Koppijn én kopzorgen: door hangxiety heb je ook een mentale kater

Het is weer carnaval, grote kans dat je na lange nachten last hebt van hangxiety. Naast koppijn van de kater heb je ook kopzorgen. Heb je iets geks gezegd, zaten mensen wel op je te wachten? Experimenteel psycholoog Gaëtan Mertens duidt het fenomeen: ‘De focus op angst en spanning is toegenomen.’

De meeste studenten kennen het wel, zeker nu carnaval weer volop gaande is: wakker worden met bonkende koppijn en een fles water naast je bed. De klassieke kater. Terwijl je je telefoon zoekt, probeer je de avond te reconstrueren. Hoe ben je ook alweer thuisgekomen? Heb je je fiets binnengezet? Waar is je telefoon?

Zodra je je telefoon met 8% batterijlading in je jaszak hebt teruggevonden en je fiets veilig blijkt te staan, komen er nieuwe vragen. Heb je niets raars gezegd? Ben je niet te lang op één onderwerp doorgegaan? Zaten mensen wel op je verhalen te wachten?

Langzaam ontstaat er ook een mentale kater. Steeds meer mensen noemen dit hangxiety, een combinatie van hangover en anxiety. Maar klopt die term wel? En wat houdt het precies in?

Angst na alcoholgebruik

Na het drinken van alcohol kun je inderdaad meer angst ervaren, zegt Gaëtan Mertens, universitair docent aan het departement Medische en Klinische Psychologie, gespecialiseerd in angst en spanning. ‘Dat komt voornamelijk voor bij mensen die al last hebben van sociale angsten.’

Toch ervaren meer mensen deze mentale kater. ‘Als je eenmaal denkt dat je last hebt van gevoelens van angst na het drinken, kun je extra gaan piekeren over wat je de avond ervoor hebt gezegd of gedaan.’ En door stil te staan bij je symptomen wordt het ‘alleen maar erger.’

Een echte stoornis is het in de meeste gevallen niet. ‘Hangxiety staat niet in de DSM-5 van de American Psychiatric Association, waarin alle erkende psychiatrische stoornissen zijn opgenomen,’ zegt Mertens.

Normale emoties

Mertens ziet wel dat studenten vaker last hebben van angsten. ‘In de jaren tachtig zijn er verschillende vragenlijsten ontwikkeld om angstklachten te meten. Toen scoorde tien à twintig procent van de studenten boven de klinische grens. Inmiddels is dat meer dan de helft.’

‘De focus op angst en spanning is de laatste jaren toegenomen. Studenten zijn bewuster bezig met gevoelens van stress en spanning. Dat is niet per se slecht, maar het kan er wel voor zorgen dat normale emoties sneller als iets ernstigs worden gezien,’ aldus Mertens.

Geen stoornis, maar gedrag

Volgens Mertens is hangxiety geen groot probleem. ‘Net als een normale kater gaat het vanzelf weer over. Je kunt die mentale onrust beter zien als een logisch gevolg van je eigen gedrag dan als een stoornis.’

En dat gedrag kun je aanpassen. De oplossing? Minder drinken. ‘Mensen mogen natuurlijk gewoon plezier maken en alcohol drinken als ze dat willen,’ zegt Mertens, ‘maar dan moet je de volgende dag niet denken dat je ineens een stoornis hebt.’

Toch te diep in het glaasje gekeken? Dan heeft Mertens een tip: ‘Laat de alcohol je lichaam verlaten. Ga een stukje wandelen, mediteer of ga hardlopen. De kater gaat vanzelf over, en door andere activiteiten te doen hoef je niet eindeloos te zitten piekeren over de afgelopen avond.’