Kaalslag bij Tilburgse festivals door subsidiestop provincie
Tilburg gaat prat op haar liefde voor vernieuwende cultuur en kunstzinnige underground. En terecht. Nergens in Brabant tref je zo’n gewaagd en breed cultuuraanbod aan als in Tilburg. Festivals en instellingen die de diepte durven op te zoeken en eigenzinnige zijpaadjes inslaan. Een stad van makers waar talent en andersdenkenden in cultuurland volop ruimte krijgen.
In culturele vrijhaven Tilburg leek alles pais en vree, maar het vorige week donderdag uitgebrachte advies van de commissie Kunsten van de Provincie Noord-Brabant zorgt voor grote onrust. Ineens krijgen zeven prominente instellingen en festivals nul op rekest van de provincie en dreigen ze de provinciale, geldelijke ondersteuning voor de periode 2017-2020 mis te lopen. Het betreft festivals Incubate, Mundial en Stranger than Paranoia, dansgezelschappen T.r.a.s.h. en Vloeistof, en beeldende kunstinstellingen PARK en Kunstpodium T. Vorige week vrijdag kwamen de getroffen instellingen en festivals al met een gezamenlijke protestbrief naar buiten.
“Een dramatische klap voor Tilburg en heel Brabant”
Paul van Kemenade, al bijna 25 jaar drijvende kracht achter jazzfestival Stranger than Paranoia, windt er geen doekjes om. “Een dramatische klap voor Tilburg en heel Brabant. Met deze adviezen worden straks zeven Tilburgse instellingen zomaar weggevaagd. Eigenlijk allemaal het gevolg van het culturele wanbeleid dat zes jaar geleden door het Rijk is ingezet.”
Een van de andere gedupeerden is het Incubate festival. Directeur Jan Zobel is beslist: “We zijn strijdbaar en dat merk ik ook bij de andere instellingen als Mundial en PARK. Belangrijk is dat we nu actie ondernemen en de verschillende Tilburgse kunstinstellingen lobby gaan voeren.” Zobel verbaast zich met name over het klakkeloos overnemen van landelijk beleid. “Met dit advies volgt de provincie de lijn van het Rijk die is uitgezet door het Fonds Podiumkunsten en Raad voor Cultuur. Er is ook weinig stof voor discussie want het oordeel van de commissie over ons is ruim voldoende. Het is dus simpelweg geldtekort.” Incubate zit in een overgangsfase. “Na een periode van financiële problemen zijn we dit jaar gestart met een andere festivalopzet, met vier kleinere festivaledities verspreid over het jaar. Terug naar de wortels van ons festival en de onafhankelijke cultuur, waardoor we het hele jaar door makkelijker kunnen inspelen op jonge ontwikkelingen. Gemeente en provincie schaarden zich vorig jaar nog achter deze nieuwe opzet. En nu ineens wordt het door de provincie niet meer gehonoreerd, terwijl we midden in het proces zitten.”
“Wij als gemeente vragen ons af of de gekozen methodiek van de commissie Kunsten van de provincie wel de beste wijze van toekenning is”
De gemeente Tilburg is ondertussen van zins om de Gedeputeerde van Cultuur, Henri Swinkels, uit te nodigen voor een gesprek over deze gewraakte adviezen. “We maken ons inderdaad zorgen”, laat Irma Galama, woordvoerder cultuur van de gemeente Tilburg weten. “Wij als gemeente vragen ons af of de gekozen methodiek van de commissie Kunsten van de provincie wel de beste wijze van toekenning is. Nu zie je toch vooral dat de adviezen van het Rijk en de Rijkscultuurfondsen worden overgenomen. Als onbedoeld effect leidt dit er toe dat festivals en instellingen die van het Rijk geen meerjarige subsidie kregen, nu ook buiten de boot vallen bij de provincie.” Inmiddels heeft de Statenfractie van CDA Brabant in een schrijven ook al vragen gesteld aan de Gedeputeerde Staten over deze adviezen.
“Natuurlijk had de commissie gewoon de beproefde kaasschaafmethode kunnen hanteren”
Cultuuradviseur Bert Matthijssen uit Tilburg blijft optimistisch. “Als deze adviezen zouden worden overgenomen, zou dat zo’n kaalslag voor Tilburg betekenen. Vanuit de provincie wordt wel ingezien dat dit niet kan.” Hij vindt de door de commissie Kunsten gekozen strategie risicovol. “Natuurlijk had de commissie gewoon de beproefde kaasschaafmethode kunnen hanteren. Dus alle instellingen moeten wat inleveren. Nu pikken ze er een stel uit. En daaronder bevinden zich ook Tilburgse festivals als Mundial en Incubate die net in een overgangsfase zitten. Zo’n advies komt dan heel ongelukkig uit.”
Matthijssen vindt het sowieso bemoedigend dat de meeste instellingen en festivals uit Tilburg wel een positief oordeel hebben gekregen. “Alleen is het provinciale budget vooralsnog ontoereikend. Het kan goed dat de provincie in een later stadium de gelden wel vrij kan maken en deze positieve adviezen gewoon volgt. Daarbij hoeft de provincie de commissie Kunsten ook niet te overrulen.”
Mark van de Voort