Bernlef had vast ADD

Geheugenproblemen, onhandig en verstrooid gedrag. Nee, columnist Judith Zijdenbos heeft heus geen dementie, maar het lijkt er soms wel akelig veel op. ‘Het zou lullig zijn als ik in een tehuis word geplaatst omdat ik simpelweg een waardeloos geheugen heb.’

Gedoucht, gekapt (onderschat dit proces niet met krullen) en gemake-upt, stap ik richting het aanrecht om mijn ontbijtje te maken. Een kop groene thee en een kom sojayoghurt met wat havermout en een handvol druiven staan er, zoals gebruikelijk, op het menu. Ik zet de waterkoker aan en voeg de drie ingrediënten toe aan mijn kommetje. Een ochtendproof proces zou je denken. Tot ik met een subtiel boogje het gekookte water uit de waterkoker over mijn schaaltje yoghurt heen goot.

Ik keek even naar de schade, gooide voorzichtig het plasje water van mijn ontbijt af en begon het op te eten alsof er niks was gebeurd. Als ADHD-I’er (in de volksmond ADD’er) waren dit soort fratsen nou eenmaal niets nieuws.

Na mijn natte ontbijt haastte ik me naar de universiteit voor een college over de Nederlandse literatuur. Het lot wilde me vast wat duidelijk maken, want we bespraken dat college Hersenschimmen van Bernlef. Hersenschimmen is een boek dat het leven met dementie zó goed beschrijft dat veel lezers niet geloven dat Bernlef zelf niet aan het dementeren was.

Niet geheel toevallig dacht ik tijdens het college aan mijn vader die een tijd geleden, na een domme actie van mijn kant, tegen me zei: ‘Mensen zijn voor minder in een tehuis gestopt, Judith.’ En hij had gelijk. Mijn huidig functioneren doet niet onder voor de meeste beginnend dementerenden.

Om deze uitspraak kracht bij te zetten deed ik in het kader van ‘veldonderzoek’ een quiz via de website van Alzheimer Nederland. Ik ben dan wel verstrooid, ik ben en blijf wetenschappelijk opgeleid. Met 70 van de 100 punten kon ook Alzheimer Nederland niet ontkennen dat ‘ik problemen heb met mijn geheugen’. Gelukkig drukte de website me wel op het hart dat de kans groter is dat het een ander probleem is, omdat ik onder de 64 jaar ben. Meevaller.

Ik besloot mijn veldonderzoek te delen met mijn vriend. Het zou toch lullig zijn als ik onterecht in een tehuis word geplaatst omdat ik simpelweg een waardeloos geheugen heb, in plaats van dementie. Dan is het maar beter dat hij daar tegen die tijd een stokje voor steekt.

Er is een generatie waarvoor de diagnose ADD niet bestond en dus ook nooit is vastgesteld. Een generatie die niet hun vriend, alvorens de 65 jaar naderde, in heeft kunnen lichten over hun ADD. Een generatie die soms onterecht te horen krijgt dat ze dementerend zijn.

Dat ‘labels plakken’ is misschien zo slecht nog niet. Mogelijkerwijs had Bernlef ook wel ADD. In dat geval kan ik later altijd nog over dementie gaan schrijven. Zoals ik in deze column eigenlijk ook al doe.

_Advertentie.