Universiteit stelt onderzoek in naar proefschrift over salafisme

De universiteit stelt een onderzoek in naar het proefschrift van Mohammad Nazar Soroush. Soroush promoveerde deze maand aan Tilburg University op zijn onderzoek naar de salafistische gemeenschap in Nederland. De undercover-aanpak van de promovendus leidde tot veel kritiek, en het onderzoek zou inhoudelijke onjuistheden bevatten. Zijn promotor, Ruben Gowricharn, is bovendien betrokken bij de zaak rond de ‘promotiefabriek’ aan Tilburg University. Een commissie gaat nu bekijken of het proefschrift van voldoende kwaliteit is.

Soroush ging drie jaar lang undercover bij verschillende salafistische instellingen in Nederland. De Iraans-Nederlandse socioloog bezocht talloze preken, religieuze bijeenkomsten en enkele kampeerweekenden. In zijn proefschrift beschrijft Soroush wat hij daar heeft gezien en gehoord. Hij schetst een beangstigend beeld van de salafistische gemeenschap. Soroush waarschuwt dat salafisten aansturen op een confrontatie met Nederland.

Verschillende media berichtten over de bevindingen van de Tilburgse promovendus. Arabist Jan Jaap de Ruiter, die optrad als de co-promotor van Soroush, sprak zich in de Volkskrant lovend uit over het onderzoek. “Een enorme meerwaarde van ­Soroush’ onderzoek is dat je een ongefilterde kijk op de salafistische wereld krijgt en ziet hoe het er echt aan toegaat als ze onderling zijn”, zei hij. “Soroush laat zien dat we hier met imams te maken hebben die haat en gif spuien, die zeggen: als het er echt op aankomt, dan willen we jullie ongelovige wetten en democratie niet. Dat is een confronterende boodschap.”

Maar er klonk ook felle kritiek. Er zouden fouten en ongefundeerde uitspraken in het proefschrift staan. Een Leidse moskee die door Soroush als salafistisch wordt aangeduid, heeft verontwaardigd gereageerd op het proefschrift. “Wij zijn absoluut niet salafistisch”, liet Abdelhamid Bouzzit namens Imam Malikmoskee weten in een reactie aan Omroep West. Volgens Bouzzit geeft Soroush in zijn proefschrift niet alleen een verkeerde weergave van de preken die in de Leidse moskee plaatsvinden, maar kloppen ook zijn beschrijvingen van het gebouw niet. Hij twijfelt of Soroush er wel echt is geweest. “Ik herken in zijn beschrijvingen niet ons gebouw terug, waar ik al tien jaar kom.”

Promotiefabriek

Soroush was aan de universiteit verbonden als externe promovendus. Hij werd begeleid door Ruben Gowricharn, die van 2007 tot 2017 onbezoldigd hoogleraar was aan Tilburg University en tegen betaling begeleiding aan buitenpromovendi bood met zijn bedrijf De Promotiekamer.

Het is opvallend dat juist Gowricharn de promotie van Soroush begeleidde. Gowricharn is één van de hoogleraren die zijn betrokken bij de zaak rond de Tilburgse ‘promotiefabriek‘. Tilburg University leverde in de afgelopen jaren een groot aantal proefschriften door buitenpromovendi af, die in veel gevallen door dezelfde promotoren waren begeleid. Twee namen die vaak terugkeren zijn Ruben Gowricharn en John Rijsman. Radioprogramma Argos onthulde onlangs dat Gowricharn hoge premies van de universiteit ontving voor het begeleiden van buitenpromovendi. Hij streek negen keer een bedrag van 35.000 euro op en kreeg één keer een premie van 24.000 euro.

Dagboeken

De proefschriften die tot stand kwamen onder belegeiding van John Rijsman (die geen premies ontving voor zijn werkzaamheden als promotor) werden op verzoek van Argos tegen het licht gehouden door hoogleraar evolutionaire sociale psychologie Bram Buunk. Buunk oordeelde dat de proefschriften meer op dagboeken leken dan op wetenschappelijke onderzoeken. In een uitzending van Argos zei hij: “Dit zijn geen proefschriften. Geen van deze dissertaties bevat iets van onderzoeksgegevens, historische gegevens, interviews, enquêtes of wat dan ook.”

Onafhankelijke deskundigen moeten nu beoordelen of het proefschrift van Mohammad Nazar Soroush, begeleid door Ruben Gowricharn, voldoet aan wetenschappelijke kwaliteitseisen. Daarover is volgens het College van Bestuur ernstige twijfel ontstaan, zo liet het bestuur weten aan de NOS. “Die twijfels hebben in het bijzonder betrekking op de zorgvuldigheid van de wetenschappelijke activiteiten, de betrouwbaarheid van de uitvoering van het onderzoek en de controleerbaarheid van de onderzoeksresultaten en conclusies.”

_Advertentie.