Landelijk meldpunt eenzame jongeren: een mooi begin

Een praatje aanknopen met een leeftijdsgenoot of voorstellen om samen iets te ondernemen? Het lijkt zo simpel, toch vindt een grote groep jongeren dit lastig en voelt zich daardoor eenzaam. Wie hiermee worstelt, kan zich vanaf vanavond melden bij het landelijk meldpunt eenzame jongeren.

Foto: Luc van Moorsel

Foto: Luc van Moorsel

“Het is heel simpel,” vertelt Jolanda van Gerwe van stichting Join us, een van de initiatiefnemers van het eenzaamheidsmeldpunt. “Je gaat naar de website eenzamejongeren.com, je vult je naam, geboortedatum en postcode in. Vervolgens geef je aan hoe eenzaam je je voelt en of je op de hoogte wilt blijven van activiteiten in jouw buurt.”

Het meldpunt belooft niet dat het aanmelders direct kan helpen. “Het is nu vooral de bedoeling om het probleem in kaart te brengen. Door je aan te melden wordt inzichtelijk waar de eenzame jeugd zich bevindt, en waar er dus behoefte is aan initiatieven om hen aan een sociaal netwerk te helpen. Wel kun je op de hoogte gehouden worden van toekomstige activiteiten.”

Tijdens haar werk als ambulant begeleidster zag Van Gerwe dat een deel van de jeugd wel meer contact met elkaar wil, maar dat ook lastig vindt en vervolgens blijft hangen in bijvoorbeeld gamen. Met steun van de gemeente organiseerde ze onder de naam ‘Join us’, voor deze doelgroep tweewekelijkse bijeenkomsten in een jongerencentrum in Veghel. Van Gerwe: “Ze vonden het spannend, maar kwamen. En veranderden. Dat proces was keer op keer zo mooi om te zien.” Inmiddels is Join us een stichting die actief is in diverse, vooral Brabantse, gemeentes. En er komen steeds meer nieuwe locaties bij.

Gezelligheid in plaats van therapie

De bijeenkomsten zijn bewust zo min mogelijk van therapeutische aard. Ze zijn gezellig en laagdrempelig. “Het belangrijkste doel is jongeren met elkaar in contact te brengen,” zegt Van Gerwe. “Dat ze plezier met elkaar maken, gezelligheid ervaren en erkenning vinden. Daar leren ze het meeste van.”

Foto: Luc van Moorsel

Foto: Luc van Moorsel

Ondertussen wordt niet voorbijgegaan aan de oorzaken van hun eenzaamheid, vertelt Van Gerwe. “Bij de avonden zijn altijd twee begeleiders aanwezig, zij helpen om de boel op gang te brengen. Daarnaast pakken ze de onderliggende mechanismen van eenzaamheid aan. Zo stimuleren ze sociale vaardigheden of geven handvatten om positiever te denken.”

Met een social challenge worden de jongens en meiden gestimuleerd om uit hun comfort zone te komen. Zo kunnen ze de opdracht krijgen om meer met anderen af te spreken of om vaker interesse te tonen in een ander. Alles stap voor stap.

‘Waar vind ik ’n sociaal leven?’

Eenzaamheid onder jongeren was tot voor kort een relatief onbekend probleem, maar krijgt steeds meer landelijke aandacht. Zeker sinds de 25-jarige Nadï op Twitter postte: ‘Ik zit elke dag alleen. Ik heb hooguit 30 minuten fysio. Waar vind ik ’n sociaal leven?’ Prompt volgden velen haar voorbeeld. Met de hashtags #maatjegezocht en #eenzamejongeren lieten ook zij weten op zoek te zijn naar contact met leeftijdsgenoten. “Sommigen kregen honderden en zelfs duizenden reacties,” vertelt Van Gerwe.

Om deze massale aandacht niet te laten overwaaien, maar juist als startpunt voor verandering te gebruiken, ontstond bij Join us het idee om een landelijk meldpunt op te richten.

Eenzaamheid in de wetenschap

Ook Gerine Lodder, onderzoeker aan Tilburg University, zette het probleem van eenzame jongeren op de kaart. Als ontwikkelingspsycholoog verricht Lodder onderzoek naar eenzaamheid onder jongeren. Nadat ze in 2016 promoveerde trad ze steeds actiever naar buiten met haar bevindingen.

“Eenzaamheid onder ouderen is een probleem dat inmiddels breed wordt erkend, vertelde ze eerder aan Univers. “Bij jongeren is dit niet het geval. Er wordt denk ik snel gedacht dat eenzaamheid bij jongeren slechts een fase is. Iets dat wel weer overwaait.”

 “We beseffen steeds meer dat eenzaamheid echt ongezond is”

En dat terwijl de impact van langdurige eenzaamheid groot is volgens Lodder. “Mentaal kan het leiden tot depressies, sociale angst, een laag zelfvertrouwen. Fysiek kan het leiden tot een slechte nachtrust, overmatig gebruik van drank en drugs, hart- en vaatziekten. We beseffen steeds meer dat eenzaamheid echt ongezond is. Je kunt het vergelijken met de impact van roken of obesitas.”

Hoewel Lodder niet direct betrokken is bij het meldpunt, is ze wel bij de opening vanavond. Daar zal ze ook kort spreken.

Meer onderzoek nodig

Lodder is positief over het meldpunt. “Het is een mooie manier om de energie die de laatste tijd is ontstaan te bundelen en richting te geven. Hopelijk wordt het voor gemeentes zo duidelijk dat niet alleen wetenschappers roepen dat en een probleem is. Het kan de eenzaamheid een gezicht geven.”

De onderzoeker is ook geïnteresseerd in de activiteiten van Join us. “We weten uit onderzoek dat jongeren die zich eenzaam voelen, vaak op zoek zijn naar manieren om mensen te ontmoeten in een veilige omgeving. Maar ontmoeting alleen is niet genoeg. Wanneer er niet gewerkt wordt aan de onderliggende oorzaken van de eenzaamheid, kan een nieuwe sociale situatie de problematiek zelfs versterken. De werkwijze van Join us is nog niet wetenschappelijk onderzocht, maar ze bieden zowel ontmoeting als meer structurele begeleiding, dus ik heb wel goede hoop voor de effectiviteit.”

Foto: luc van Moorsel

Foto: luc van Moorsel

Wel pleit Lodder ervoor om de methode uiteindelijk wetenschappelijk te onderzoeken. “De reacties van de deelnemers zijn enthousiast, ze vinden de bijeenkomsten leuk. Maar we weten uit onderzoek dat alleen een leuke avond de eenzaamheid niet oplost. Met een randomized controlled trial kun je door middel van voor- en nametingen, van een groep die wel én een groep die niet aan de bijeenkomsten meedoet, meten of het inderdaad een positief effect laat zien op de langere termijn.”

Money, money, money

Of dat onderzoek er ook daadwerkelijk komt is de vraag. De wil is er zeker, vanuit de onderzoekers en vanuit de stichting Join us, struikelblok is dat dergelijk onderzoek veel geld kost. “De overheid is zich wel bewust van de schadelijke gevolgen van structurele eenzaamheid, maar financiert vooralsnog voornamelijk projecten die over eenzame ouderen gaan,” legt Lodder uit.

Ze is wel hoopvol dat dit in de nabije toekomst gaat veranderen. “Ik ga regelmatig naar grote landelijke bijeenkomsten over dit thema, meestal gaat het over ouderen, maar steeds vaker vragen deelnemers zich ook af wat het voor jongeren betekent.”

Eenzaamheid op de universiteit

Lodder zou graag zien dat Tilburg University actief gaat onderzoeken hoe groot het eenzaamheidsprobleem is onder de eigen studentenpopulatie. Welke interventies zet de universiteit in en werken die? Lodder: “Regelmatig spreek ik op bedrijven en organisaties. Dan vertel ik altijd dat iedereen in de organisatie er iets aan kan doen. Hoe mooi zou het zijn wanneer ik ook zelf met collega’s en studenten hier in Tilburg aan de slag kan gaan?”

Want dat eenzaamheid ook een probleem is onder studenten, daar is ze wel zeker van. “Deze problematiek speelt bij de hele groep van 12 tot 25, daar vallen ook studenten onder. We horen bijvoorbeeld over internationale studenten die moeite hebben om hun weg te vinden. Nou, die hebben we hier genoeg!”

Bijeenkomsten in Tilburg

Jonge Tilburgers die zich alleen voelen, kunnen binnenkort ook terecht bij Join us. In samenwerking met de organisatie R-Newt wordt er hard gewerkt om einde van dit jaar een locatie te openen. Wie zich aanmeldt voor het landelijke meldpunt, kan ervoor kiezen op de hoogte gehouden te worden van activiteiten in Tilburg.

Twitteraarster Nadï zal het meldpunt vanavond om 19.00 uur officieel openen in Veghel. Geïnteresseerden kunnen daarbij aanwezig zijn, je moet je wel even opgeven. De website www.eenzamejongeren.com is vanaf dat moment actief te gebruiken.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.