenties van mobieltjes in de klas. Zij geven aan dat leerlingen zich slecht kunnen concentreren en minder tijd besteden aan hun huiswerk. Niet verwonderlijk dat de leerprestaties de afgelopen jaren hard achteruitgaan.

Genoeg redenen voor het CDA om mobieltjes per wet niet langer in het klaslokaal toe te staan. Moet de universiteit smartphones ook verbieden?

Smartphones in de collegezalen

In de lessen van Martine Prange, hoogleraar Filosofie van mens, cultuur en samenleving aan Tilburg University, is het gebruik van mobiele telefoons niet toegestaan. De hoogleraar vindt dat het gebruik van smartphones te veel afleidt: “De mobiele telefoon gaat uit in de collegezaal en pas weer aan als het college is afgelopen. In mijn colleges ben ik samen met de studenten bezig met filosofie en filosoferen. Dat is een groepsproces en mag niet worden verstoord door individuen die zich daaraan onttrekken om mensen buiten de collegezaal te appen.”

Ook Juliette Schaafsma, hoogleraar bij het departement Communicatie en Cognitie aan Tilburg University, is kritisch: “Als ik college geef zijn smartphones, tablets en laptops niet toegestaan. Studenten zijn constant afgeleid door deze apparatuur. Ze verschuilen zich achter hun laptop en doen minder actief mee. Bovendien leiden al die schermen medestudenten af.”

Minder sociaal

Daarnaast blijkt uit Amerikaans wetenschappelijk onderzoek dat het gebruik van de smartphone sociale contacten in de weg staat. Kinderen die deelnamen aan het onderzoek waren minder sociaal en hadden kortere gesprekken. Een verbod op mobiele telefoons op scholen zou deze negatieve spiraal kunnen doorbreken.

Schaafsma merkt in ieder geval dat de lessen zonder mobiele apparaten een positieve uitwerking hebben op de sociale interactie: “Ik voel er als docent niets voor om tegen rijen met schermen aan te kijken. Ik wil contact met de studenten in de collegezaal. Colleges zonder schermen zijn een stuk dynamischer en plezieriger.”

Volgens Prange werkt het mobiele tijdperk bovendien een gejaagde levensstijl in de hand: “We zijn collectief verslaafd aan de mobiele telefoon. Elke zeven seconden vragen je hersenen om een dopamineshotje. Dat krijg je door op je mobiel te kijken. Als je niet kijkt, heb je het gevoel dat je iets mist. Hierdoor staan we voortdurend in de alarmstand en maken de hersenen juist veel cortisol (stresshormoon, red.) aan.”

Door te verwachten dat jongeren op scholen tablets en laptops gebruiken voor hun schoolwerk werkt de politiek deze verslaving volgens Prange in de hand:

 “Ik verwacht dat wat voorheen roken was en nu vlees-, alcohol- en suikerconsumptie is, straks maatschappelijk zal gelden voor het smartphonegebruik. Men zal zeggen dat het slecht is voor de gezondheid en iets is dat uitgebannen moet worden.”

Officieel verbod

Toch voelt Schaafsma niet veel voor een algemeen smartphoneverbod op de universiteit: “Zo’n verbod is in strijd met de autonomie van docenten: zij mogen zelf bepalen of ze smartphones toelaten in de les. Maar ik zou wel willen dat de collega’s soms wat verstandiger en moediger waren en smartphones vaker verbieden in de collegezaal.”

Als het aan Martine Prange ligt, mag er over zo’n verbod worden nagedacht: “Als de campus rookvrij moet zijn, waarom dan geen campus zonder de even verslavende mobieltjes?”

_Advertentie.