TiU-onderzoeker: ‘discriminatie door politie groot probleem’

TiU-onderzoeker: ‘discriminatie door politie groot probleem’

De politie houdt er niet van, maar toch krijgen ze extra papierwerk. Bij de Tilburgse politie gaan agenten opschrijven waarom ze iemand staande houden en wat zijn of haar nationaliteit is. Dit moet voorkomen dat er gediscrimineerd wordt, denkt antropoloog Paul Mutsaers, die vrijdag promoveert met zijn studie op Tilburg University.

Mutsaers heeft voor het onderzoek zes jaar in dienst gezeten op de politieacademie. Hij liep mee met politieagenten in Amsterdam, Bergen op Zoom en Tilburg. Volgens hem is discriminatie door en binnen de politie een groot en groeiend probleem. “Het vraagt om een structurele aanpak”, vertelt hij in nrc.next.

Stopformulieren

Ongeveer tachtig agenten van politieteam de Groene Beemden in Tilburg-Noord gaan vanaf de zomer een half jaar lang werken met de zogeheten stopformulieren. Wanneer ze iemand staande houden, moeten ze de reden opschrijven en de nationaliteit vernoemen. Dit moet ertoe leiden dat de politie zich minder vaak schuldig maakt aan ongelijke behandeling van allochtonen. Door middel van de stopformulieren hoopt de onderzoeker in kaart te kunnen brengen hoe vaak een agent iemand aanhoudt met een bepaalde achtergrond en hoe effectief dat is.

Doelgroep

Allochtonen zijn vaak oververtegenwoordigd in de politiestatistieken. Volgens Mutsaers komt dit niet perse doordat ze ook vaker de fout in gaan. “Agenten moeten zich vaak richten op bepaalde doelgroepen. Dan word er gezegd: ‘we gaan ons bij de controles vandaag richten op Marokkanen of Somaliërs want er zijn inbraken gepleegd en we vermoeden dat het door deze doelgroep is gedaan.’ Autochtonen mogen bij controles vaak doorrijden omdat ze niet tot de doelgroep behoren.”

Overheidsdienaar

Discriminatie is volgens de antropoloog het gevolg van de handelingsvrijheid van de agent. In de politiecultuur zou te erg worden aangemoedigd dat agenten naar eigen inzicht en individuele persoonlijkheid moeten handelen. Ze werken veel minder als een overheidsdienaar met een publieke taak.

UPDATE 11-06-2015, 15:00: Volgens Willem van Hooijdonk, woordvoerder van de politie Zeeland-West-Brabant, zijn er met Paul Mutsaers geen afspraken gemaakt om met de stopformulieren te gaan werken in Tilburg Noord. De teamchef in Tilburg heeft eenmalig met Mutsaers gesproken maar hier zijn geen concrete afspraken gemaakt. Volgens de woordvoerder zijn er dus geen concrete afspraken over medewerking aan het onderzoek. Maar ze willen er wel over nadenken om medewerking te verlenen als zij daarvoor een verzoek krijgen.

UPDATE 11-06-2015, 14:30: De Nationale Politie zegt af te zien van het plan om discriminatie binnen de politie te gaan bestrijden met de stopformulieren. Eerder is dit wel bevestigd door hoofdagent Nihat Karacan van de politie in Tilburg. Daar zou het onderzoek worden uitgevoerd.

In een verklaring van de korpsleiding vanochtend stond dat de Nationale Politie bereid is ‘nut en haalbaarheid te bestuderen’ van zogeheten stopformulieren. Aan het eind van de ochtend veranderde die tekst. Nu staat er namelijk dat er geen sprake is van een proef. ‘Er zijn geen afspraken gemaakt om met stopformulieren te gaan werken.’

Volgens hoofdagent Karacan gaat het onderzoek gewoon door. Hij heeft alleen verkeerd begrepen dat hij niet met het project naar buiten mocht komen. Ook de onderzoeker, promovendus Paul Mutsaers, zegt dat er volledige overeenstemming was met de politie in Tilburg over het experiment. Kortom, het onderzoek lijkt wel doorgang te vinden.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.