Promotie: onbedoelde negatieve neveneffecten humanitaire hulp

Humanitaire hulp heeft niet alleen positieve, maar ook onverwachte negatieve effecten, blijkt uit onderzoek van UvT-promovendus Andreas Zenthöfer. Hij toont aan dat de overheidsuitgaven van sub-Saharalanden aan gezondheidszorg en onderwijs dalen wanneer ze humanitaire hulp ontvangen. Uitgaven aan het militaire apparaat nemen zelfs licht toe.

Zenthöfer onderzocht aan de hand van onder meer langjarige data van de Organisation for Economic Co-operation and Development wat er gebeurt met het uitgavenpatroon van regeringen als het land noodhulp ontvangt. Een toename van 1 procent in humanitaire hulp blijkt de overheidsuitgaven aan onderwijs met 0,5 procent te doen dalen. Een jaar na de humanitaire hulpt nemen de uitgaven aan gezondheidszorg met 0,47 procent af. Daarnaast stuitte de onderzoeker op een lichte verhoging van de militaire uitgaven.

“Donorlanden zouden de negatieve effecten moeten monitoren vanaf het moment dat humanitaire hulp wordt uitgekeerd en bijsturen zodra blijkt dat de hulp het verkeerde effect heeft,” stelt Zenthöfer op basis van zijn proefschrift. Wat de negatieve effecten verklaart, weet de promovendus niet.

Humanitaire hulp bereikt over het algemeen wel haar doel van het helpen van mensen in nood, aldus Zenthöfer. Hij laat zien dat het verhogen van humanitaire hulp met 1 procent leidt tot een stijging van de dagelijkse voedselconsumptie met 100 kilocalorieën per persoon. De levensverwachting neemt met zes jaar toe. Deze cijfers geven overigens de ondergrens aan, aldus Zenthöfer, aangezien het gemiddelden zijn voor de hele bevolking van een land dat humanitaire hulp ontvangt, en de noodhulp alleen gericht is op degenen die hem het hardst nodig hebben.