Tilburgse economiestudent helpt oud-ministers om kleine partijen de Kamer uit te krijgen

Wat zou het invoeren van een kiesdrempel betekenen voor de machtsverdeling in de Tweede Kamer? Het leek Berend Holwerda een mooi onderwerp voor zijn bachelorthesis Econometrics and Operations Research. Dat was het ook, en meer. De scriptie is afgerond, maar met het onderwerp is hij nog lang niet klaar. Nu werkt hij met oud-ministers aan een vervolgonderzoek.

Zestien partijen, en daarnaast ook nog eens vier eenmansfracties. De macht in de Tweede Kamer is op z’n zachtst gezegd een beetje verdeeld geworden. En een coalitie vormen is daardoor niet meer zo eenvoudig. De invoering van een hogere kiesdrempel, waardoor het winnen van een bepaald aantal zetels voorwaarde is om in de kamer te komen, is een van de manieren om daar verandering in te brengen.

Holwerda berekende wat de invoering van een kiesdrempel van vijf procent zou betekenen voor de verhoudingen in de kamer. Daaruit blijkt dat naast het verdwijnen van kleine partijen, de grootste partijen ook nog eens meer zullen profiteren van de verdeling van de restzetels.

Berend Holwerda is niet de enige die belangstelling heeft in de invoering van zo’n drempel. Eind december werd daarvoor ook een petitie gestart. Initiatiefnemers zijn onder anderen oud Tilburg University-collegevoorzitter Yvonne van Rooy, economieprofessor Barbara Baarsma en oud onderwijsminister Jo Ritzen.

‘Het lijkt me ontzettend gaaf om straks naar Den Haag te gaan en die petitie te gaan indienen’

Holwerda: “In december zat ik op een middag aan mijn thesis te werken, toen ik in een bericht van het AD las dat er een petitie was gestart voor een kiesdrempel. Ik heb toen op de site daarvan een berichtje achtergelaten. Heel vrijblijvend, dat ik met een thesis over dat onderwerp bezig was. Een paar weken later kreeg ik een berichtje terug van Jo Ritzen.”

“Hij is een ontzettend drukke man, leuk dat hij reageerde op mijn berichtje. Ik kende Jo Ritzen zelf niet voor we contact hadden, maar ik had het er met mijn vader over en die zei meteen: Oh! En mijn begeleiders hier op de universiteit kenden hem natuurlijk ook. Hij is een ontzettend wijze en geleerde man, dat maakt het ook zo interessant om met hem hierover te praten.”

Helpen met de campagne

Dat eerste berichtje van Jo Ritzen (oud-minister, oud-collegevoorzitter van Maastricht University en economieprofessor) leidde tot meer contact. Over de scriptie, over een kiesdrempel, over de campagne en over verder onderzoek. Het leverde Holwerda geen voordeel op bij het afmaken van zijn bachelorscriptie. Het profijt gaat vooral de andere kant op. Holwerda werd juist gestrikt om te helpen bij de campagne en verder achtergrondonderzoek te doen voor het comité.

Hij is nu ook meer overtuigd van het belang van de invoering van een kiesdrempel. “Ik heb met mijn thesis niet willen zeggen dat het moet gebeuren, het belangrijkste is dat er een debat over komt. Na gesprekken met Jo Ritzen lijkt het me ook echt goed om een kiesdrempel in te voeren. Om alles te volgen wat er in de Tweede Kamer gebeurt, moeten fracties groot genoeg zijn. Binnen kleine partijen is het lastig om over elk onderwerp inhoudelijk mee te kunnen praten. Daarnaast is voor deze kleine partijen het profileren veel belangrijker. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van het debat. Ik denk daarom dat het van belang is dat partijen groter zijn. Het zou beter zijn als dat niet nodig was, maar het is wel nodig.”

Impact

“Een thesis met impact? Dat is misschien een te groot woord. Maatschappelijk relevant, dat is het wel. Dat heb ik altijd wel een beetje gemist bij wiskunde. Voordat ik aan mijn thesis begon deed ik een bestuursjaar bij MAK, daar merkte ik ook dat ik het veel leuker vind als het maatschappelijk relevant is.”

Ook wat betreft de toekomst hebben zijn thesis en de naweeën ervan het leven van Holwerda wat meer richting gegeven. “Ik ben niet politiek actief, maar heb het wel altijd interessant gevonden. Nu leeft het langzaamaan wel een beetje meer. Het lijkt me in ieder geval ontzettend gaaf om straks naar Den Haag te gaan en de petitie te gaan indienen. Misschien dat ik daarom gekozen heb voor een master Economics. Het is niet meteen politiek, maar het gaat wel een beetje die kant op.”

Achteraf, zegt Holwerda, zou hij een ding aan zijn scriptie liever anders gedaan hebben. Bij de berekeningen ging hij uit van een vrij hoge drempel van vijf procent van de stemmen om toegang te krijgen, maar met de kennis van nu zou hij liever uitgegaan zijn van een drempel van twee procent, waar de petitie ook voor pleit.  Maar dat kan natuurlijk altijd nog herberekend worden. Voor de rest was het juist allemaal top.

“Iedereen ziet op tegen de thesis. Maar als je iets hebt dat interessant is, kan het juist heel leuk zijn. Dat vond ik zo mooi hieraan. Dat hoop ik aan anderen mee te geven. Het kan zo maar tot mooie dingen leiden. Mijn thesis is ook door anderen gelezen. Ze vonden het interessant. Een politicoloog uit Amsterdam, gaf me nog tips voor vervolgonderzoek. Ik leer hierdoor heel interessante mensen kennen. Wie weet leidt het nog ergens toe. Misschien ook niet, wel zullen wel zien.”

_Advertentie.