Een experiment

Drie jaar geleden startte het ministerie met een experiment: de prestatieafspraken. Zeven procent van de bekostiging van universiteiten of hogescholen zou voortaan afhankelijk zijn van of zij hun prestatieafspraken haalden. In die prestatieafspraken stelden hogescholen en universiteiten zichzelf doelen. De Tilburgse universiteit beloofde toenmalig staatssecretaris Halbe Zijlstra bijvoorbeeld dat er 140 promovendi per jaar zouden zijn en dat alle studies tenminste 420 contacturen per jaar zouden hebben.

Univers sabelde de afspraken die de TiU maakte met het ministerie destijds hard neer. Aan de ene kant is dat terecht, want de doelen die Tilburg stelde waren wel erg gemakkelijk te behalen. ‘De lat ligt zo laag dat je je hoofd stoot. De universiteit hoeft niet bang te zijn dat ze overheidsgeld terug moet betalen omdat ze haar doel niet heeft gehaald,’ schreef de redactie destijds.

“In het begin leek de TiU wederom voorzichtig te zijn en niet mee te willen doen aan het experiment, totdat er bij TiSEM iemand wakker werd en berekende dat beurspromovendi hartstikke goedkoop zijn.”

Woekeraars in de wetenschap
Hoewel er officieel nog geen besluit is genomen over de toekomst van de prestatieafspraken, gaat iedereen er van uit dat er binnenkort nieuwe komen. En dat terwijl het experiment nog niet eens afgelopen is, laat staan geëvalueerd. Een wetenschapper die dat probeert wordt als een woekeraar de tempel uitgejaagd, een onderwijsminister blijkbaar niet.

Beurspromovendi
Nu, drie jaar later, staat bovendien het volgende experiment weer voor de deur: het experiment beurspromovendi. Dat houdt in dat promovendi, die nu nog worden betaald als werknemers, voortaan een beurs krijgen. Het bedrag dat ze maandelijks op hun rekening gestort krijgen, verandert niet, maar naar hun pensioen en ontslagbescherming kunnen ze fluiten. Vrijwel alle Nederlandse universiteiten stonden te juichen om het voorstel.

In het begin leek de TiU wederom voorzichtig te zijn en niet mee te willen doen aan het experiment, totdat er bij TiSEM iemand wakker werd en berekende dat beurspromovendi hartstikke goedkoop zijn.

Geert Duijsters, vice-decaan onderzoek bij TiSEM, ziet hetzelfde experimentengevaar bij de promovendi. ‘Men is denk ik bang dat dit een eerste stap is naar een volledig beurzenstelsel. Dat wordt gezien als een verslechtering van de arbeidspositie van promovendi. Ik ben er zelf ook nog niet uit of het een goede beweging is. Het ligt eraan hoe het ingevuld wordt,’ zei hij in Univers no. 10.

Het zou mooi zijn als het gedrag van Tilburg University navolging zou krijgen en meer Nederlandse universiteiten voorzichtig zijn met de experimenten van het ministerie. Er zijn weinig sectoren zo kapot geëxperimenteerd als het onderwijs. Als nazaat van de klassieken zou iedere universiteit ‘Timeo Danaos et dona ferentes’ moeten koesteren.

_Advertentie.