Universitaire medezeggenschap, of hoe de revolutie in Tilburg begon
Het jaar is 1969, revolutie hangt in de lucht. Studenten bezetten de Tilburgse universiteit (toen nog hogeschool). Ze eisen inspraak en krijgen dat uiteindelijk ook. De onderwijsinstelling verandert en het toenmalige Univers verandert mee.
Het Cobbenhagen-gebouw, dat is zo’n beetje de hele universiteit in het jaar van de bezetting. De universiteit heet nog Katholieke Hogeschool Tilburg en de naam van het toenmalige universiteitsblad sluit daarbij aan: Tilburgs Hogeschool Blad, of THB.
60 jaar Univers
Univers bestaat zestig jaar. Sinds 1964 is er heel wat gebeurd op de universiteit en Univers schreef erover. De rest van dit jaar duiken we in onze archieven. Hoe herhaalt de geschiedenis zich op de campus? En hoe zijn we, als universiteitsblad maar ook als universiteit, gekomen waar we nu zijn?
Zo op het eerste oog is THB in de zesde jaargang vooral een mededelingenblad met nota’s, bestuurlijke besluiten, redes, berichten over promoties of sterfgevallen en hier en daar een interview. Toch zijn er in de kolommen van dit braaf ogende blaadje soms wel tegengeluiden te lezen. Kritische opinies, oproepen, eisen en ultimatums van bijvoorbeeld de studenten van ATSO (de Algemene Tilburgse Studenten Organisatie).
Sit-in wordt inval
Discussies over organisatie en structuur van de universiteit vullen ook heel wat pagina’s. In het nummer van 4 maart 1969 plaatst THB braaf zes pagina’s met de ministeriële richtlijnen voor die discussies. Op pagina 7 pas een eigen Tilburgs berichtje: Sit-in leidt tot binnendringen kamer gedelegeerd curator. Het is niet zomaar een berichtje. In de gangen van de hogeschool worden onderwijshervorming en de universitaire structuur bediscussieerd.
Studenten moeten daar ook een stem in hebben, is de algehele conclusie. De discussiegroep wil even binnenwippen bij curator Han Loevendie, om te vragen hoe het hogeschoolbestuur daarover denkt. ‘Nadat een vertegenwoordiger van de groep te horen kreeg niet door drs. Loevendie te kunnen worden ontvangen, drong een deel van de groep de kamer van drs. Loevendie binnen om hem deze vraag te stellen.’
Bezet!
Een fervente THB-lezer kon de donderwolken het hele jaar al zien aankomen en in april slaat de bliksem echt in. Na de nodige sit-ins en teach-ins – en in februari 1969 zelfs het schilderen van de naam Karl Marx Universiteit op de gevel van de hogeschool – bezet een kleine groep studenten de telefooncentrale, om de eisen voor inspraak kracht bij te zetten.
De reactie van het bestuur, het curatorium en de rector, is stevig. De hogeschool wordt meteen gesloten, geen onderwijs, geen tentamens. Dat gaat de meeste studenten en medewerkers te ver, die besluiten zelf de hogeschool open te houden. Het hele gebouw wordt daarvoor bezet. Zo wordt een kleine actie een full blown rel, die de aandacht krijgt van media uit het hele land.
Geen krant
Wat schrijft de voorganger van Univers daarover? In de dagen van actie: niets. Het hogeschoolblad gaat op zwart tijdens de bezetting. Pas in juni ziet een nieuw nummer het levenslicht, tevens het laatste voor de zomer, met tekst en uitleg over de krantloze tijd.
‘De oorzaak lag bij de studentleden van de redactie, die zich door de huns inziens onjuiste sluiting van de hogeschool door de curatoren genoopt zagen hun redactionele werkzaamheden op te schorten, een besluit waarvoor de overige redactieleden begrip en respect konden opbrengen.’
Het hogeschoolblad is dood
‘Het hogeschoolblad is dood. Leve het Hogeschoolblad!’ kopt het eerste nummer van THB na de zomer. De gebeurtenissen van het voorjaar hebben de redactie ervan overtuigd dat het niet alleen op de hogeschool, maar ook met de krant anders moet. Ze willen een blad samenstellen dat ‘meer de functie van forum van de academische gemeenschap’ vervult.
Daarbij hoort ook een onafhankelijke positie en een journalistieke werkwijze. De redactie, die tot dan toe onder het directe toezicht stond het curatorium, krijgt een redactieraad, met experts van binnen en buiten de hogeschool die over de journalistieke koers waken. Een redactiestatuut waarborgt de onafhankelijkheid.
Zo zorgt de bezetting voor democratie en inspraak van studenten en medewerkers op de universiteit. En het legt de basis om diezelfde universiteitsgemeenschap te voorzien van onafhankelijke informatie.