In Memoriam: Maarten J.J. Menken

Op maandag 21 maart 2016 overleed Maarten Menken (1948-2016), emeritus hoogleraar Nieuwe Testament.

Vlak voor een nieuwe lente en een week na zijn achtenzestigste verjaardag overleed emeritus hoogleraar prof. Maarten Menken na een kort, maar zwaar ziekbed aan de gevolgen van acute leukemie. Maarten begon zijn wetenschappelijke loopbaan in 1977 als assistant professor aan de Hogeschool voor Theologie en Pastoraat te Heerlen (HTP). Daar werd hij in 1989 parttime professor Nieuwe Testament. Hij was daarna van 1993 tot 2006 fulltime professor aan de Katholieke Theologische Universiteit van Utrecht (KTU). Vervolgens werd hij in 2007 tot aan zijn pensioen hoogleraar Nieuwe Testament aan de Tilburg School of Catholic Theology (TST).

Maarten Menken was een bescheiden man. Hij werkte vooral op het Johannes-evangelie met als belangrijkste speerpunt de interpretatie van het Oude Testament in dat evangelie. Zijn werk werd gekarakteriseerd door degelijkheid en betrouwbaarheid. Zijn internationale reputatie werd eerder door zijn collegae opgemerkt dan door hemzelf.Maarten kon terugzien op een productief leven als wetenschapper. Precies drie jaar voor zijn overlijden werd zijn afscheid groots gevierd met een congres in Tilburg, dat werd afgesloten met zijn afscheidsrede (20-22 maart 2013). Hij mocht toen een prachtig uitgevoerd Festschrift ontvangen: Bart J. Koet,  Steve Moyise & Jos Verheyden, The Scriptures of Israel in Jewish and Christian Tradition (Fs Maarten Menken, Brill, Leiden, 2013).

Na zijn emeritaat bleef hij publiceren en hij begeleidde ook nog verschillende promovendi. Op vrijdag 22 januari van dit jaar presenteerde hij zijn laatste boek. Het is een verzameling van artikelen, die Maarten in de loop van zijn wetenschappelijke carrière schreef over de aan Johannes toegeschreven geschriften van het Nieuwe Testament. De huidige decaan, prof. Marcel Sarot, besprak het boek vanuit een theologisch perspectief. Hij schetste hoe Maarten na uitgebreide studie in plaats van opgetogen te zijn over hetgeen hij gevonden had, heel ingehouden zei dat het gevondene het overwegen waard was.

Eerder op die middag was de vroegere decaan van de TST Adelbert Denaux, ook een emeritus hoogleraar Nieuwe Testament, uitgebreid op het werk van zijn vroegere collega ingegaan. Het komt zelden voor dat een hoogleraar publiekelijk de wetenschappelijke resultaten van een collega sympathiek en kritisch tegen het licht houdt. Denaux liet zien dat Maarten Menken in al zijn bescheidenheid een indrukwekkende oogst aan interpretaties opgebouwd heeft, maar – en dat is nu eenmaal het lot van mensen die de Bijbel interpreteren – er ook andere interpretaties mogelijk zijn.

Na het overlijden van Maarten blijft voor de faculteit TST de kostbare herinnering aan een beminnelijk mens, een gedegen onderzoeker en een trouw docent.

Bart J. Koet, hoogleraar Nieuwe Testament TST

_Advertentie.