Pleiten voor Shell is zwichten voor geld

Geloven wetenschappers daadwerkelijk dat Shell ineens een groene koers vaart? Columnist Henk Strikkers kan het zich niet voorstellen.

Onder druk van protesterende studenten en onderzoekers kiezen steeds meer universiteiten ervoor om Shell in de ban te doen. Zowel in Rotterdam als bij de UvA stond er echter meteen een groepje onderzoekers klaar om te roepen dat we niet zonder Shell kunnen. Dat is of grenzeloos naïef, of simpelweg om maar geld voor toekomstig onderzoek te garanderen.

Het viel een beetje in het niet bij al het geanalyseer van de stikstofbeleidversnelling, dan wel pauze, maar op zaterdagochtend 1 april bracht onderzoeksjournalistiek platform Follow the Money hard nieuws. Niet in 1986, maar al begin jaren zeventig wist Shell dat het verbranden van fossiele brandstoffen kan leiden tot ‘zorgwekkende klimaatverandering’.

De Nederlandse multinational paste haar handelen er niet op aan, ze opende in 1974 doodleuk een nieuwe dochteronderneming: Shell Coal International. In de decennia erna zou het olieconcern onderzoek na onderzoek financieren dat de situatie rond klimaatverandering rooskleuriger voorstelde dan zij daadwerkelijk was. Daarin staat Shell overigens niet alleen, vrijwel alle grote internationale oliebedrijven deden dat.

De laatste jaren lijkt Shell vooral in woord een andere koers in te slaan. Tegelijkertijd investeert het bedrijf vooral in onderzoeken die haar eigen businessmodel niet schaden, zoals het afvangen van koolstof in plaats van energievoorziening zonder fossiele brandstoffen. De grote geelrode schelp investeert slechts 12 procent in duurzame energie, en boort tegelijkertijd nieuwe olie- en gasvelden aan.

Het is niet voorstelbaar dat hoogopgeleide wetenschappers daadwerkelijk geloven dat Shell na al die decennia ineens van koers verandert en zou willen samenwerken met onderzoekers die oplossingen bedenken die tegen haar eigen verdienmodel in gaan.

Wat is het dan? Als bedrijf met grote Nederlandse historie financiert Shell al decennia Nederlandse universiteiten. Soms gaat dat ver, of zelfs te ver, zoals in Rotterdam. Daar had het bedrijf zwart op wit vastgelegd dat het invloed kon uitoefenen op de inhoud van de vakken die studenten volgen.

Dat contract is inmiddels opgezegd, maar er zijn talloze voorbeelden. Op de TU Delft is Shell de grootste private sponsor van onderzoek en er is zelfs een Shell Academy voor werknemers van het oliebedrijf. Aan de UvA werkt de Business School voor cursussen en projecten samen met de multinational.

De klimaatcrisis is één van de grootste problemen van deze tijd. Toch lijken vele wetenschappers het prima te vinden om samen te werken met een bedrijf dat al decennialang aantoont daar geen belang aan te hechten. Ik kan me niet voorstellen dat zij vallen voor de greenwashing.

Ik zal de laatste zijn die zegt dat het in Nederland gemakkelijk is om genoeg geld bij elkaar te krijgen voor goed wetenschappelijk onderzoek. Shell is daar de laatste decennia slim op ingesprongen. Maar in deze tijd moet niet alleen Shell, maar ook de wetenschap op zoek naar alternatieve bronnen.

_Advertentie.