Tilburgse academici protesteren op het Domplein tegen afbraak universiteiten
Samen met een paar honderd bezorgde collega’s uit het hele land trokken Tilburgse academici naar het Domplein in Utrecht voor de ‘Alternatieve Opening van het Academisch Jaar’. Om hun stem te laten horen tegen de ‘afbraakplannen’ van het nieuwe kabinet.

‘Er is heel veel onzekerheid, maar we weten wel dat de minister weinig ruimte heeft om te onderhandelen.’ Siebe Bluijs, onderzoeker aan Tilburg University, maakt zich grote zorgen over de toekomst van onderwijs en onderzoek. Daarom is hij maandagochtend met een aantal collega’s bij de ‘Alternatieve Opening van het Academisch Jaar’ op het Domplein in Utrecht.
‘Het is duidelijk dat er grote bezuinigingen aan zitten te komen, maar waarop en hoe dat weten we nog niet,’ gaat Bluijs verder. En de actualiteit lijkt hem gelijk te geven, want de minister heeft aan de Kamer laten weten dat de voorgenomen bezuinigingen op het hoger onderwijs gewoon door zullen gaan.
Eén miljard
Het belooft een hete dag te worden. Om elf uur is het al 25 graden en het wordt nog warmer op het Domplein in Utrecht. Ruim 400 medewerkers van universiteiten en hogescholen uit heel het land zijn bij elkaar om te protesteren tegen de verwachte één miljard bezuinigingen van het rechtse kabinet Schoof.
Een groep vanuit Tilburg is op het Domplein om zich uit te spreken tegen de voorgenomen plannen. En ze zijn zeer gedreven. Jonge academici zien de bui al hangen en vrezen voor hun loopbaan, maar de impact van de bezuinigingen gaat verder: ‘Ik ben hier omdat ik heel erg bang ben dat we meedoen aan de afbraak van Nederland, door de universiteit af te breken,’ zegt een bezorgde Marije van Amelsvoort.
Van Amelsvoort is departementsvoorzitter van het Tilburg Center of the Learning Sciences (TiCeLS): ‘We leiden jonge mensen op tot leraren. En deze universitair opgeleide leraren gaan op hun beurt onze jeugd opleiden. Ik zou het heel erg vinden als dat gaat verdwijnen.’
Alles wordt afgebroken
Zo zien de meeste sprekers op het podium de nieuwe plannen van het kabinet; als afbraakbeleid: ‘Dit kabinet schiet zichzelf in de voet,’ betoogt Caspar van den Berg, voorzitter van de koepel van universiteiten (UNL). ‘Alles wat wordt afgebroken, is weg en het kost heel veel tijd om dat weer op te bouwen.’ Van den Berg zit nota bene in de Eerste Kamer als lid van de VVD.
Intussen zet Tilburg University zich schrap. De universiteit wil zich fel verzetten tegen de bezuinigingen, maar moet zich ook voorbereiden. Alle faculteiten en afdelingen wordt dringend verzocht terughoudend te zijn met het aannemen van nieuw personeel of het inhuren van externen. En de starters- en stimuleringsbeurzen worden on hold gezet. Wat dat gaat betekenen voor de toekomst zal nog moeten blijken.
Rancunepolitiek
Hoe de plannen ook uitpakken, het kabinet kan in ieder geval flink tegengas verwachten, dat maken de demonstranten in Utrecht wel duidelijk. ‘Populistische partijen voeren echt een soort rancunepolitiek,’ zegt Siebe Bluijs. ‘We zijn nog niet zover als in Hongarije of Polen. Maar ik ben wel bang dat we die richting op gaan.’
Op het Domplein duikt ook een ‘oude bekende’ op. Sander Bax is juist begonnen als hoogleraar in Leiden: ‘Ik ben hier uit solidariteit. De aankondiging van die bezuinigingen hebben mensen al maandenlang zenuwachtig gemaakt.’ Bax heeft als opleidingsdirecteur en vice-decaan in Tilburg juist heel erg meegeholpen aan de opbouw van de universitaire netwerken en instituties.
Bax stond ook aan de wieg van het bovengenoemde TiCeLS en is duidelijk betrokken: ‘Hoe tijdelijker je contract en hoe internationaler je bent, hoe groter de stress. Dat is eigenlijk onverteerbaar.’
‘Ik ben bang dat dit een hele generatie gaat raken,’ denkt departementsvoorzitter Van Amelsvoort. Het belooft dus niet alleen een hete dag te worden, maar ook een hete herfst. Want de nieuwe politieke koers wordt pas officieel bekend gemaakt op Prinsjesdag, al leert de ervaring dat die plannen vaak al eerder via de pers worden gelekt.