Frans Alting von Geusau schenkt zijn wetenschappelijke bibliotheek aan Tilburg University

De universiteit is een collectie rijker. Emeritus-hoogleraar Frans Alting von Geusau schonk onlangs zijn wetenschappelijke bibliotheek aan Tilburg University. Onderzoekers die zich richten op internationale betrekkingen en recht hebben er bronmateriaal mee gewonnen.

Alting von Geusau schonk recent zijn wetenschappelijke bibliotheek aan Tilburg University. Een deel hiervan wordt nu bewaard in het universiteitsarchief van het John F. Kennedy Instituut, een ander deel is opgenomen in de bibliotheekcollectie. Deze zomer was er een feestelijke bijeenkomst in de bibliotheek bij de aanvaarding van de schenking.

Dit gebeurde in aanwezigheid van familieleden, gasten, de bibliothecaris van Tilburg University en de decaan van Tilburg Law School en vond toevallig plaats op de 91^e verjaardag van Alting von Geusau, wat de bijeenkomst extra feestelijk maakte. In de bibliotheek werd rond die tijd ook een kleine tentoonstelling ingericht met werken uit de schenking.

Frans Alting von Geusau heeft een lange academische reis afgelegd, die zich uitstrekte over uiteenlopende vakgebieden en instellingen. Nadat hij tussen 1952 en 1958 zijn rechtenstudie aan de Universiteit Leiden had doorlopen, ging hij het jaar daarop Europese Studies studeren aan het prestigieuze Europacollege in Brugge.

In 1962 promoveerde hij aan de Universiteit Leiden, waar hij zijn proefschrift verdedigde met de titel Europese organisaties en buitenlandse betrekkingen van staten: een vergelijkende analyse van besluitvorming.

Een eigen rechtenfaculteit

Dit vroege academische werk maakte de weg vrij voor zijn latere benoemingen en bijdragen op het gebied van internationaal en supranationaal recht. In 1961 werd hij benoemd tot docent aan de toenmalige Katholieke Economische Hoogeschool in Tilburg, waar hij werd belast met het doceren van ‘het recht van internationale en supranationale organisaties en het vergelijkend constitutioneel recht.’

Dit was een cruciaal moment, aangezien de Hogeschool op dat moment bezig was met de oprichting van een eigen rechtenfaculteit, die uiteindelijk in 1963 werd gerealiseerd. De deskundigheid en toewijding van Alting von Geusau werden in 1965 verder erkend toen hij werd benoemd tot hoogleraar Recht van Internationale Organisaties aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de in middels tot Katholieke Hogeschool Tilburg hernoemde instelling.

Opmerkelijk was dat de benoeming plaatsvond binnen de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, maar dat zijn leerstoel budgettair gezien onder de Faculteit der Economische Zaken viel.

Het Instituut voor Atlantische Studies

Omdat hij zich bezighield met internationale rechtsvraagstukken en als hoogleraar steeds meer contact had met Amerikaanse onderzoeksinstellingen, richtte Alting von Geusau in 1967 aan de Tilburgse hogeschool het Instituut voor Atlantische Studies op. Dit instituut werd al snel bekend als het John F. Kennedy Instituut, een naam die Von Geusau koos ter nagedachtenis aan president Kennedy, die in november 1963 werd vermoord.

Het instituut was interdisciplinair en had als doel de betrekkingen tussen landen in het Atlantisch gebied te bestuderen en de rol en betekenis van deze landen in de ontwikkeling naar vreedzamere internationale betrekkingen te onderzoeken.

Het JFK-instituut, dat net als zijn hoogleraarschap onder de Economische faculteit viel maar wel een eigen begroting had, had een kleine staf: naast Von Geusau als directeur-hoogleraar twee wetenschappelijke medewerkers en twee administratief medewerkers. Studenten hielpen soms bij het organiseren van congressen.

Rond 1967 werden contacten gelegd met communistisch Oost-Europa, waarna het instituut werd hernoemd tot het Instituut voor Internationale Studies. Er was wetenschappelijke samenwerking en uitwisseling met landen als Polen, Hongarije, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië. Deze uitwisselingen dienden soms als dekmantel voor steun aan dissidenten die asiel zochten in het Westen.

Politieke meningsverschillen

Vanaf het midden van de jaren tachtig ontstonden er financieringsproblemen voor zowel het Program in European Studies als het JFK-instituut. Alting von Geusau en professor Van Veen streden met het bestuur van de economische faculteit en de universiteitsraad over de aanspraak op de gelden van beide stichtingen. Politieke meningsverschillen met de universiteitsraad en delen van de studentenpopulatie zorgden ook voor spanningen.

De faculteit en de universiteitsraad, die destijds daarover nog zeggenschap had, ontnamen het JFK-instituut het budgetrecht, waardoor het niet langer zelfstandig kon opereren. Hierop besloot Alting von Geusau begin 1987 het instituut op te heffen. Bijna een jaar later werd het, op initiatief van een Amerikaanse partner, voortgezet als het Center for European Studies aan de jonge Universiteit van Maastricht.

In 1988 werd Alting von Geusau gasthoogleraar aan Harvard. Een jaar later keerde hij terug naar Tilburg, waar hij door de juridische faculteit werd aangesteld en gefinancierd. In 1998 ging hij met emeritaat aan de Katholieke Universiteit Brabant. In 1998 werden de archieven van het JFK-instituut en de Adviescommissie Ontwapening, in totaal 14 strekkende meter, ondergebracht bij het universiteitsarchief.

Deze archieven bevatten een schat aan informatie over internationale betrekkingen en de internationale rechtsorde, waaronder veel correspondentie met Amerikaanse universiteiten, jaarverslagen, notities, beleidsvisies en uitgeschreven lezingen. Dit materiaal is zeer waardevol voor verder onderzoek.

Tenslotte schonk Alting von Geusau onlangs dus zijn wetenschappelijke boekencollectie over internationale betrekkingen aan Tilburg University, aanleiding voor dit artikel. Een groot deel van de publicaties is opgenomen in de universiteitsbibliotheek en te vinden in de catalogus met een speciaal aangebracht kenmerk. Deze unieke collectie zal toekomstige onderzoekers helpen bij vragen over internationale betrekkingen en recht, onderwerpen die helaas actueler zijn dan ooit.

_Advertentie.