Gaan kinderen gezonder eten als een vlogger het voordoet? Tilburgs onderzoek laat zien van wel

Vloggers die kinderen aanmoedigen om meer groente en fruit te eten? Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar uit het onderzoek van Frans Folkvord, universitair hoofddocent Communication and Cognition, blijkt dat het werkt: kinderen gaan daadwerkelijk gezonder eten.

Hoe heb je jouw onderzoek aangepakt?

‘Samen met kinderen heb ik vlogs ontwikkeld om op een speelse en herkenbare manier groente en fruit te introduceren bij leeftijdsgenoten. Zo hebben jonge vloggers pakketten met groente en fruit uitgepakt in unboxing-video’s, waarin ze enthousiast laten zien wat erin zit.

‘Daarnaast hebben we challenges opgezet waarbij de kinderen een gezonde opdracht uitvoerden, zoals het maken van een gezond gerecht, en anderen uitdaagden om hetzelfde te doen.

‘Deze vlogs hebben we vervolgens laten zien op zes verschillende basisscholen. Elke week kregen de leerlingen tijdens de lunch een nieuwe vlog te zien. Tegelijkertijd werden er vragenlijsten ingevuld om hun houding ten opzichte van gezond eten te meten. Na enkele maanden kon ik zien of de kinderen door het kijken van de vlogs daadwerkelijk meer groente en fruit zijn gaan eten.’

En, aten ze gezonder?

‘De kinderen die de vlogs zagen, aten daadwerkelijk meer groente en fruit. Wat vooral opviel, was dat ze het eten van groente en fruit ook leuker begonnen te vinden. In de vlogs zagen ze leeftijdsgenoten, kinderen net zoals zijzelf, die gezond eten promoten. Die herkenbaarheid werkte als een belangrijke drijfveer om zelf ook gezonder te eten.’

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

‘Reclame voor ongezond eten is tegenwoordig overal, vooral online. Kinderen worden op YouTube, Instagram en TikTok voortdurend blootgesteld aan video’s en advertenties voor frisdrank, snacks en fastfood. Dit heeft een enorme invloed op hun eetgedrag: ze gaan steeds ongezonder eten, wat op de lange termijn kan leiden tot problemen zoals overgewicht en chronische ziektes.

‘Ons idee was simpel: als die marketingtechnieken zo krachtig zijn, waarom zouden we ze dan niet omdraaien en inzetten voor iets positiefs? We kunnen dezelfde tactieken die de voedingsindustrie gebruikt, inzetten om gezond eten aantrekkelijk te maken en kinderen enthousiast te krijgen over gezonde keuzes.’

Zijn er al ‘gezonde influencers’?

‘Influencers die zich specifiek richten op gezond eten voor kinderen heb ik nog niet gezien. Natuurlijk zijn er fitfluencers, maar die richten zich vooral op fitness en een gezonde levensstijl voor volwassenen.

‘Hoewel sommige bedrijven en organisaties gezond eten promoten via social media, stelt dat weinig voor vergeleken met de enorme marketingmachines achter ongezonde producten. De hoeveelheid reclame voor junkfood is veel groter en bereikt een veel breder publiek, met name kinderen. Hun eetgewoonten worden daardoor sterk beïnvloed.’

Moeten influencers verantwoordelijkheid nemen voor de invloed die zij hebben op het eetgedrag van hun volgers?

‘Absoluut. Net zoals we nu strenge regels hebben voor reclame rond sigaretten, alcohol en drugs, zouden we ook veel kritischer moeten kijken naar de promotie van ongezond voedsel, vooral gericht op kinderen. Overgewicht, diabetes en andere chronische aandoeningen nemen wereldwijd toe, en dat begint vaak al op jonge leeftijd door de overmatige consumptie van ongezonde producten.

‘Natuurlijk ligt er altijd een zekere verantwoordelijkheid bij ouders en het individu, maar we kunnen die verantwoordelijkheid niet volledig bij hen neerleggen. De constante blootstelling aan verleidelijke reclames en goedkope, ongezonde producten maakt het ontzettend moeilijk om altijd de juiste keuzes te maken. Als samenleving moeten we ervoor zorgen dat gezonde keuzes de makkelijke en vanzelfsprekende keuzes worden.’

Vind je dat de overheid strenger moet optreden?

‘We zien in landen zoals Engeland en Noorwegen al strengere regels rondom de marketing van ongezonde producten, zoals een verbod op reclames gericht op kinderen en suikertaksen. Dergelijke maatregelen moeten wereldwijd worden ingevoerd. Daarnaast kunnen scholen veel meer doen, bijvoorbeeld door gezonde lunches aan te bieden en gratis groente en fruit beschikbaar te stellen.’

Wat verraste je het meest in dit onderzoek?

‘Ik had gehoopt dat we kinderen via influencers gezonder konden laten eten, maar we waren toch verrast hoe effectief het bleek te zijn. Kinderen vinden groente en fruit echt leuk, zolang het maar op een aantrekkelijke manier wordt gebracht of voorgeschoteld.

‘Een simpele aanpassing, zoals een appel schillen of paprika in stukjes snijden, kan al een enorm verschil maken in hoe ze het ervaren. Het hoeft echt niet ingewikkeld te zijn om gezond eten aantrekkelijk te maken. Vaak zijn het juist die kleine, speelse veranderingen die het doen.’

Wat kunnen studenten doen om gezonder te leven?

‘Veel studenten denken dat ze kunnen blijven eten wat ze willen, omdat ze jong en actief zijn. Ze lopen gemakkelijk naar de snackbar of drinken veel tijdens een avondje uit. Maar de eetgewoonten die je nu ontwikkelt, neem je mee voor de rest van je leven. Naarmate je ouder wordt, heb je vaak minder tijd om te sporten en verandert je metabolisme, het proces waarbij je lichaam voedsel omzet in energie.

‘Daarom raad ik studenten aan om nu bewuste keuzes te maken: kies voor voedzame maaltijden, probeer regelmatig zelf te koken, en maak tijd vrij voor beweging. Kleine aanpassingen, zoals meer groente eten of minder frisdrank drinken, kunnen al een groot verschil maken!’

_Advertentie.