‘Taal Detectives’: basisscholieren onderzoeken het taallandschap in Nederland
Schrik niet als je vandaag honderden kinderen door je wijk ziet lopen met een telefoon in de hand: meer dan 5.000 basisschoolleerlingen doen mee aan ‘Alle Scholen Verzamelen 2024: Taal Detectives’. Het project stimuleert jonge onderzoekers om kritisch te kijken naar de verschillende talen in hun omgeving.
In het landelijke project ‘Alle Scholen Verzamelen’ nemen basisschoolleerlingen uit groep 6, 7 en 8 deel aan burgerwetenschappelijk onderzoek naar meertaligheid. Deze zogenoemde ‘taal detectives’ worden begeleid door Max Spotti van Tilburg University en Eva Knopp van de Radboud Universiteit.
Gewapend met notitieboekjes en telefoons met daarop een fotoverkenningsapp gaan de kinderen op zoek naar de verschillende talen in hun schoolomgeving en leggen ze vast waar deze voorkomen, zoals op borden, muren of winkelramen.
‘Taal Detectives: een speurtocht naar de talen om je heen’ is een citizen-science onderzoek, waarbij niet-wetenschappers data verzamelen en een onderzoeksvraag beantwoorden. Dit jaar richt het onderzoek zich op linguistic landscaping; het in kaart brengen van de linguïstieke diversiteit van Nederland.
‘We willen met dit onderzoek kinderen de diversiteit van het Nederlandse taallandschap laten zien, maar we willen ze ook wetenschappelijke ervaring geven. Wat betekent het nou eigenlijk om onderzoek te doen en wat voor ethische normen komen hierbij kijken?’ stelt Spotti.
Wetenschap in het basisonderwijs
Nadat de leerlingen data uit hun schoolomgeving verzameld hebben wordt met ze besproken welke talen en dialecten ze hebben gevonden en waarom deze daar mogelijk gebruikt worden. Volgens Spotti is het belangrijk om kinderen op zo’n jonge leeftijd al kennis te laten maken met wetenschap: ‘Door met wetenschap bezig te zijn leren kinderen dat alles er met een reden is. Een taal en de aanwezigheid daarvan zijn er niet zomaar. Je leert kinderen redeneren waarom deze dingen er zijn en brengt ze daarmee ook een kritische blik bij.’
Daarnaast wil hij aan de basisschoolleerlingen laten zien dat de diversiteit aan talen in het straatbeeld onze geglobaliseerde en complexe samenleving weerspiegelen. ‘We proberen kinderen de aanwezigheid van verschillende talen te laten zien, maar ook dat meertaligheid kan bestaan uit verschillende dialecten of vormen van de Nederlandse taal,’ aldus Spotti.
De onderzoekers zelf gaan ook nog aan de slag met de data. ‘We hebben van januari tot en met april 2025 de tijd om de data te analyseren,’ vertelt Spotti. Uiteindelijk zullen Spotti en Knopp, met de hulp van duizenden basisschoolleerlingen, de diversiteit van het Nederlandse taallandschap in kaart brengen. Van Engels tot Turks en van Chinees tot het Brabants.
Alle Scholen Verzamelen’ is een initiatief van de landelijke Wetenschapsknooppunten. Dit zijn samenwerkingen tussen universiteiten en basisscholen, met als doel wetenschappelijke kennis toegankelijk maken voor het (basis)onderwijs. Zo moedigt het ‘Taal Detectives’-project jonge onderzoekers aan om maatschappelijke vraagstukken op te lossen met nieuwsgierigheid en een kritische blik.
Advertentie.
