Nieuwe koers voor TiU-hulp aan bedreigde wetenschappers
Tilburg University stopt grotendeels met het internationale Scholars at Risk programma (SAR), dat ondersteuning biedt aan bedreigde wetenschappers. Het bedrag van honderdduizend euro dat de universiteit jaarlijks reserveert voor SAR blijft beschikbaar voor hulp aan wetenschappers uit onveilige gebieden.
Het was Ruud Lubbers die de universiteit in 2009 wees op het bestaan van Scholars at Risk (SAR). Een internationaal hulpprogramma dat bescherming en ondersteuning biedt aan wetenschappers die te maken hebben met ernstige bedreigingen en daardoor niet in vrijheid kunnen leven en werken in hun thuisland. Lubbers was destijds voorzitter van het TiU-stichtingsbestuur en eveneens voorzitter van de Stichting voor vluchtelingstudenten (UAF) die voor SAR de coördinatie en plaatsing van onderzoekers in Nederland op zich nam.
Tilburg University besloot zich aan te sluiten bij SAR en opende haar deuren voor onderzoekers om (tijdelijk) hun werk of studie voort te zetten in een veilige omgeving. Sindsdien hebben in totaal zeven wetenschappers gebruikgemaakt van deze mogelijkheid.
‘Wij bieden hulp door een tijdelijke betaalde aanstelling te geven in een veilige werkomgeving, onder begeleiding van een hoogleraar van het betrokken departement’, omschreef de universiteit de werkwijze in haar Gender and Diversity Roadmap uit 2017.
Doelstellingen UAF niet behaald
Nu, twaalf jaar na aanmelding, heeft de universiteit besloten om niet langer actief deel te nemen aan het hulpnetwerk, maar het gereserveerde geld op een andere manier in te zetten voor wetenschappers in nood. Uit het document waarin dit voornemen is voorgelegd aan de Universiteitsraad op 16 december 2021, blijkt dat die beslissing vooral tot stand kwam na de publicatie van een kritisch vertrouwelijk evaluatierapport. Daaruit bleek dat SAR/UAF haar belangrijkste doelstellingen niet behaalde.
Uit de raadsstukken komt naar voren dat wetenschappers problemen ervaren om veilig te kunnen terugkeren naar hun thuisland. Verder ontbreekt het hen aan perspectief op een duurzame wetenschappelijke loopbaan na de tijdelijke functie via het project. Ook is er soms onvoldoende aansluiting tussen het kennisniveau van de wetenschapper en het gastdepartement.
Tilburg University geeft aan dat er in de afgelopen jaren weinig aanbod is geweest vanuit de doelgroep en dat het daarnaast erg lastig bleek om tot een goede (inhoudelijke) matching te komen. De afgelopen drie jaar lukte het zelfs helemaal niet om een match te maken tussen kandidaten uit het netwerk en de departementen van de universiteit.
Voor UAF bleken de uitkomsten van het evaluatierapport genoeg reden om de coördinerende rol vaarwel te zeggen. Daarop ontvingen de vijftien Nederlandse onderwijsinstellingen die zijn aangesloten bij SAR een voorstel waarin een andere organisatie, Nuffic (de Nederlandse organisatie voor internationalisering in het onderwijs), het UAF opvolgt als coördinator in Nederland.
Nieuwe koers universiteit via Hestia en Mozaïek
De universiteit laat echter weten dat zij niet zal deelnemen aan de mogelijke SAR/Nuffic-samenwerking. Tilburg University vindt dat de onderzoekers er minder goed vanaf komen in het nieuwe plan. Waar ze voorheen recht hadden op een tijdelijk TiU-contract met rechten en plichten die gelijk zijn aan die van collega-onderzoekers, krijgen ze nu een bescheiden Nuffic-stipendiumbeurs. Dat vindt de universiteit niet wenselijk. Bovendien hangt aan het nieuwe uitvoeringsplan een prijskaartje dat fors hoger is.
TiU heeft daarom besloten om een andere weg in te slaan. Het universiteitsfonds van honderdduizend euro voor vluchtelingenprojecten blijft intact, maar de focus verschuift naar het ondersteunen van getalenteerde wetenschappers die al een immigratiestatus in Nederland hebben. Die wil de universiteit ondersteunen zodat zij hun wetenschappelijke loopbaan weer vorm kunnen geven. Scholars at Risk zal nog wel een jaarlijkse contributie van duizend euro ontvangen, om de uitoefening van vrije en onafhankelijke wetenschap te steunen.
“Het belangrijkste voor Tilburg University is dat we bedreigde wetenschappers kansen willen bieden om de academische loopbaan weer op te pakken,” zegt Ilja Hijink, tot voor kort beleidsmedewerker gendergelijkheid, diversiteit en inclusie bij de HR Policy Staff, over de nieuwe koers.
“Om geschikte kandidaten te vinden gaan we ons richten op NWO programma’s, zoals Hestia en Mozaïek. Wanneer NWO onvoldoende budget heeft voor het aantal positief beoordeelde aanvragen, kan Tilburg University bijspringen. Zo is er afgelopen voorjaar via het Hestia-project een gevluchte wetenschapper aan Tranzo gekoppeld.”
Advertentie.
