Waarom mijn studenten geen generatieve AI mogen gebruiken

Waarom mijn studenten geen generatieve AI mogen gebruiken

Kunstmatige intelligentie kan studenten helpen bij het maken van opdrachten, maar tegen welke prijs? Filosofiedocent Roshnee Ossewaarde waarschuwt voor algoritmische eenheidsworst. ‘Ik wil de ziel van mijn studenten zien, voelen en ervaren wanneer ik een tentamen, paper of ander werkstuk nakijk.’

Beeld Kitinut Jinapuck / Shutterstock

Stel dat je geliefde of beste vriend(in) voor jouw verjaardag een kaart door generatieve AI laat schrijven. Hoe persoonlijk is deze kaart? Niet dus. In deze kaart herken je de schrijver niet. In deze kaart zie je niet, voel je niet de ziel, geest, hart, liefde van de schrijver.

Wat je leest zijn woorden geschreven op een manier die in onze huidige tijd en cultuur als ‘mooi’ en ‘normaal’ wordt beschouwd. (De ‘door wie’ vraag laat ik hier onbeantwoord). Het is overigens opvallend hoe de norm – wat een goede of mooie zin is – van de (Engelstalige) Editor van Microsoft Word afgelopen twintig jaar is veranderd.  

Ik wil geen conformisme bevorderen. Het hele sociale leven vraagt om genoeg conformisme wat het gedrag betreft: hoe we ons aankleden, onze vorken en messen houden, onze vriendschappen en relaties onderhouden. De druk om te conformeren beperkt zich echter niet tot het gedrag: ons denken, ons gevoels-en ervaringsleven is hier niet van vrijgesteld. De gewelddadige pogingen om zich van deze sociale druk te bevrijden door vandalisme en minachting voor regels en wetten vind ik geen moedig en creatief anti-conformisme. 

Mijn studenten mogen geen Gen AI gebruiken omdat ik in de uniekheid, bijzonderheid en persoonlijkheid van elk van mijn studenten geloof. Ik wil de ziel van mijn studenten zien, voelen en ervaren wanneer ik een tentamen, paper of ander werkstuk nakijk.

Wanneer ik een scriptie lees, zie ik de gedachtegang, de worsteling, de ontdekking en de groei die mijn student doormaakt tijdens het hele proces. Het bevorderen en ondersteunen van dit groeiproces beschouw ik als mijn verantwoordelijkheid als docent. Dit is niet wat Gen AI doet. Hij gooit roet in het eten.  

Het academisch schrijven is al lang aan de druk van conformisme onderhevig: hoe onpersoonlijker, hoe wetenschappelijker. Gen AI bekrachtigt deze culturele trend (ja, wetenschappelijke of academische ontwikkelingen zijn net zo goed culturele verschijnselen). Maar het gaat niet alleen om woorden en dus louter communicatie die van vorm verandert. Schrijven en denken – en dus de kwaliteit van het schrijven en de kwaliteit van het denken – zijn nauw met elkaar verbonden.

Ik gaf het voorbeeld van de Editor van Microsoft Word hierboven. Het is veelzeggend dat deze nieuwe Editor een hekel heeft aan wat hij als ‘onduidelijke’ zinnen beschouwt. Net als Gen AI, heeft hij een voorkeur voor bepaalde woorden. Hij zou het liefst sommige uitdrukkingen willen vernietigen. En daarmee ook de kwetsbare esprit de finesse waar Blaise Pascal het over had.

Pascal onderscheidde l’esprit de finesse van l’esprit de géométrie. De menselijke intelligentie wordt gekenmerkt door beide ‘geesten’ of vormen van intelligentie. L’esprit de finesse maakt het intuïtief en on-methodisch denken en peinzen over de belangrijkste zaken van het menselijke leven mogelijk.

Ze zoekt naar subtiele talen om het ongrijpbare en het on-objectiveerbare te verwoorden. En ze weet te zwijgen wanneer ze geen woorden kan vinden. L’esprit de géométrie houdt van logisch en methodisch, dat wil zeggen, algoritmisch redeneren. AI belichaamt dit laatste en moet niets hebben van onduidelijkheid en ongrijpbaarheid.

Roshnee Ossewaarde is Universitair Docent Filosofie aan de Tilburg School of Catholic Theology.

Advertentie.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.