Schermtijd

De filosoof George Berkeley vroeg zich ooit af: ‘Als een boom in een bos omvalt en er is niemand in de buurt om het te horen, maakt het dan geluid?’ Columnist Thomas Kaufmann trekt die vraag naar het heden: ‘Als ik 100 kilometer heb gefietst, maar ik heb het niet op Strava gezet. Heb ik dan wel gefietst?’

Soms is het indrukwekkender om ergens niet aan mee te doen, dan om wel onderdeel van iets te zijn. Althans, dat idee heb ik dan zelf. Zo schep ik er een bepaald genoegen in om mensen te kunnen vertellen dat ik nooit naar programma’s als Temptation Island of Chateau Meiland gekeken heb. TikTok? Dat heb ik niet op mijn telefoon hoor. Gif voor je brein, zo’n dopaminemonster.

Op zulke momenten wil het dedain er nog wel eens vanaf druipen. Zulke momenten zijn overigens vrij makkelijk te herkennen aan het feit dat ik dan woorden als ‘dedain’ ga gebruiken. Maar daarbij zijn ze natuurlijk vooral vrij hypocriet. Ik ben net zo verslaafd aan mijn zakcomputer als ieder ander.

Mijn verslaving wordt het zichtbaarst als het in getallen uitgedrukt wordt. Als ik iets op Instagram plaats, check ik beschamend vaak hoeveel likes mijn post al getrokken heeft. Als ik een boek gelezen heb móet dat meteen op Goodreads. Zelfs als ik een potje aan het schaken ben op mijn telefoon, ben ik vooral bezig met dat klotegetalletje in de bovenhoek dat een indicatie van mijn speelsterkte geeft. Ik druk mijn prestaties uit in getallen. Daarmee heb ik mijn geluk kwantificeerbaar gemaakt.

Berkeley vroeg zich ooit af: ‘Als een boom in een bos omvalt en er is niemand in de buurt om het te horen, maakt het dan geluid?’ ‘Esse est percipi’ Oftewel: ‘Zijn is waargenomen worden.’ Een hedendaagse Berkeley zou zich bijvoorbeeld afvragen: ‘Als ik 100 kilometer heb gefietst, maar ik heb het niet op Strava gezet. Heb ik dan wel gefietst?’

Ik besluit om het tijdens het mentoruur met mijn klas te hebben over telefoongebruik en sociale media. Bij uitzondering hoeven de mobieltjes van de leerlingen niet in de telefoontas, maar mogen ze mee naar de tafels. Straks gaan we de schermtijden bespreken.

Terwijl de leerlingen eerst een #uitgezocht filmpje kijken over de gevaren van overmatig telefoongebruik, zie ik dat alleen de aanwezigheid van de telefoons de leerlingen al afleidt. Bijna elke leerling maakt wel op een manier contact met diens telefoon, al is het maar door het onding elke paar seconden even aan te raken.

Die verknochtheid wordt even later nog duidelijker. De gemiddelde schermtijd van mijn leerlingen ligt zo rond de 5 a 6 uur per dag. Een paar leerlingen komen zelfs rond de 12 uur uit. Bij het bespreken van deze statistieken brandt mijn eigen telefoon in mijn achterzak. Ik vraag me af of ze de boter op mijn hoofd hebben zien smelten.

_Advertentie.