Minder studenten, minder geld uit Den Haag: universiteit moet broekriem aanhalen
De toekomst ziet er financieel gezien niet rooskleurig uit voor universitair Nederland en dus ook niet voor Tilburg University. Er komt fors minder geld in het laatje en dat betekent dat er bezuinigingen aankomen. Hoe dat er precies uit gaat zien moet komend jaar duidelijk worden.
De nieuwe regering is nog niet officieel geïnstalleerd of de eerste protesten vanuit de academische wereld laten zich al horen. Zo was rector magnificus Wim van de Donk zaterdag 22 juni aanwezig bij de demonstratie in Utrecht tegen de langstudeerboete en bezuinigingen op het hoger onderwijs. Universiteiten van Nederland is een campagne begonnen, WOinActie luidt de noodklok, en ook de KNAW toont zich geschokt.
De toekomstperspectieven zijn dan ook niet mals. Door onder meer de rem op internationalisering zullen studentenaantallen dalen, wat gelijkstaat aan minder inkomsten voor de Nederlandse universiteiten.
Onder de nieuwe regering wordt er ook fors bezuinigd op onderzoek en onderwijs. Zo wordt bijvoorbeeld het Fonds Onderzoek en Wetenschap gekort met 1,1 miljard euro en wordt er per jaar 215 miljoen euro bezuinigd op de sectorplannen.
In totaal wordt er door de nieuwe coalitie bijna een miljard per jaar bezuinigd en dat komt volgens Rens Bod van WOinActie neer ‘op het sluiten van één grote universiteit, of anders twee of drie kleinere universiteiten.’
Moeilijke keuzes
Dat gaat gevolgen hebben, ook in Tilburg. Hoe die gevolgen eruit gaan zien is nog koffiedik kijken. Tijdens de universiteitsraad van 25 juni kwamen de partijen overeen dat 2025 een ‘tussenjaar’ wordt waarin toekomstig financieel beleid in samenspraak tot stand komt. Dat er moeilijke keuzes gemaakt moeten worden, dat staat vast.
Mede door de wet internationalisering in balans (WIB) houdt Tilburg University in haar begroting rekening met een daling van het aantal ingeschreven studenten naar 19.000 in 2029. Dat aantal zou ook lager kunnen uitvallen. Eerder ging de universiteit nog uit van een groei naar ruim 21.000 studenten in 2028. De universiteit telt nu 19.500 ingeschreven studenten.
Bij die daling van het wettelijk collegegeld komen de bezuinigingen van de rijksoverheid. Eerder gaf Tilburg University al aan dat er rekening gehouden moet worden met 10 tot 15 procent aan bezuinigingen of ‘financiële ombuigingen’ binnen de eigen universiteit. Dan heb je het niet over een paar ton, maar over miljoenen.
Onderwijs en onderzoek
Tijdens de laatste universiteitsraad liet het College van Bestuur weten dat onderwijs, onderzoek en impact bij Tilburg University centraal staan. Het budget van Onderwijs en Onderzoek moet minimaal de helft van de baten uit de Rijksbijdrage blijven behelzen. Het lijkt er dus op dat de ondersteunende diensten straks de hardste klappen krijgen.
Het College van Bestuur wil wel dat de lasten eerlijk verdeeld worden. ‘Maar het is nu nog een erg onzeker proces,’ gaf vicevoorzitter van het bestuur Wilma de Koning aan, ‘we weten gewoon nog niet hoeveel er precies bezuinigd moet worden.’ Vraag is ook of mogelijke extra inkomsten uit de tweede en derde geldstroom de klap wellicht kunnen verzachten.
Hoe strak de broekriem aangehaald moet worden en waar het gaat knellen, dat zal dus in de loop van 2025 duidelijk worden. Ondertussen zal iedereen de nieuwe regering met argusogen volgen. Want of die het lang volhoudt, dat is nog maar de vraag.