Geen bier, wijn en shotjes? ‘Ik hoor vaak: doe niet zo saai, je bent nog jong!

Verenigingsborrels, drankspelletjes en ‘een adtje voor de sfeer’. Het studentenleven en alcoholconsumptie worden vaak in één adem genoemd. Maar hoort drank daadwerkelijk bij het studentenleven of kunnen studenten ook zonder alcohol? Univers vroeg het aan drie studenten van Tilburg University die er bewust voor kiezen om niet drinken.

Voor veel studenten speelt alcohol een belangrijke sociale rol, vooral tijdens introductieweken, feestjes en borrels. Volgens de Nationale Drug Monitor 2023 heeft 85 procent van de hbo- en wo-studenten in het afgelopen jaar alcohol gedronken. Uit het onderzoek blijkt dat 16 procent van hen wekelijks een stevige borrel drinkt: minstens zes glazen alcohol op één dag voor mannen en minstens vier glazen voor vrouwen.

Hoe kijken ‘niet drinkende’ studenten aan tegen een studentenleven zonder alcohol; waarom kiezen zij ervoor om niet te drinken en hoe reageert hun omgeving? Aan het woord: Rosemarijn van den Goorbergh, Kai Matus en Pjotr Heijmans.

Rosemarijn (21) student Entrepreneurship and Business Innovation

‘Mijn keuze om te stoppen met alcohol is eigenlijk een opeenstapeling van momenten geweest. Het begon vier jaar geleden, tijdens mijn introductieweek. Destijds was ik nog volop bezig met feesten, maar ik merkte al snel dat ik het vreselijk vond om me de dag na zo’n feestje zo slecht te voelen. Dat gevoel versterkte toen ik fanatieker ging sporten.

‘Toen ik in Tilburg in een studentenhuis ging wonen, werd het drankgebruik om me heen steeds extremer. Op een doordeweekse avond werd er flink gedronken. In die periode heb ik al eens drie maanden niet gedronken.

‘Het definitieve besluit om te stoppen met alcohol was vorig jaar toen ik uit een emotioneel zware relatie kwam, waardoor ik totaal uit balans raakte. Echt verandering merkte ik niet direct. Later hoorde ik in een podcast dat het effect van alcohol pas na drie tot vier maanden écht verdwijnt. Dat maakte me nieuwsgierig: hoe zou ik me voelen als ik langer stopte? Met alle informatie die ik in deze periode verzamelde, wist ik het zeker: ik wil niet meer drinken.

‘Toch blijft sociale druk een uitdaging. Mijn ouders boden me in het begin nog wekelijks een wijntje aan. Eén moment herinner ik me nog goed: mijn stiefvader had oesters gehaald en vroeg me een fles champagne koud te leggen, omdat dat ‘er echt bij hoorde’. De hele dag had ik een knoop in mijn maag, bang voor de reacties als ik het glaasje af zou slaan.

‘Het grootste voordeel van ‘niet drinken’? Geen schuldgevoel meer naar mezelf. Dat inzicht motiveerde me om een boek te schrijven, zodat anderen die worstelen met sociale druk zich begrepen voelen. Voor mij is niet drinken – net als naar de sportschool gaan – een daad van zelfzorg.’

Kai Matus (21) student liberal arts and sciences

‘Ik heb nooit echt alcohol gedronken. Natuurlijk heb ik weleens een slokje geprobeerd, maar ik vind de smaak niet lekker. Mijn keuze om geen alcohol te drinken wordt versterkt door de vele medische onderzoeken die de negatieve effecten ervan op de gezondheid aantonen.

‘Soms voel ik me buitengesloten vanwege mijn keuze. De studentencultuur draait grotendeels om alcohol: borrels en feestjes zijn bijna altijd verbonden met drinken. Omdat ik geen alcohol drink, heb ik soms het gevoel dat ik bij voorbaat al niet word uitgenodigd voor bepaalde gelegenheden.

‘Gelukkig zijn er ook momenten waarop het geen probleem is, zoals bij bijeenkomsten van TSEA Link, een studentenvereniging waar ik lid van ben. Daar ervaar ik geen sociale druk om te drinken. Dit is een fijne uitzondering, want in het verleden heb ik andere situaties meegemaakt. Zo was ik ooit op een feestje in Amsterdam, waar mensen bleven aandringen: ‘Kom op Kai, neem een drankje!’ of ‘Ik koop wel een biertje voor je.’ Toen ik herhaaldelijk aangaf dat ik geen alcohol wilde, kreeg ik reacties als: ‘Doe niet zo saai, je bent nog jong! Je moet genieten!’

‘Dat soort reacties zijn frustrerend. Ik kan het prima naar mijn zin hebben zonder te drinken. Bovendien zijn er, naast de gezondheidsvoordelen, nog meer redenen om geen alcohol te consumeren. Een groot voordeel is de kostenbesparing; alcohol is duur. Daarnaast heb ik nooit last van katers, hoef ik me geen zorgen te maken over hoe ik veilig thuiskom, en loop ik minder risico dat mijn spullen worden gestolen omdat ik niet helder ben.

‘Mijn favoriete non-alcoholische drankje? Gewoon een glaasje appelsap.’

Pjotr Heijmans (23) student Entrepreneurship and Business Innovation

‘Op mijn negentiende besloot ik te stoppen met drinken. Die beslissing maakte ik na een barbecue met mijn voetbalteam. We deden een ‘adtje kratje’-wedstrijd, waarbij het doel was zo snel mogelijk een krat bier leeg te drinken. Het tempo lag hoog, en voor ik het wist, had ik een hele krat achter de kiezen. Op de terugweg viel ik meerdere keren van mijn fiets en eenmaal thuis kreeg ik de sleutel niet eens meer in het slot. Ik liep van de voordeur naar de achterdeur en weer terug, zoekend naar de juiste sleutel. De volgende ochtend besefte ik: dit moet anders.

‘Stoppen met drinken bleek makkelijker dan verwacht, vooral omdat ik snel resultaat merkte. Ik voelde me scherper, sliep beter en mijn gezicht kreeg weer een levendiger uitstraling. Als mens werd ik veel integerder. Ik leerde mijn eigen waarden beter kennen en was minder geneigd fout gedrag van anderen te tolereren. Dingen die ik vroeger onder invloed deed, zoals luidruchtig zijn, oppervlakkige gesprekken voeren of beloftes niet nakomen, verdwenen geleidelijk.

‘Mijn sociale leven veranderde enorm. Ik merkte dat ik uit steeds meer vriendenkringen verdween. Pas toen realiseerde ik me hoeveel sociale gelegenheden draaien om alcohol. Voorheen bracht ik het grootste deel van de week door met drinken en feesten, altijd wel in het gezelschap van vrienden. Maar toen ik stopte, vielen die afspraken weg.

‘Verrassend genoeg vond ik dat niet erg. Het leerde me om anders naar mensen en vriendschappen te kijken. Ik besteed mijn tijd nu aan dingen die echt waardevol zijn. Zo is de band met mijn familie veel sterker geworden. En dat voelt goed, want uiteindelijk draait het voor mij ook om hen. Daarnaast besteed ik meer tijd aan mijn studie.

‘Soms hoor ik nog wel grappen over mijn keuze, maar dat raakt me niet. Als je duidelijke grenzen stelt en daaraan vasthoudt, levert dat respect op. En de mensen die er echt toe doen, begrijpen dat.’

_Advertentie.