Vriendschap met een chatbot? MindLabs werkt aan AI met menselijke trekjes
Twee jaar geleden opende MindLabs haar deuren. Het moest een AI-broedplaats worden waar mensen, ideeën, praktijk en theorie samenkomen. Is dat idee gerealiseerd, vroeg Univers aan directeur Petra van Dijk. ‘Hier ontmoeten theorie en praktijk elkaar.’
De wisselwerking tussen mensen en AI staat centraal in het markante gebouw van MindLabs naast de LocHal, zeg maar de zachte kant van de AI-revolutie. En daar wil ook Tilburg University een grote rol in spelen. Want MindLabs is ook een beetje van ons: de universiteit is één van de partners, naast Fontys, Yonder en de gemeente Tilburg.
Ecosysteem
‘We zien onszelf graag als een ecosysteem,’ zegt directeur Petra van Dijk. ‘We zijn een portaal waar vragen van de buitenwereld en oplossingen uit onderzoek en technologie samenkomen. Dat is de meerwaarde van MindLabs. Hier ontmoeten theorie en praktijk elkaar.’
Als ontmoetingsplaats en spil in een netwerk biedt MindLabs bedrijven, instellingen en overheden de kans om met elkaar in contact te komen en elkaar te versterken: ‘We experimenteren met mensgerichte technologie.’ zegt Van Dijk. ‘En we hebben heel veel jong talent aan het werk, stagiaires die aan de slag gaan met bedrijven, zorginstellingen, maar ook met onze eigen onderzoeksgroepen en -projecten.’
Menselijke trekjes
Tijdens het jaarevenement Faces of the future dat vorige week plaatsvond kregen bezoekers een glimp van een toekomst met zogenaamde virtual humans. Want chatbots krijgen steeds meer menselijke trekjes, met een levensecht stemgeluid en gezichtsuitdrukkingen die menselijke emotie kunnen nabootsen. Deze human avatars kunnen onder andere worden ingezet als docent, coach of digitaal maatje.
In een dag vol keynotes, workshops en demonstraties konden deelnemers van gedachten wisselen en ideeën opdoen over de toekomst van de AI-revolutie. ‘Die vergezichten vinden we belangrijk,’ zegt Van Dijk. ‘Wij zijn bezig met thema’s die nu opkomen en de komende jaren alleen maar actueler worden. Daarbij stellen we vragen en onderzoeken we wat we als samenleving willen met die toepassingen.’
Virtuele nieuwslezer
MindLabs is meer dan een ontmoetingsplaats. In de labs zijn onderzoeksteams onder andere aan de slag met het ontwikkelen van virtual humans. ‘Vorig jaar hebben we bijvoorbeeld een prototype getest voor de ouderenzorg, samen met Yonder (ROC Tilburg),’ zegt Van Dijk. ‘Daarbij zetten we sensortechnologie in om eenzaamheid onder ouderen te verminderen met behulp van een digitaal maatje.
Nieuwe toepassingen kunnen bezoekers ook terugzien tijdens het evenement. Omroep Brabant werkte aan een virtuele nieuwslezer. In een van de labs onderzoeken studenten in opdracht van de omroep hoe kijkers zo’n nieuws-avatar ervaren. Daarbij kijken ze kritisch naar de voordelen, maar ook naar de nadelen: hoe betrouwbaar komt zo’n AI-nieuwslezer over en wie is er dan verantwoordelijk voor het nieuws?
Hybride werkelijkheden
De onderdompeling in een kunstmatige wereld zorgt vaak voor ‘levensechte’ ervaringen. En die AI-ervaringen vermengen zich steeds meer met de ervaringen van het alledaagse leven tot een hybride werkelijkheid waar echte en kunstmatige ervaringen door elkaar heen gaan lopen en steeds moeilijker te onderscheiden zijn.
MindLabs dompelt je onder in een kunstmatige wereld met ‘levensechte’ ervaringen
De doos van Pandora is open, constateren de sprekers op het evenement. Binnen tien jaar gedragen virtual humans zich zo natuurlijk dat het kunstmatige aspect nauwelijks meer opvalt. Nu is het bijvoorbeeld al mogelijk om dode mensen met AI nieuw ‘leven’ in te blazen. Je kunt dan als museumbezoeker een rondleiding krijgen van een virtuele Dali of Van Gogh. Ook zou je met AI verdachten en daders in de rechtbank kunnen confronteren met hun overleden slachtoffers.
Surfen
Inmiddels weten de meeste studenten wat prompten is en gebruiken veel mensen AI ook als hulpmiddel bij het online zoeken. Daarbij ontstaan ook weer nieuwe toepassingen: ‘Ik gebruik het om rond bedtijd verhaaltjes te bedenken voor de kinderen,’ zo bekent een deelnemer tijdens een vragenrondje in de zaal.
MindLabs heeft dus duidelijk de wind mee. Eind 2022 kwam ChatGPT uit en dit taalmodel groeide in de jaren daarna uit tot het boegbeeld van de AI-revolutie. ‘We hadden een prachtig gebouw, een nieuwe vorm van samenwerking, en een hype,’ lacht Van Dijk.
Emotionele band
Tijdens het evenement staat vooral de ‘menselijke kant’ van AI centraal. Want virtual humans worden in de toekomst steeds vaker ingezet en krijgen steeds menselijkere trekjes. Op die manier kunnen we zelfs een emotionele band ontwikkelen met chatbots.
Maar voor veel deelnemers is een ‘relatie’ met een virtuele mens aangaan toch nog een stap te ver. Er gaat maar één hand omhoog in de zaal op de vraag of je wel eens een klik ervaart met een chatbot. ‘Ik had van de week even zo’n klik,’ bekent de spreker. Of zo’n band wenselijk is, blijft een vraag die de komende jaren nog veelvuldig zal klinken.
