De iftar van islamitische studentenvereniging Tilburg is een blijvertje: ‘Mensen willen graag weten hoe de ramadan werkt’

Geen ‘yo, gast’, of ‘hey, broer’, maar ‘salam alaikum’ en ‘alaikum salam.’ Op de iftar van de Muslim Student Association Tilburg gaat het er net een beetje anders aan toe dan op een avond van het doorsnee studentencorps. Het islamitische geloof is deze avond voor veel studenten belangrijker dan wat dan ook, maar dat betekent niet dat er niet óók gelachen kan worden.

Wat er precies in zit, weet Samira (23) eigenlijk niet. ‘Mijn moeder heeft een eigen mengsel gemaakt,’ lacht ze. Ze staat in de tuinkamer van de mensa in een grote ijzeren pan te roeren en schept bekertjes gele soep in, naar Somalisch recept en met flink wat vermicelli, zo lijkt het.

Of er augurken in zitten, vragen ze in de rij. ‘Nee, nee, er zitten geen augurken in.’ Andere studenten scheppen vlees op en delen pitabroodjes uit. De zon is net onder, in het restaurant zelf wenden pakweg twintig mannen zich tot Allah, met hun neuzen naar Mekka.

Niet zomaar een onderonsje

Zo’n zestig mensen zijn op de bijeenkomst van de Muslim Student Association Tilburg (MSA Tilburg) afgekomen. Het is woensdagavond 27 maart. De ramadan is doormidden. Dit is dan ook niet zomaar een onderonsje, het is een iftar: de maaltijd die moslims traditiegetrouw nuttigen na de hele dag niets gegeten of gedronken te hebben.

Vaak met familie, dit keer vooral met medestudenten. Op de avond is ook een handjevol nieuwsgierigen afgekomen: studenten die niet aan de universiteit studeren of mensen die überhaupt geen islamitische achtergrond hebben.

‘Elk jaar proberen we hier een of twee iftars te organiseren. Eentje in het Nederlands, eentje in het Engels,’ zegt MSA-voorzitter Miryam Amalou. ‘Onze achterban vindt het gelukkig heel leuk. Vorige week hebben we ook een iftar gehad met de gemeente Tilburg. De wethouders gaven toen aan dat we dit jaarlijks moeten blijven doen en dat als er dingen zijn, dat we dan bij hen terechtkunnen. Dat vind ik een groot compliment.’

Vasten gaat niet over jezelf

Voorafgaand aan de iftar heeft de MSA een aantal sprekers uitgenodigd om over de traditie van het vasten te vertellen. Vanwege de katholieke inborst van de universiteit werd hoogleraar Willem Marie Speelman van de Tilburg School of Catholic Theology uitgenodigd, die zijn persoonlijke ervaringen met het vasten uit de doeken doet.

‘Met de tijd kwam ik erachter dat vasten niet gaat over mijzelf of mijn lichaam. Het draait er vooral om hoe je je tot anderen verhoudt. Het leven, ook op deze universiteit, is heel erg prestatiegericht. Tijdens het vasten leer ik hoe ik mezelf daarvan kan loskoppelen.’

Overeenkomsten met de ramadan zijn er legio, blijkt uit de lezing van theoloog en onderzoeker Samira Ibrahim. Dat vasten om meer draait dan alleen niet eten en drinken, bijvoorbeeld. ‘Je moet jezelf ook onthouden van verkeerde gedachten en roddelen. Je traint je gedachten, je vast ook met je tong. Dat is het moeilijkste deel van de ramadan. Als je blijft schelden, wordt je vastentijd niet geaccepteerd.’

Maar wie die proef eenmaal weet te doorstaan, wordt ook ná de ramadan een aardiger mens, is haar overtuiging.

Ook de rector is welkom

Aanvankelijk gaf rector magnificus Wim van de Donk te kennen dat hij ook graag wilde langskomen. De MSA kondigde Van de Donk dan ook op haar website aan als de ijsbreker van de avond. Maar anderhalve week voor de iftar liet hij weten tóch niet te kunnen komen vanwege een dubbele afspraak in zijn agenda.

‘Dit is de eerste keer dat de rector gevraagd is voor deze bijeenkomst. Bij een volgende gelegenheid is Wim graag aanwezig,’ laat zijn assistent weten. Dan is hij ook welkom, zegt voorzitter Amalou. ‘Hij is heel enthousiast en wil ons graag leren kennen. Jammer dat hij er vanavond niet bij kon zijn.’

Dat Van de Donk niet kon komen, mag de gezelligheid niet drukken. ‘Ik vond de lezingen heel interessant. Het is tof om iets te leren en een beetje te kunnen socializen met anderen,’ zegt Selen (19). Ze heeft een jaartje bestuurskunde gestudeerd aan Tilburg University, maar is geswitcht naar mondzorgkunde in Nijmegen. ‘Ik ben voor het eerst op een iftar met mensen die ik niet ken, maar ik vind het wel heel gezellig.’

Het dagelijks leven van je af laten glijden

Haar vriendin Chaimae (20) studeert nu bestuurskunde. Zij ervaart steeds meer interesse van niet-moslims in de vastenmaand. ‘Ik merk veel positieve nieuwsgierigheid. Mensen willen heel graag weten wat de ramadan precies inhoudt en wat het met mij doet.

‘Die mensen willen niks uitlokken, maar vooral heel graag weten hoe het werkt. Dan leg ik uit wat het geloof met mij en met mijn familie doet. Eigenlijk probeer je het dagelijks leven van je af te laten glijden en naar de connectie met God toe te werken.’

Volgens Selen is dat vaak het moeilijkst. ‘Je zit er zo in met werk en school, dan is het soms lastig om het leven opzij te zetten. Lastiger dan het vasten zelf: op een gegeven moment wen je eraan dat je overdag niet mag eten en drinken,’ zegt ze. En ook zij merkt veel steun van de niet-gelovige mensen om haar heen. ‘Een vriendin van me zei laatst dat ze om 19.00 uur aan me moest denken. Dat ik toen weer mocht eten, en dat ze het zo goed vindt dat ik dat kan. Daar word ik wel heel erg blij van.’

Op tijd op voor het ochtendgebed

Zakaria (24) heeft een bestuursjaar bij de MSA gedaan, maar heeft zelf bedrijfskunde gestudeerd aan Avans. Het geloof kon hem vroeger niet zo interesseren, maar is de afgelopen jaren belangrijker geworden. ‘Elk jaar word ik steeds bewuster van wat de ramadan met me doet, vooral op spiritueel vlak. Als ik honger heb, lukt het mij om uit te zoomen. De laatste loodjes zijn vaak het zwaarst, zeggen ze, maar dat gevoel heb ik helemaal niet. De Schepper geeft me de kracht om door te gaan.’

Hij is gegroeid in discipline, zegt hij vastberaden. ‘Ik ben ook toe aan innerlijke rust. Vroeger was ik een typische student, ik ging veel uit. Toen ik me meer tot het geloof ging wenden, moesten mijn vrienden daar wel even aan wennen. We hebben elkaar toen een tijdje niet gezien.

‘Ik dacht even dat ik al mijn vriendschappen moest opzeggen, maar al mijn vrienden hebben het uiteindelijk omarmd. Dat vond ik echt wel ontroerend.’ Het bedrijfsleven bleek voor hem als bedrijfskundige niet helemaal the place to be, hij overweegt nu om docent Nederlands te worden.

Terwijl het buiten steeds donkerder wordt, gaan de deksels op de stalen bakken en worden de laatste dadels uitgedeeld. De soep is op, veel studenten gaan op tijd naar huis om nog wat te slapen. Voor het eerstvolgende ochtendgebed moeten ze tenslotte erg vroeg opstaan, in de regel anderhalf uur voordat de zon opkomt. Rond vier uur ’s nachts opstaan is dan ook geen uitzondering. En dan is de dag pas net begonnen.

_Advertentie.