Advies geven aan iemand met stressklachten? Doe maar niet

Wat zeg je tegen een collega die burn-outverschijnselen vertoont? Wat je ook doet, geef in ieder geval geen goed bedoeld advies, schrijft Puck van Tilburg. ‘Voor je het weet geef je iemand een duwtje in de verkeerde richting.’

Voordat ik uitviel met een burn-out was er een collega die zei: ‘Puck, je valt perfect in het profiel van iemand die een burn-out krijgt, pas je wel op?’ Gek genoeg was dat voor mij vooral nóg iets op de lijst met alle dingen die ik moest doen.

Op die lijst stond vanaf toen ook: voorkomen dat ik een burn-out krijg. Of als ik eerlijker ben: voorkomen dat ik overkom als iemand die een burn-out zou kunnen krijgen. Zonder te weten hoe je dat precies doet (niet in de laatste plaats omdat eigenlijk iedereen een burn-out zou kunnen krijgen). Een onmogelijke opdracht dus.

De vraag die mijn collega stelde, zorgde ervoor dat ik (nog meer) ging nadenken over hoe ik overkwam op anderen en wat ze van mij vonden. Ik luisterde nog minder naar mezelf. Ik werd er onzeker van. Ik gaf minder aandacht aan mijn eigen doelen en wat echt belangrijk voor mij is.

Nu ik erop terugkijk zorgde het ervoor dat ik me onbewust anders ging gedragen. Als iemand me vroeg hoe het ging, zei ik dat ik alles onder controle had. Mijn bureau was best een rotzooi en na die vraag ben ik gaan opruimen. Dat deed ik vooral omdat ik niet wilde overkomen als iemand die zijn zaakjes niet op orde had, niet omdat het mezelf hielp.

De vraag van mijn collega hielp niet bepaald de stress te verminderen. Hij hield mij geen spiegel voor en zette mij niet op de goede manier aan het denken. Ik ging er niet gebalanceerder door leven. Maar wat zeg je dan wel tegen iemand waarvan je denkt dat die misschien een burn-out heeft?

Bij de opening van het academisch jaar ging het over mentale gezondheid en geluk. Er werd een mooie suggestie gedaan. Als je denkt dat het iemand te veel is, stel de vraag: hoe gaat het écht met jou? Vraag hoe het gaat met de balans tussen spanning en ontspanning. Moedig iemand aan om in zijn of haar antwoorden van zichzelf en de eigen behoeften uit te gaan.

Wees ervan doordrongen dat advies geven aan iemand met stressklachten een precaire zaak is. Het kan tot verwarring leiden of tot oplossingen die niet bij de ander passen. Wat voor jou werkt, hoeft niet voor die ander te werken.

Er is niet één oplossing, want stress is voor iedereen anders en iedereen heeft een eigen manier van met stress omgaan. Waar stevig sporten voor de één fantastisch werkt, is de ander meer gebaat bij een rustige wandeling. Als je gestrest bent, is het belangrijk om geen dingen te doen die als verplichtingen voelen.

Begrijpelijk dat je iemand een duwtje in de goede richting wil geven, maar als je per ongeluk iemand een duwtje in de verkeerde richting geeft, is zo iemand nog verder van huis. Geef dus liever geen goed bedoeld advies, maar probeer vooral te luisteren.

_Advertentie.