Tilburgse economiestudie is niet eenzijdig

De economiestudie staat onder kritiek. De opleiding is te eenzijdig, klinkt het van steeds meer kanten. Dat klopt, zegt Philip Joos van TiSEM. Maar het gaat niet op voor Tilburg.

Studenten, docenten en alumni. Allen hebben ze wel kritiek op de economiestudie in Nederland. De neoklassieke stroming zou te dominant zijn. De studie te eenzijdig. Recent riepen Maastrichtse studenten op tot een gevarieerder onderwijsaanbod om de complexe problemen van deze tijd het hoofd te bieden. Voedselzekerheid, klimaatverandering en ongelijkheid los je niet op met ingewikkelde economische modellen, stellen ze. Vice-decaan onderwijs Philip Joos trekt de kritiek verder door: “Die gaat niet alleen op voor micro- of macro-economie, maar ook voor bijvoorbeeld finance en accounting. Je hebt inderdaad een grote groep mensen die alles zeer technisch benaderen, daar zijn ze in getraind.”

Joos is er helder over: “De kritiek klopt, maar gaat niet op voor Tilburg.” Dat verklaart hij allereerst met de roots van de universiteit. Oprichter Cobbenhagen was priester en econoom. “Hij plaatste zaken altijd in een bredere context. Het DNA van onze faculteit is de Cobbenhagen-gedachte. Dat is belangrijk om te beseffen.”

“Het DNA van onze faculteit is de Cobbenhagen-gedachte.”

Waar zien we dat aan?
“Ten eerste aan de twee vakken filosofie in elke bachelor: wetenschapsfilosofie en ethiek. Of dat genoeg is? Nee. Maar omdat je het erin bouwt, laat je zien dat je het belangrijk vindt. Toegegeven, het is een passieve vorm van onderwijs. Zo van, ik ga je wat vertellen over filosofie. Wat we een paar jaar geleden ook ingevoerd hebben, is het vak ‘Geschiedenis van het economisch denken’. Zo krijgen studenten een breed spectrum en zien ze dat het economisch denken door de tijd heen ontwikkeld is.”

Wat bedoel je eigenlijk, als je het over ‘economie’ hebt, vraagt Joos zich af. De universiteit heeft zes economische bachelors. Van economics, economie en bedrijfswetenschappen tot aan international business administration. De universiteit geeft ook vakken als milieueconomie, en er is het Tilburg Sustainability Center. Vanaf 2016 wordt één van die bachelors hervormd. Studenten die economie- en bedrijfswetenschappen studeren, gaan zich expliciet richten op maatschappelijke uitdagingen.

Wat is de rol van docenten hierin?
“Docenten moeten weg van het pure moneymaking. De gedachte is: wanneer je je richt op geld, is dat goed voor de maatschappij. Dat is niet zo. Je moet iets anders doen. Dan kom je al snel bij shared values uit. Bedrijven richten zich niet alleen meer op de aandeelhouders. Een bedrijf heeft ook te maken met belangen van werknemers, het milieu, de maatschappij. Dat zijn ook stakeholders. Als docent accounting kan ik mijn vak heel saai geven. Studenten verwachten ook dat het een saai vak is. Maar ik doe dat anders.”

“Grote strategische doelen zijn niet altijd meer financieel.”

Wat doet u dan anders?
“Accounting gaat traditioneel over geld. Wat je steeds meer ziet, is dat je niet alleen op financiële basis rapporteert. Neem Philips. De grote strategische doelen zijn niet financieel. Er zijn ook uitgangspunten als: we willen de gezondheid van 3 miljard mensen positief beïnvloeden. Wat dat met accounting te maken heeft? Je wilt meten en rapporteren, op een geloofwaardige wijze. En je daarin onderscheiden van je concurrenten. Je vraagt je af wat je gaat communiceren aan alle stakeholders. Je hebt een financiële balans, en een sociale balans, of een milieubalans. Je hebt een verantwoording als bedrijf. Die moet je nemen, en ik wil studenten daarop al voorbereiden tijdens hun studie.”

Wat is de rol van studenten hierin?
“Jaren geleden zijn we als faculteit de weg ingeslagen om studenten meer te activeren. Zo worden 500 eerstejaars studenten bedrijfseconomie bij hun eerste vak al geconfronteerd met de vraag: ‘die en die economische aanname, klopt die wel?’. We willen dat ze de discussie aangaan, in het algemeen een kritische houding hebben.”

Is Tilburg op dit vlak de beste universiteit van Nederland?
“Dat moet je denk ik niet zeggen. Als opleiding zijn we goed bezig, maar het kan allemaal beter. Sterker nog, we moeten veel meer doen. Global warming, mensenrechten, het speelt allemaal nog.”

En economie speelt daarin een belangrijkere rol dan bijvoorbeeld rechten?
“Ja, dat denk ik wel. Neem Google, zij nemen ongeveer de hele wereld over. Trekken zij zich iets van wetgeving aan? Of Uber. Ze zijn al 3, 4 stappen verder. Wetten zijn systemen die achter de ontwikkelingen aanhollen. De economische wet is er eerst, regulering komt later.”

_Advertentie.