Het juiste doen op het verkeerde moment: waarom stilstand in Israëlische partnerschappen problematisch is

Hoe zouden we Atticus Finch herinneren als hij had gewacht tot na het proces van Tom Robinson om te bepalen dat Robinson recht had op een strafrechtadvocaat, vraagt Phillip Paiement zich af.

Harper Lee’s klassieke roman uit 1960, To Kill A Mockingbird, draait om Atticus’ vastberadenheid om juridische hulp te bieden aan Robinson, een zwarte man die beschuldigd wordt van de verkrachting van een jonge witte vrouw, ondanks het afkeurende oordeel van zijn buren. Zou Atticus nog steeds een symbool van morele integriteit zijn als hij zijn morele verantwoordelijkheid pas had ingezien na Robinsons veroordeling? Of doet de timing van zijn beslissing er toe?

Al vijf maanden wacht ik geduldig op het besluit van de Adviescommissie Samenwerkingen van Tilburg University (TiU). Hoewel ik het werk van de commissie steun, ben ik ook bezorgd dat ze effectief het onderzoek naar de partners van de universiteit in Israël vertraagt en afzwakt. Deze partners dragen op talloze manieren bij aan de voortdurende genocidecampagne in Gaza en de illegale bezetting van Palestina.

Twee maanden geleden voltooide de commissie haar mensenrechtenkader, maar het is niet openbaar gemaakt. Evenmin heeft de commissie een tijdlijn gegeven voor wanneer zij advies zal uitbrengen aan het College van Bestuur van TiU. Terwijl deze commissie pas in juni begon, hebben meer dan tachtig universiteiten in Europa al soortgelijke mensenrechtenevaluaties afgerond, wat leidde tot het opschorten of beëindigen van samenwerkingen met Israëlische universiteiten. Een half jaar later wachten we in Tilburg nog steeds.

De straffeloosheid waarmee Israël wordt behandeld door de Nederlandse overheid en onze universiteiten staat haaks op de maandenlange consensus dat Israël zich schuldig maakt aan uitgebreide schendingen van het internationaal recht en mogelijk genocide pleegt door middel van uithongering en bombardementen in Gaza.

Het verschrikkelijke geweld van vorige week in Amsterdam – het vieren van genocide op Palestijnen, het aanzetten tot haat tegen Arabieren en de gewelddadige aanvallen op Israëlische Maccabi-supporters – is een gevolg van deze voortdurende straffeloosheid. Deze straffeloosheid weerspiegelt de positie van de PVV, die stelt dat Palestina ‘niet bestaat, nooit heeft bestaan en nooit zal bestaan’.

De betrokkenheid van onze partneruniversiteiten bij Israël’s illegale bezetting van Palestina en schendingen van het internationaal humanitair recht wordt gepromoot op hun webpagina’s en sociale media. Het opleiden van actieve inlichtingenofficieren, het onteigenen van Palestijnse gronden om campussen te bouwen in illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, het bieden van beurzen aan soldaten op actieve dienst in Gaza, het produceren van propaganda om het bombarderen van Gaza te ‘verkopen’ aan buitenlandse doelgroepen, en het toekennen van een eredoctoraat aan Yossi Cohen – voormalig directeur van de Mossad – terwijl hij naar verluidt de aanklager van het ICC bedreigde om onderzoeken naar Israëlische functionarissen te stoppen. Voor die acties wordt Cohen nu strafrechtelijk onderzocht in Nederland. Dit zijn de daden van onze wetenschappelijke partners.

Ondertussen versterkt TiU de banden met Israël en de Nederlandse overheid. Dit semester begon de Tilburg Law School (TLS) met het aanbieden van een vak in samenwerking met een docent en studenten van de Universiteit van Tel Aviv. De School of Humanities and Digital Sciences (TSHD) trad toe tot een nieuw NWO-onderzoeksconsortium met Thales, een bedrijf dat bewakingsdrones produceert voor het Israëlische leger, waarvoor TSHD datawetenschappelijk onderzoek levert.

In 2023 ontving TSHD financiering van Defensie om een bijzonder hoogleraar Data Science, Safety & Security aan te stellen. De gekozen kandidaat is toevallig ook senior onderzoeker bij Defensie. Een soortgelijke bijzondere leerstoel werd gecreëerd binnen de School of Theology. Ondertussen worden jonge wetenschappers geconfronteerd met aanstellings- en promotiebeperkingen vanwege dreigende bezuinigingen. Hoewel de TiU-besturen de nationale protesten tegen deze bezuinigingen steunen, brengen zij tegelijkertijd de waarden van academische vrijheid en onafhankelijkheid van politieke instellingen in gevaar.

De gevolgen zijn snel zichtbaar. Docenten die universiteitsgesanctioneerde evenementen over Israël-Palestina aankondigen in hun colleges, worden door de universiteitsleiding ondervraagd. Een poster ter ondersteuning van protesterende studenten werd verwijderd uit persoonlijke werkruimtes omdat deze als een ‘veiligheidsrisico’ werd beschouwd. De acties van Israël worden niet als onderwerp van publiek debat behandeld, maar als een veiligheidsrisico dat beheerd moet worden.

Toen de gerenommeerde Israëlische mensenrechtendeskundige Neve Gordon (Queen Mary University of London) afgelopen september in Tilburg sprak over ‘Academische Vrijheid te midden van Genocide’, was geen enkel lid van het College van Bestuur of de Faculteitsbesturen aanwezig. In plaats daarvan werd een beveiligingsteam gestuurd om de identiteitsbewijzen van studenten en medewerkers in het publiek te controleren.

Elke maand die de Adviescommissie nodig heeft om haar advies te ontwikkelen, is een maand waarin onze universiteit zich dieper verweeft in twijfelachtige onderzoeks- en onderwijsverbanden. Met meer vertraging riskeert de commissie het ‘juiste’ te doen op het verkeerde moment. Atticus Finch verdrinkt in de pijn van besluiteloosheid. Ik hoor de griffier de rechtszitting openen. Het is tijd om een besluit te nemen, Atticus. Blijf je Israël straffeloosheid bieden?

_Advertentie.