Gezonder leven, meer lezen en beter met geld omgaan. Zo laat je jouw goede voornemens slagen

Goede voornemens. Wie heeft ze niet? In het nieuwe kalenderjaar proberen we ons leven weer een beetje te verbeteren. Univers zet drie populaire goede voornemens voor je op een rijtje en geeft tips om ze komend jaar ook écht voor elkaar te krijgen.

Gezonder leven

Stoppen met roken, minder alcohol drinken en meer bewegen. Na een decembermaand vol alcoholische versnaperingen en ongezonde lekkernijen is voor velen de maat vol: in het nieuwe jaar moet er gezonder geleefd worden. Tijd om nicotinekauwgom in te slaan, de flessen wijn bij het grofvuil te zetten en een sportschoolabonnement af te sluiten.

Waarom is gezonder leven nu eigenlijk écht een goed voornemen? Nynke van der Laan, universitair hoofddocent Digital Health Communication, legt uit dat een gezonde levensstijl op de lange termijn de kans op ziekten vermindert, waardoor je ook minder druk legt op het zorgsysteem: ‘In Nederland is dertig procent van de ziektelast toe te schrijven aan een ongezonde leefstijl. Maar ook op de korte termijn heeft een gezonder leven voordelen: je voelt je fitter en zit beter in je vel.’

Hoe zorg je ervoor dat je niet vervalt in je oude, ongezonde leefpatronen? Volgens Van der Laan is het belangrijk om concrete doelen te stellen: ‘Vermijd een vage doelstelling zoals ‘meer willen bewegen’, maar ga voor een concreet doel zoals ‘ik wil drie keer per week twee kilometer wandelen’.’

‘Doordachte doelen hebben een grotere kans van slagen’

Ook adviseert Van der Laan om je voornemens goed uit te denken: ‘Doordachte doelen hebben een grotere kans van slagen. Ga na in welke specifieke setting je het gewenste gedrag wil uitvoeren, wat mogelijke obstakels zijn en op welke termijn je het wil bereiken. Let er daarnaast op dat je doelen motiverend genoeg zijn: om gedragsverandering te motiveren, moet er een flink verschil zitten tussen je huidige en je gewenste gedrag.’

Degenen die nog een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken, kunnen overwegen om apps en wearables aan te schaffen: ‘Ze geven meetbaar en concreet inzicht in je huidige gedrag en hoe ver je bent met het behalen van je doel. Het zien van vooruitgang kan motiveren werken,’ legt Van der Laan uit.

Ook is het volgens Van der Laan belangrijk om je ervan bewust te zijn dat je gedrag gestuurd wordt door je omgeving: ‘Met supermarkten waar voornamelijk ongezond voedsel in de schappen ligt, is het niet vreemd dat deze producten geregeld in ons boodschappenmandje belanden. Maak je dus niet druk als het een keertje niet lukt, maar zie dit als een leermoment.’

Meer lezen

Voor veel Nederlanders lijkt de stapel met ongelezen boeken ieder jaar groter te worden. De wil om ze uit te lezen is er wel, maar de motivatie om dit daadwerkelijk te doen ontbreekt. Niet gek dat velen zich in december voornemen om de laag stof van de boekenplank af te blazen en in het nieuwe jaar meer te lezen.

Een goed idee, vindt ook Sander Bax, hoogleraar Onderwijs en Cultuur. Recent was hij nog aanwezig op het wetenschappelijk congres van Stichting Lezen. ‘De teleurstellende PISA-scores (een grootschalig internationaal vergelijkend onderzoek, red.) hingen als een donderwolk boven het congres: de geletterdheid van Nederlandse jongeren is opnieuw flink achteruit gegaan. Er is werk aan de winkel.’

De wens om meer te lezen is volgens Bax alleen daarom al het beste voornemen dat je kunt hebben: ‘Als je jong bent, lees dan zo veel mogelijk. Het is goed voor je brein, goed voor je concentratievermogen en het werkt ook nog eens ontspannend. Sommige onderzoekers zeggen zelfs dat je er een beter mens van wordt.’

‘Lezen is goed voor je brein en werkt ontspannend’

Als je niet weet wat je moet lezen, kun je volgens Bax het beste aankloppen bij een leraar Nederlands. Maar als dat niet helpt, kun je ook op TikTok en andere sociale media terecht. Overigens hoef je niet direct aan een dik boek te beginnen: ‘Lees een lang opiniestuk dat je vindt in de krant of in een weekblad, verdiep je in een dichtbundel of in een gedicht dat je op straat tegenkomt. Lees een mooie biografie of een uitdagende roman.’

Maar hoe hou je het vol om daadwerkelijk meer te lezen? ‘Veel lezers hebben baat bij de reading challenges die je op sociale media aan kunt gaan, maar het kan ook juist fijn zijn om de telefoon wat meer op afstand te houden. Leg een flinke stapel boeken naast je luie stoel en blader elke avond een paar van die boeken door om je vervolgens aan één van die boeken over te geven,’ adviseert Bax.

Minder geld uitgeven

Pakjesavond, uitgebreide kerstdiners in chique restaurants en dure champagne met oud en nieuw. December is een dure maand. Tijd om in januari de hand op de knip te houden: er moet bezuinigd worden.

Als jij van plan bent om minder geld uit te geven, ben je niet de enige. Volgens emeritus hoogleraar economische psychologie, Fred van Raaij, hebben veel mensen het goede voornemen om beter met geld om te gaan: ‘Ze willen minder impulsief spullen of diensten kopen en meer controle hebben over hun uitgaven. Ook hebben ze de wens om meer geld te sparen en minder of helemaal niet meer op krediet te kopen.’

Volgens Van Raaij is dit vooral een lange termijndoelstelling. Toch worden er op korte termijn veel uitzonderingen gemaakt: ‘Zo kan een aantrekkelijke prijskorting op een product of een afspraak met vrienden in een koffietentje je ertoe verleiden om meer geld uit te geven dan je van tevoren had gewild. Hetzelfde geldt voor de aanschaf van statusverhogende producten, zoals merkproducten, juwelen of luxe auto’s. Hoewel je ze misschien niet nodig hebt, koop je ze toch omdat je niet lager op de sociale ladder wil staan dan anderen.’

‘Stel een maximumbedrag per maand vast voor bestedingscategorieën zoals kleding, uitgaan en reizen’

Tips om je uitgavenpatroon onder controle te houden zijn dan ook geen overbodige luxe. Volgens Van Raaij is het raadzaam om je uitgaven te budgetteren: ‘Dat vereist een systematische planning. Eigenlijk is het een vorm van mentaal boekhouden: stel een maximumbedrag per maand vast voor bestedingscategorieën zoals kleding, uitgaan, eten, hobby’s en reizen. Als je het maximumbedrag bereikt, moet je de aankoop uitstellen tot de volgende maand.’

Verder adviseert de economisch psycholoog om iedere maand direct na de ontvangst van je salaris automatisch een vast bedrag over te maken naar je spaarrekening. Ook is het volgens hem raadzaam om leningen en kredieten zo snel mogelijk af te lossen en nieuwe leningen of kredieten te vermijden. Tot slot geeft hij nog de tip om zo min mogelijk tijd te besteden aan ‘fun shopping’, het gaan winkelen niet omdat je iets nodig hebt, maar omdat je het leuk vindt.

_Advertentie.