Derk Stegeman: “Kerkdienst Bethel was een kampvuurtje”

Predikant Derk Stegeman blikt terug op de ruim drie maanden waarin hij de Tilburgse studente Hayarpi Tamrazyan en haar gezin onderdak bood in de Bethelkerk in Den Haag. De familie dreigde teruggestuurd te worden naar Armenië na een verblijf van negen jaar in Nederland. Sinds kort mag de familie definitief in Nederland blijven. Hoe heeft Stegeman deze maanden ervaren?

Na een verblijf van een maand in een kerk in Katwijk, zocht het gezin Tamrazyan een nieuwe verblijfplaats. Een telefoontje voglde: kon Stegeman de familie kerksasiel aanbieden? Het was de eerste keer dat hij deze vraag kreeg.

Nadat de predikant met STEK  (Stichting voor Stad en Kerk) en andere besturen verschillende overwegingen had gemaakt, startte het kerkasiel Bethel op 26 oktober 2018. Stegeman: ‘Op grond van barmhartigheid hadden deze mensen het recht om in Nederland te blijven. Deze mensen liepen naar onze stellige overtuiging echt gevaar in Armenië.’

‘We hebben het gedaan voor de veiligheid van de familie’

De kerk begon een doorlopende kerkdienst, waardoor de Dienst van Terugkeer en Vertrek van het Ministerie van Justitie niet kon binnenvallen om de familie te arresteren. Een unicum: niet eerder werd er in Nederland een doorlopende kerkdienst gehouden om uitzetting te voorkomen. ‘We hebben het gedaan voor de veiligheid van de familie. Zij waren bang. Door deze actie voelden zij zich veilig. Ook was de kerkdienst een manier waarop we in gebed konden zijn voor de familie.’

Kampvuurtje

De periode is zwaar en onzeker geweest voor de familie. Daarnaast heeft de nationale en internationale pers druk gezet op zowel de familie als Stegeman. Toch kijkt hij positief terug op de afgelopen maanden: ‘Het was een kampvuurtje waar mensen omheen konden zitten, waar ze zich aan konden warmen.’

Zo hebben duizenden priesters en dominees bijgedragen aan het verzorgen van de doorlopende kerkdienst. Daarnaast hebben talloze andere groepen zich verzameld rond het kampvuur: kerken, moskeebesturen, politici, de World Alliance of Reformed Churches, de media, niet-kerkelijke burgers en vele anderen hebben steun betuigd. Doordat zoveel groepen de kerk en de familie Tamrazyan steunden, was het kerkasiel niet alleen een dienst van Bethel en de oorspronkelijke besturen. ‘Dit was de kerk als beweging, niet als instituut,’ zegt Stegeman.

Politiek

De keuze om de familie onderdak te bieden kwam voort uit barmhartigheid, niet uit politieke voorkeur. Daarom ziet Stegeman het kerkasiel niet als een politieke actie, ook al heeft het invloed gehad op de Haagse besluitvorming. ‘Uiteindelijk is alles politiek. Politiek gaat over de manier waarop we als samenleving ons leven willen inrichten. Dus ook over barmhartigheid en hoe je met vluchtelingen omgaat.’

Stegeman is ervan overtuigd dat het kerkasiel met name veel invloed op het CDA heeft gehad. De partij was al verdeeld over het kinderpardon, maar werd door de actie onder druk gezet.

‘De kerk is een gemeenschap die je niet kunt scheiden door grenzen’

Toen hij te horen kreeg dat het CDA om was en er een kinderpardon-akkoord kwam, kon hij het niet geloven. ‘Het was een ontlading,’ zegt hij. Stegeman wist dat het kerkasiel niet lang meer kon doorgaan vanwege organisatorische en financiële kwesties. Het kerkasiel heeft meer dan een ton gekost.

Uitdagingen

Op dit moment is het een uitdaging om als kerk een beweging te blijven, meent Stegeman. ‘We moeten blijven voelen dat de kerk een gemeenschap is die je niet kunt scheiden door landsgrenzen, of door grenzen die door verschillende inkomens of huidskleuren worden getrokken. We zijn één gemeenschap.’

‘Het is voor mij nu moeilijk om te zien hoe Europa zijn grenzen sluit’

Sinds de beëindiging van het kerkasiel denkt Stegeman veel na over hoe de gebeurtenis de kerk heeft veranderd. Hij vergelijkt het proces met een pelgrimage: ‘Wanneer je als pelgrim op weg gaat, onderga je een transformatieproces, waardoor je anders terugkomt dan je bent weggegaan. Je past niet meer in het vakje waarin je zat toen je wegging.’

Vluchtelingenbeleid

Na het verlenen van het kerkasiel maakt Stegeman zich nog meer ongerust over Europa’s huidige vluchtelingenbeleid. ‘Ik ben erg dankbaar voor wat de kerk heeft kunnen betekenen op dit gebied. Het is voor mij nu moeilijk om te zien hoe Europa zijn grenzen sluit, hoe het mensen net buiten de grenzen laat sterven. Ik vind het nog moeilijker om daarmee te leven dan voorheen.’’

_Advertentie.