Recensie: promo sapiens

Een vrouwelijke ijdele collegevoorzitter, een leerstoel Visies en Meningen, professoren die in het geheim een relatie hebben en een man die wraak wil nemen op die collegevoorzitter en een val zet. Het zijn de ingrediënten van Promo Sapiens, het laatste boek van R.Dubois.

Het uiterlijk van het boek zet niet meteen aan tot lezen. Een witte kaft, met een rood vlak en in blauwe letters de naam van het boek. Maar mogelijk is het een knipoog naar de vele proefschriften die verschijnen en ook vaak zo opgemaakt zijn. Als lezer weet je het niet, net zomin dat je weet wat in het boek op waarheid berust is en wat niet.

R.Dubois is het psynoniem van Ruud van den Bos, universitair docent gedragsbiologie bij de faculteit Diergeneeskunde aan de Universiteit Utrecht en lid van de universiteitsraad daar. Een vrouwelijke collegevoorzitter. Dat doet meteen denken aan Yvonne van Rooy, momenteel collegevoorzitter in Utrecht en 1997 tot 2004 collegevoorzitter in ons eigen Tilburg.

Puur toeval, zo geeft Van den Bos echter in het Utrechtste universiteitsblad Dub aan. “De universiteitswereld is een wereld die ik van binnenuit goed ken. Bovendien wilde ik per se een vrouw. Bij mannelijke leidersfiguren –neem een bestuursvoorzitter van een groot bedrijf- komen al snel voor de hand liggende maffia-achtige cliche´s om de hoek kijken. Het moest dus een vrouw worden. Divagedrag of ‘wanna-be-koninginnegedrag’, dat is een interessant gegeven om te gebruiken. Dat is de enige reden.”

Een satire, zo luidt de ondertitel van het boek. Toch blijf je als lezer, ook bekend met de universitaire wereld, twijfelen. Is het wel allemaal satire? Natuurlijk zijn allerlei zaken uitvergroot, onder meer het arrogante en dictatoriale gedrag van collegevoorzitter Hella. Maar schuilt er niet een kern van waarheid in het boek? Het motto voorin van W.F. Hermans helpt niet om die gedachte weg te nemen. “….Daarom heb ik zo de pest aan romans. Omdat er dingen met zoveel gemak in gebeuren, dat je denkt dat ze in werkelijkheid nooit gebeuren. Romans devalueren de werkelijkheid” zo luidt het motto.

Promo Sapiens is opgebouwd in een dubbele structuur. In het ene hoofdstuk wordt je meegenomen in het leven en de gedachtewereld van Thomas (de man die wraak wil nemen uit naam van zijn vader van wie een hersenscanmethode ooit gestolen is door een hoogleraar, onder bescherming van collegevoorzitter Hella), in het andere hoofdstuk kom je terecht in de wereld van Hella. Pas op het einde, in het laatste hoofdstuk (met de naam Finale!) komen beide karakters samen.

Juist omdat je je continu afvraagt wat echt is en wat niet, is Promo Sapiens een must read voor iedereen die dicht bij de bestuurlijke wereld van een universiteit staat. Het geeft, hoewel uitvergroot, een goed inkijkje in de bestuurskamers.