Tweede termijn Trump: Harris toch te progressief voor Amerika?

Trump is terug in het Witte Huis. Wat de gevolgen daarvan zijn, legt Victor Vlam uit, Amerika-deskundige en alumnus van Tilburg University. 

Trump wint van Harris. Hebben we hem opnieuw onderschat?

‘Het lijkt er inderdaad op. De peilingen hadden de race heel krap ingeschat, maar toch werd Trump vrij duidelijk winnaar. Een belangrijke reden hiervoor is dat veel Trump-stemmers niet geneigd zijn om met peilers te praten, wat de uitslag voorspellen lastiger maakt. Dit anti-institutiesentiment leeft sterk bij zijn achterban.’

Wat betekent deze uitslag voor de Verenigde Staten?

‘De herverkiezing van Trump betekent dat hij zijn conservatieve beleid kan voortzetten. Denk aan striktere immigratiemaatregelen en het terugdraaien van identiteitspolitiek, een speerpunt van de Democraten. Ook op milieubeleid hoeven we weinig vooruitgang te verwachten. Hij is nu beter voorbereid dan tijdens zijn eerste periode als president en heeft een duidelijke prioriteitenlijst.’

Welke invloed heeft Trumps overwinning op Europa?

‘Een interessante vraag. Vooral de NAVO en Oekraïne zijn belangrijke aandachtspunten. Trump staat sceptisch tegenover de steun aan Oekraïne. Daarnaast betekent minder Amerikaanse steun aan Oekraïne mogelijk druk op het land om tot een akkoord met Rusland te komen.

‘De kans dat Amerika zich terugtrekt uit de NAVO is ook groter met Trump aan het roer. Voor Europa kan dit grote veiligheidsconsequenties hebben. Of dat echt gaat gebeuren? Het zou een grote stap zijn. Ik denk dat we ons vooral moeten realiseren dat we niet meer altijd afhankelijk kunnen zijn van de Verenigde Staten.’

Je hebt zelf voor de succesvolle Obama-campagne gewerkt. Wat is er tijdens deze campagne misgegaan bij de Democraten?

‘Kamala Harris kreeg niet de tijd om zich warm te draaien als kandidaat. Biden trok zich laat terug, en Harris kon daardoor niet aan de voorverkiezingen meedoen.

‘Eenmaal begonnen kwam haar campagne niet altijd authentiek over, doordat ze bijvoorbeeld vaak ongemakkelijk lachte. Ze miste de overtuiging en het sterke profiel dat veel Amerikanen zoeken. In de laatste fase haalde ze fel uit naar Trump, waarbij ze hem zelfs vergeleek met een fascist of Hitler. Hoewel Trump zelf harde taal gebruikt, is de vraag of de Democraten hier niet meer op hun eigen verhaal hadden moeten focussen: wat zij concreet voor het land willen, in plaats van kritiek op Trump.

‘De Democraten zijn daarnaast niet meer de partij van vroeger. Toen ik voor Obama campagne voerde, zag je een heel ander profiel: hij was voor de doodstraf en had standpunten die je in Nederland eerder bij de VVD zou vinden. Kamala Harris daarentegen heeft veel progressieve standpunten die behoorlijk links overkomen, zelfs naar Nederlandse maatstaven. Zo steunt zij bijvoorbeeld het toestaan van geslachtsveranderende operaties bij minderjarigen, iets wat in Nederland expliciet niet is toegestaan.’

Je hebt Trump ontmoet, wat was je indruk van hem?

‘Trump is een echte charmeur. Dat verbaasde me. In tegenstelling tot zijn harde taal in speeches, neemt hij in persoon tijd om met mensen te praten, maakt hij grapjes en toont hij oprechte interesse.’

Denk je dat hij écht autocratisch gaat regeren?

‘Dat is lastig te voorspellen. Tijdens zijn eerste termijn was bijvoorbeeld de Capitoolbestorming zorgwekkend. Maar in andere kritieke situaties, zoals de coronacrisis, trok hij de macht niet volledig naar zich toe. Hij heeft inmiddels wel zijn taalgebruik verscherpt. Het blijft de vraag of hij daadwerkelijk antidemocratische stappen zal nemen.

‘Voor veel Amerikanen is Trump simpelweg een keuze tussen twee kwaden, waarbij zijn standpunten hen toch meer aanspreken dan het Democratische alternatief.’

_Advertentie.