Jeugdliteratuur in de universiteitsbibliotheek: ‘Laat zien hoe vroegere generaties kinderen opgroeiden’
In de universiteitsbibliotheek bevinden zich twee bijzondere verzamelingen van kinder- en jeugdliteratuur. Ze laten zien hoe vroegere generaties kinderen opgroeiden en welke waarden en idealen belangrijk werden gevonden.
Tilburg University speelt een belangrijke rol in het wetenschappelijk onderzoek naar jeugdliteratuur en -cultuur. Zo biedt zij als enige universiteit in het Nederlandse taalgebied masteropleidingen aan over dit onderwerp en organiseert zij dit jaar van 23 tot en met 25 april The Child and the Book Conference, een belangrijke internationale wetenschappelijke bijeenkomst voor onderzoekers van kinder- en jeugdliteratuur.
Misschien minder bekend is de rol die de universiteitsbibliotheek speelt in het faciliteren van dit onderzoek. In de bibliotheek bevinden zich namelijk twee bijzondere verzamelingen op dit gebied: de Buijnsters-Smets collectie van oude Nederlandse kinderboeken, sinds 2014 in het bezit van de bibliotheek, en een recent aangeschafte collectie e-books op het gebied van kinder- en jeugdliteratuur.
Sinds de tweede helft van de achttiende eeuw worden er boeken speciaal voor kinderen en jongeren geschreven. Deze oude kinderboeken geven een bijzondere inkijk in de (cultuur)historie, het dagelijks leven en de maatschappelijke normen en waarden van hun tijd. Ze laten zien hoe vroegere generaties kinderen opgroeiden, welke waarden en idealen belangrijk werden geacht, en hoe de wereld om hen heen werd voorgesteld.

De Buijnsters-Smets collectie omvat circa duizend titels uit de 18e, 19e en vroeg 20e eeuw, in ruim veertig jaar bijeengebracht door het echtpaar Buijnsters-Smets. De collectie is in beheer bij de Brabant-Collectie op de begane grond in de universiteitsbibliotheek, waar de boeken onder optimale omstandigheden bewaard worden en ter inzage zijn in de Raadpleegruimte (L 05).
En wie niet in de gelegenheid is de kinderboeken ter plekke te bewonderen, kan ze gelukkig ook op afstand raadplegen. Een groot deel van deze boeken zijn de afgelopen jaren gedigitaliseerd en sindsdien voor iedereen beschikbaar via het Centraal Bestand Kinderboeken en via onze eigen bibliotheekcatalogus.

Hoe het onderzoek naar jeugdliteratuur nauw verweven is met verschillende maatschappelijke ontwikkelingen, komt ook goed tot uitdrukking in de vorig jaar aangeschafte collectie e-books over dit onderwerp. De diversiteit aan boektitels in de onderstaande afbeelding illustreert dit duidelijk.

De ruim tweehonderd e-books zijn door de bibliotheek aangeschaft in samenspraak met de master Jeugdliteratuur ten behoeve van onderzoek en onderwijs en zijn afkomstig uit diverse gerenommeerde boekenreeksen zoals Children’s Literature and Culture van uitgeverij Routledge, Children’s Literature, Culture, and Cognition van uitgeverij John Benjamins en Critical Approaches to Children’s Literature van uitgeverij Palgrave MacMillan. Ze vormen een welkome aanvulling op de bestaande collectie primaire en secundaire bronnen over jeugdliteratuur.
Nieuwsgierig geworden? Ontdek deze interessante (online) bibliotheekcollecties en laat je inspireren door jeugdliteratuur door de eeuwen heen.
Janneke Mulder is Collectiespecialist van de Universiteitsbibliotheek.