Ik voel me vaak een bedrieger. Wat heb ik anderen nou te vertellen?
Kun je kinderen opvoeden zonder hypocriet te zijn? Judith Zijdenbos betwijfelt het: ‘Ga je vertellen dat ze er op school met de pet naar moeten gooien en de foutste kikkers moeten kussen?’

Als docent in opleiding krijg ik vakken als didactiek en pedagogiek. Onlangs stond in een van de colleges ‘het puberbrein’ centraal. Een fascinerend onderwerp, maar het viel me op dat de beschrijving van pubers niet bepaald rooskleurig was. ‘Ze kunnen zichzelf minder goed inhouden, nemen meer risico’s en zijn brutaler. Ze gaan te laat naar bed en lijken alleen om hun vrienden te geven, zij het alleen online,’ klonk het in de collegezaal.
Ik kon het niet meer aanhoren.
‘Wat een toneelstuk zijn we hier aan het opvoeren,’ riep ik zowat door de collegezaal. ‘Alsof wij perfect zijn. Of beter gezegd, alsof ik perfect ben. Ik kan mezelf ook niet inhouden en ga ook te laat naar bed,’ vervolgde ik. Wat geschrokken keek de docent op. Dat ik me niet in kon houden werd meteen duidelijk. Een aantal medestudenten knikte.
Later die dag zat ik op het terras met een studiegenoot terwijl ik mijn beklag deed over het college. ‘Het is maar een hypocriete bedoeling,’ beweerde ik. Mijn gesprekspartner was het niet met me eens. Hij zei: ‘Ik denk dat je hypocriet mag zijn en mag hopen én verwachten dat mensen het beter gaan doen dan jij, hoe ga je anders mensen dingen leren?’
Ik realiseerde me dat ouder worden en hypocrisie onlosmakelijk verbonden zijn. Hoe ga je kinderen opvoeden zonder hypocriet te zijn? Ga je ze vertellen dat ze ook ’s nachts ladderzat op straat moeten lopen, er op school met de pet naar moeten gooien en de foutste kikkers moeten gaan kussen?
Tegelijkertijd besefte ik dat mijn angst om hypocriet te zijn, raakt aan het imposter syndrome. Voor de niet-hypochonders onder ons: het imposter syndrome houdt in dat mensen, ondanks bewezen competenties, ervan overtuigd zijn dat ze mensen bedriegen en hun succes niet verdienen.
Ik voelde me een bedrieger voor de klas. Wat ging ik een vwo 5 klas nou vertellen? Ik heb het buskruit ook niet uitgevonden.
De ondertoon van hypocrisie is misschien ook te negatief. Hypocrisie is ergens het verlangen naar iets beters, ook al ben je daar zelf niet toe in staat. Ik moet er maar van gaan genieten. Ouder worden betekent immers dat je soms hypocriet mag zijn, en dat is eigenlijk best wel lekker, toch?
Judith Zijdenbos volgt een postmaster Lerarenopleiding Nederlands aan Tilburg University.