Van Dijk: Overheidsingrijpen op beveiligingsmarkt helpt bestrijding criminaliteit

Het aantal woninginbraken en autodiefstallen is de afgelopen jaren vooral gedaald door betere beveiliging van auto’s en woningen. Als de overheid actief ingrijpt op de beveiligingsmarkt door middel van wetgeving en subsidiëring, kan de criminaliteit goedkoper en beter worden bestreden. Dat betoogde hoogleraar victimologie Jan van Dijk  vrijdag in zijn afscheidsrede aan de UvT.

Van Dijk baseerde zijn conclusies op de periodieke Internationale Slachtofferenquête, die hij in 1988 zelf opzette en die toen werd uitgevoerd in dertien Westerse landen. Sindsdien is deze enquête, waarin via steekproeven de landelijke bevolking wordt ondervraagd naar hun persoonlijke ervaringen met criminaliteit, uitgevoerd in 80 verschillende landen onder in totaal ruim 400.000 burgers.

In zijn afscheidscollege presenteerde Van Dijk de uitkomsten van de enquête uit de acht Westerse landen die hebben deelgenomen aan alle zes rondes tussen 1988 en 2010. Uit de resultaten blijkt dat de veelvoorkomende criminaliteit omstreeks 1995 overal op zijn hoogtepunt was en sindsdien sterk is gedaald. De sterkste dalingen zijn in landen als Canada, Verenigd Koninkrijk en Nederland opgetreden bij autodiefstallen (vooral voor joyriding) en woninginbraken. De dalingen blijken in alle landen te zijn opgetreden na technische beveiligingsmaatregelen bij het merendeel van het autopark.

Beveiliging woning helpt
Ook het aantal woninginbraken daalde. Volgens de door Van Dijk ontwikkelde theorie van de reactieve beveiliging reageren burgers op gestegen kansen op inbraak met het nemen van beveiligingsmaatregelen, waardoor het plegen van inbraken onaantrekkelijk wordt. In landen als het Verenigd Koninkrijk en Nederland is deze reactie actief gestimuleerd door de overheid (bijvoorbeeld door middel van het Politiekeurmerk Veilig Wonen en de eisen in het Bouwbesluit van 1999). In landen met een relatief slecht beveiligde woningvoorraad zoals Denemarken, Estland en Zwitserland is het aantal woninginbraken gestegen. In de best beveiligde landen, Nederland en Engeland/Wales, is juist een forse daling opgetreden. In de twee landen met een middelmatig beveiligingsniveau, Duitsland and Canada, is het niveau onveranderd gebleven.

Volgens Van Dijk dient de overheid actief in te grijpen op de beveiligingsmarkt door middel van wetgeving en subsidiëring. Door dit preventieve beleid kan de criminaliteit aanmerkelijk beter en goedkoper worden bestreden dan door het “meer blauw en strenger straffen” –beleid van de huidige regering.  Preventieve regelgeving is niet alleen bewezen effectief bij inbraken en autodiefstallen maar ook bij criminaliteit op bedrijfsterreinen en uitgaanscentra en bij  bankkaartfraude. Door een actief preventiebeleid kan tevens worden voorkomen dat  sociaal-zwakkere milieu’s wat betreft beveiligingsniveau en  objectieve en subjectieve veiligheid op achterstand komen te staan.

_Advertentie.