Onvoorwaardelijke steun aan een politieke partij is ronduit gevaarlijk

Politiek lijkt soms op voetbal, schrijft Thomas Kaufmann. ‘Mensen vereenzelvigen zichzelf niet enkel met sportclubs, dat doen ze ook met politieke partijen. Fouten van de tegenpartij worden uitvergroot, van de eigen partij worden ze gebagatelliseerd. Dat is onwenselijk en ronduit gevaarlijk.’

‘Hoe durf je?’

Briesend staat de jongen tegenover zijn vriend. ‘Dat is nooit een overtreding, laat staan een kaart!’

De andere jongen is rustiger. Waarschijnlijk omdat het genomen besluit in het voordeel van zijn favoriete ploeg is. ‘Hij neemt gewoon teveel risico met die sliding.’

Zo gaat het eigenlijk al de hele middag. Bij elk fluitje, of juist het gebrek daaraan, roept een van de jongens dat het een grof schandaal is. Hierop reageert de ander dan weer verontwaardigd. Twee minuten later hetzelfde tafereel, maar dan omgekeerd.

Ik kijk onaangedaan toe. Ik heb geen persoonlijk belang bij deze wedstrijd. Ik vind voetbal amusant, maar echt supporter ben ik al lang niet meer. De jongens wel. Trots dragen ze de kleuren van hun respectievelijke clubs. Dat ze daarmee ook fungeren als wandelende advertentiemiddelen deert ze niet. ‘Kansino’ zit links van me, ‘Ziggo’ rechts.

Het gekibbel amuseert me wel. De terugkerende verontwaardiging van beide kemphanen lijkt oprecht. Allebei kijken ze naar dezelfde beelden om daar vervolgens een volstrekt andere conclusie uit te trekken. Het laat fanatisme zien, maar direct ook de keerzijde daarvan. Ze zijn niet meer in staat om objectief naar een situatie te kijken. Vermeende overtredingen van de tegenpartij worden uitvergroot, van de eigen partij worden ze gebagatelliseerd.

Deze bias is tot op zekere hoogte onschuldig. Het gaat hier slechts om voetbal. Toch denk ik dat je dit breder kan trekken. Mensen vereenzelvigen zichzelf niet enkel met sportclubs, dat doen ze bijvoorbeeld ook met ideeën, idealen en politieke partijen.  

In verkiezingstijd staat het hele land bol van duiding. Podcasts, talkshows, peilingen, noem maar op. Hierbij ligt de focus vooral op het bespreken van de verschillende strategieën. Het gaat zelden over wat de partijen inhoudelijk zeggen. De media willen niet vooringenomen lijken. Inhoud wordt wel besproken, maar ingepast in een berichtgeving die daar geen (waarde)oordeel aan koppelt. Het probleem is echter dat je door enkel het ‘spel’ te bespreken ook een politiek systeem creëert dat daar de nadruk op legt.

Bij een spel horen teams. In Amerika liggen die inmiddels behoorlijk vast. Rood en blauw. Daar gaat het al lang niet meer om wat er gezegd wordt, maar om de persoon die de woorden uitspreekt. Supporters zijn niet meer in staat om objectief naar een situatie te kijken. Fouten van de tegenpartij worden uitvergroot, van de eigen partij worden ze gebagatelliseerd.

Onvoorwaardelijke steun aan een voetbalteam is prima. Het is een beetje belachelijk, maar (een paar doorgesnoven hooligans daargelaten) relatief onschuldig. Onvoorwaardelijke steun aan een politieke partij of partijleider is onwenselijk, ondemocratisch en ronduit gevaarlijk. Wie niet meer in staat is om kritisch te kijken naar de eigen ‘in-group’ komt uiteindelijk altijd in het Wilde Westen uit.

_Advertentie.