Steen-papier-schaar
‘Daar stond ik dan. Kwart voor negen en nu al dertig paar bloeddorstige kinderogen op me gericht.’ Columnist Thomas Kaufmann ontdekt dat zijn kennis van de psychologie hem niet altijd uit benarde situaties redt.

‘Er is maar één manier om het op te lossen meneer. Ik daag u uit voor een potje steen-papier-schaar.’
De rest van de brugklas kijkt geamuseerd toe hoe het meisje haar vuist vast laat rusten op haar andere, vlakke hand. Ze is er klaar voor. Enkele minuten daarvoor, toen ik nietsvermoedend het lokaal binnen kwam lopen, was het meisje net luidkeels aan het verkondigen dat ze onverslaanbaar was in dit klassieke tijdverdrijf. Een medeleerling, met een voor mij op dit moment vrij irritant geheugen, wist nog uit de eerste les dat ik psychologie gestudeerd heb en zag in mij een passende Lakmoesproef.
Daar stond ik dan. Kwart voor negen en nu al dertig paar bloeddorstige kinderogen op me gericht. Zweet gutsend waar het niet gutsen moet. Koorddansen op de sociale maatstaf van pubers. Ik dacht dat deze ellende inmiddels wel achter me lag.
Het is een flauw stereotype natuurlijk. De psychologiestudent die precies weet wat er in het hoofd van de ander omgaat. Een stereotype dat ik om statusverhogende redenen overigens nooit keihard heb willen ontkrachten, maar waar ik nu wel de wrange vruchten van pluk.
Een flauw stereotype dus. Net als dat stereotype dat iedereen die psychologie studeert dat eigenlijk alleen doet om de eigen problemen op te lossen. Dat stereotype is niet alleen flauw, maar ook nog eens een tikkeltje beledigend. Daarbij is het ook pertinent onwaar. Zoals de meeste psychologiestudenten is het me namelijk absoluut niet gelukt de eigen problemen op te lossen.
Stereotype of niet. Op momenten als deze wordt van mij verwacht dat ik als ambassadeur van het psychologengilde met een passend antwoord kom. Niet alleen mijn eigen reputatie staat op het spel. Ik waan me Atlas, met het gewicht van de wetenschap op mijn rug.
Ik moet snel denken. Ik heb ooit gelezen dat winnaars bij steen-papier-schaar de neiging hebben om de winnende tactiek te handhaven en verliezers om juist van ‘wapen’ te veranderen. Vlug kijk ik of ik ergens in het lokaal nog een leerling treurig zie kijken naar een eigen ‘verliezende’ hand, maar tevergeefs. Ik zal het op eigen kracht moeten doen.
‘Komt er nog wat van? We hebben niet de hele dag de tijd.’ Daar hebben die vlegels ook wel weer gelijk in. Ik moet nog les geven straks. Hulde voor die hunker naar kennis van de nieuwe generatie.
Steen-papier-SCHAAR. Heel de klas brult de heilige drie eenheid mee. Als het stof opgetrokken is, blijft er een pijnlijk verdict achter. Mijn steen is kansloos tegen haar papier.
Terwijl de klas joelend hun plekken opzoekt, kijkt het winnende meisje me triomfantelijk aan.
‘Mannen kiezen altijd steen meneer’. TIKTOK 1 – Wetenschap 0.
Thomas Kaufmann is alumnus van Tilburg University.