Geldproblemen en hommeles bij ESN Tilburg, universiteit doet onderzoek
De internationale studentenvereniging ESN Tilburg heeft het al een tijd financieel zwaar. De vereniging vraagt bestuursbeurzen aan voor barmanagers en de toekomst van huisbar Carpe Noctem staat inmiddels flink onder druk. Wat is er de afgelopen tijd gebeurd?
‘Van wat ik heb gezien is het budget van ESN na de coronajaren elk jaar gekrompen.’ Aan het woord is een oud-bestuurder van ESN. De afgelopen weken sprak Univers na een tip met meerdere huidige en voormalige leden van de vereniging, waaronder enkele voormalig bestuursleden. Uit die gesprekken doemt het beeld op dat de studentenvereniging het sinds de coronacrisis financieel erg zwaar heeft en er maar moeilijk bovenop komt.
‘In mijn jaar hebben we de opbrengst van populaire evenementen moeten gebruiken om de gaten te vullen die minder populaire evenementen achterlieten’, zegt de oud-bestuurder. ‘We hebben in heel veel kosten moeten snijden: voor een paar belangrijke feesten hebben we noodgedwongen geen beveiliging ingehuurd en we hebben hekken geleend in plaats van ze te huren. Sommige evenementen hebben we ook afgeblazen.’
Wat is ESN Tilburg?
ESN Tilburg is een van de vier grotere verenigingen in de stad. Veel internationale studenten zijn lid. De relatief jonge vereniging is in 2011 opgericht na een fusieproces van andere internationale verenigingen.
ESN Tilburg is een van de vele ESN-studentenverenigingen ter wereld. ESN staat voor Erasmus Student Network en is als netwerk actief in tientallen studentensteden in meer dan veertig landen, van het Verenigd Koninkrijk tot Jordanië. Het netwerk werd onder meer in het leven geroepen om uitwisselingsstudenten van de Erasmus+-programma’s een fijne omgeving te bieden in het land van bestemming.
In het oprichtingsjaar van de Tilburgse afdeling waren er 350 leden bij aangesloten. ESN groeide met de jaren flink en telde twee jaar geleden 730 leden. Hoeveel leden de vereniging op dit moment heeft is niet bekend, maar er is een Facebookgroep waar zeker 263 leden in zitten.
In de beginjaren van ESN Tilburg betrokken enkele leden samen een pand in de Heuvelstraat dat als uitvalsbasis gebruikt werd. Sinds 2016 heeft de vereniging een huurcontract voor de huur van kroeg Carpe Noctem. De vereniging geeft veel feesten, organiseert af en toe een reis naar het buitenland en ontmoet studenten van andere ESN-afdelingen in het land.
De getuigenissen van de oud-bestuurder zijn illustratief voor meerdere verhalen die Univers kon bevestigen. Er zijn bijvoorbeeld problemen met Carpe Noctem, de huiskroeg aan de Heuvelring waar de vereniging zijn feestjes organiseert. Vorig jaar werkte de bankrekening van de vereniging ‘een tijdje niet’. De betaling van de huur aan Swinkels Vastgoed, de eigenaar en verhuurder van het pand, moest toen worden uitgesteld. ‘Maar uiteindelijk hebben we hen gewoon kunnen betalen’, zegt een betrokkene.
Afgelopen zomer waren er wederom betalingsproblemen met de verhuurder: de vereniging wist niet zeker of ze in juli en augustus de huur van de kroeg wel konden voldoen. ESN heeft toen ‘de mogelijkheden besproken’ met het vastgoedbedrijf en afspraken gemaakt om de rekeningen te voldoen. Het bevestigt het beeld dat de vereniging het telkens nét overleeft, maar al een aantal jaren financieel niet gezond is.
Club Smederij deelt de bar
Waarschijnlijk is Swinkels Vastgoed, na de voortslepende financiële moeilijkheden bij ESN, naar een andere invulling van de kroeg gaan kijken. Waar ESN namelijk al jaren de enige huurder van het pand is, komt daar nu een andere huurder bij: Club Smederij. Die kroeg gaat in de Spoorzone tijdelijk dicht en zal in de weekenden Carpe Noctem gaan bestieren, bevestigt marketingmanager van Club Smederij Kees Sanders.
Die zegt dat de kroeg er anders uit gaat zien. ‘We gaan er samen iets van maken, natuurlijk. Qua programma gaan we in de weekenden iets toevoegen en ook cosmetisch gaan we iets veranderen: de gevel krijgt een opknapbeurt en de verouderde muren krijgen een likje verf, om er nieuwe energie aan te geven.’ ESN blijft doordeweeks zitten waar ze zitten, zegt Sanders. Het is niet de bedoeling om hen de bar af te nemen.
Dat de huisbar van de vereniging niet meer alleen van ESN is, zal menig lid echter in het hart raken. ‘Er wordt binnen de vereniging gezegd dat er in juli heel veel gaat veranderen voor de leden. Na jaren van geldproblemen is het ook niet zo gek dat dit nu gebeurt’, zegt een voormalig bestuurder. ‘Het is jammer dat alles nu vooral om die geldproblemen draait, en niet meer om de leden of het hele Erasmus+-project waarvoor de vereniging in het leven is geroepen.’
Discussie over bestuursbeurzen
Binnen de vereniging is er ook ‘gedoe’ met bestuursbeurzen. De vereniging vraagt bij de universiteit beurzen aan voor mensen die officieel geen bestuurder zijn, maar die bijvoorbeeld als barmanager Carpe Noctem leiden. Drie voormalig betrokkenen bij de vereniging bevestigen richting Univers dat de vereniging beurzen van ongeveer 300 euro per maand, voor een periode van negen maanden, aanvraagt voor barmanagers. ‘Zo gaat het volgens mij al jaren en jaren.’
Een oud-bestuurder vertelt dat barmanagers er altijd van op de hoogte zijn dat ze een bedrag op hun rekening gestort krijgen. De laatste jaren vraagt ESN de barmanagers om hun bestuursbeurzen naar de rekening van de vereniging over te maken, zodat de penningmeester ‘het geld kan herverdelen’. ‘De universiteit maakt gewoon naar iedereen negen bestuursbeurzen per persoon over. We hebben met barmanagers afgesproken dat ze één beurs per semester mogen houden en dat de rest wordt herverdeeld’, vertelt een oud-bestuurder.
Het is nog maar de vraag of dat officieel mag. De regels van de universiteit geven er geen eenduidig antwoord op. Een woordvoerder van de universiteit laat weten dat het inderdaad ‘de verantwoordelijkheid van de vereniging is om voor studenten van Tilburg University een verdeling van de beurzen te maken die de zwaarte van het werk weerspiegelt.’ In aanmerking voor de beurzen komt ‘bestuurlijk en organisatorisch werk waardoor een verwachte studievertraging wordt opgelopen.’
Het lijkt er niet op dat het werk van een barmanager voor dezelfde studievertraging zorgt als een bestuursjaar doet, maar het is een grijs gebied. De Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek stelt bijvoorbeeld dat ook studenten die zich ‘op maatschappelijk gebied’ inzetten voor een studentenvereniging in aanmerking zouden kunnen komen voor een bestuursbeurs. Of barmanager zijn van een verenigingskroeg voldoende ‘maatschappelijk’ is; daar verschillen de meningen over.
Student verbannen uit vereniging
Wat wel vaststaat, is dat minstens één student het niet eens was met de gang van zaken. Deze student heeft binnen ESN aangekaart dat de beurzen bedoeld zijn voor de mensen aan wie het geld is overgemaakt en heeft ervoor gekozen een gedeelte van de negen bestuursmaanden voor zichzelf te houden. Daarop heeft ESN deze student ‘verbannen’ uit de vereniging en de toegang tot Carpe Noctem ontzegd, vanwege ‘acties die in conflict zijn met de beginselen van de vereniging’.
Ook is er bij de Commissie Bestuursbeurzen, de commissie van Tilburg University die de aanvragen voor bestuursbeurzen beoordeelt en afhandelt, eerder dit jaar een anonieme melding over de situatie rondom bestuursbeurzen binnengekomen. Univers bezit een kopie van die melding. ‘ESN krijgt via die barmanagers geld van de universiteit waar ze geen recht op hebben’, staat er in de melding, die op het kantoor van de voorzitter van de Commissie is achtergelaten. ‘Dat geld had ook naar kleinere verenigingen kunnen gaan, of inderdaad naar de barmanagers zelf.’
Onder een aantal huidige en oud-leden van ESN heerst dus onvrede over hoe de vereniging geleid wordt. Die onvrede focust zich niet op een specifiek bestuur, maar het lijkt er wel op dat het meerdere besturen niet is gelukt om het tij binnen de vereniging te keren.
ESN reageert terughoudend
Hoe kijken ze hier bij ESN naar? In een schriftelijke reactie laat de vereniging weten dat barmanagers expliciet onderdeel uitmaken van de structuur van de vereniging en dat die structuur door de Commissie Bestuursbeurzen is goedgekeurd. ‘Erkende studentenorganisaties mogen beurzen aanvragen voor essentiële rollen, zelfs als het niet om bestuursfuncties gaat. Het aanvragen van bestuursbeurzen voor barmanagers is daar volledig in lijn mee en we communiceren duidelijk richting toekomstige barmanagers welke compensatie zij krijgen.’
De vereniging merkt op dat er ‘verhalen de ronde doen die bedoeld zijn om de vereniging te framen of in diskrediet te brengen.’ ESN erkent dat er een student uit Carpe Noctem is verbannen en zegt dat dit niet te wijten is aan de meningsverschillen over de financiën, maar aan ‘overtredingen van de huisregels, het verspreiden van onjuiste informatie of acties die de reputatie van de vereniging schenden.’
Op andere vragen, over Carpe Noctem en de financiële problemen binnen de organisatie, krijgt Univers geen antwoord. ‘We geven verder geen commentaar’, aldus de vereniging.
Universiteit start oriënterend onderzoek
Inmiddels heeft het College van Bestuur van Tilburg University een ‘oriënterend feitenonderzoek’ ingesteld naar de gang van zaken. Woordvoerder Imre van der Meulen geeft aan dat er, in aanvulling op de vragen van Univers, meerdere meldingen bij de universiteit binnengekomen. ‘We willen dat oriënterende feitenonderzoek zorgvuldig doen en we hebben onze Governance, Risk and Compliance Officer gevraagd dat onderzoek op een onafhankelijke manier vorm te geven, samen met de integriteitscoördinator van de universiteit.’
ESN is er schriftelijk van op de hoogte gebracht dat er zo’n onderzoek aankomt, zegt Van der Meulen. ‘Vanwege de zomervakantie en het feit dat we dat onderzoek gewoon heel goed willen doen, zal het onderzoek helaas wel wat langer duren dan gebruikelijk. Maar na de zomer komt er een rapport van bevindingen, dat aanleiding kan geven tot het instellen van een verdiepend onderzoek door een onafhankelijke commissie.’
