Studenten strijden tegen “Sleepwet”

De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten werd in juli aangenomen. Deze wet geeft de inlichtingendiensten meer bevoegdheden om communicatie te onderscheppen. Enkele Amsterdamse studenten willen dat het volk zich over de “Sleepwet” uitspreekt; ze proberen een raadgevend referendum af te dwingen. 

Als de nieuwe wet op 1 januari in werking treedt, mogen de AIVD en haar militaire tegenhanger MIVD internetverkeer ongericht onderscheppen. Makkelijk gezegd mogen de diensten hele wijken aftappen, als er één verdacht persoon woont. De beide diensten krijgen hier bovenop ook toegang tot de databestanden van bedrijven en organisaties. Al deze gegevens mogen ze bovendien, zonder verdere analyse, delen met buitenlandse inlichtingendiensten.

Kritiek

Veel organisaties uitte kritiek op de nieuwe wet. Amnesty International heeft een oproep gedaan om het referendum te steunen, De Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten zegt naar de rechter te stappen en In ‘Zondag met Lubach‘ werd de nieuwe wet met de grond gelijk gemaakt. Ook privacy-voorvechter Bits of Freedom heeft actie tegen de nieuwe wetgeving aangekondigd. Hans de Zwart, directeur van Bits of Freedom, vergelijkt de nieuwe wet met een politieauto die permanent naast je rijdt. Volgens hem wordt het door de nieuwe wet technisch én financieel mogelijk om de hele bevolking voor 100 procent in de gaten te houden. 

Referendum

Een vijftal studenten van de Universiteit van Amsterdam vond de nieuwe wetgeving zo ver gaan dat zij besloten actie te ondernemen. Enkele weken geleden startte zij een petitie te starten voor een raadgevend referendum. Om een dergelijk referendum af te dwingen moeten er 300.000 handtekeningen worden verzameld, inmiddels staat de teller op 216.000. De initiatiefnemers hebben tot 16 oktober de tijd om de overige 84.000 handtekeningen te verzamelen. 

Bart van der Sloot, expert op het gebied van privacy en big data bij Tilburg Law School, begrijpt de kritiek op de wet. “De overheid krijgt met deze wet de beschikking over enorme hoeveelheden data en metadata, waarbij je je af kunt vragen of dat überhaupt wel zinvol is. In het buitenland is inmiddels gebleken dat meer data lang niet altijd betekent dat er meer successen worden geboekt.”

“Je kunt je afvragen of deze wet zinvol is”

Het grootste probleem van de wet zit volgens Van der Sloot in het gebrek aan ‘checks and balances’ in de nieuwe wet. “Ik heb voor de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid gewerkt. Daar is aangegeven dat er een evaluatiemoment in dergelijke wetgeving moet zitten: geheime diensten moeten bewijzen dat ze iets bereiken met hun bevoegdheden. In de nieuwe wet is dit niet het geval.” 

Mocht een referendum niets opleveren dan acht de privacyexpert de kans groot dat het Europees Hof de wet onder de loep neemt: “Het Europees Hof is doorgaans terughoudend met wetten die de veiligheid in lidstaten moeten vergroten. Deze wet gaat echter wel heel ver.”

_Advertentie.