Fraudeurs op een rijtje
De wetenschap in Nederland krijgt zo langzamerhand een imago-probleem. Opnieuw is een hoogleraar tegen de lamp gelopen wegens discutabel onderzoek. Nadat Diederik Stapel eerder al betrapt werd op fraude, is het nu de beurt aan Dirk Smeesters. Wordt er nu echt meer gefraudeerd? Nee, fraude is van alle tijden, blijkt uit onderzoek van Univers. We zetten de namen van ruim dertig (mogelijke) wetenschapsfraudeurs op een rijtje. Sommigen zijn alleen beschuldigd, maar hebben nooit bekend (het is ook nooit bewezen), anderen trokken meteen het boetekleed aan.
Emil Abderhalden: een Zwitserse fysioloog die onderzoek deed naar ijzeropname in het bloed. Hij kwam met een manier om vroegtijdig zwangerschap en kanker vast te stellen. De methode werd in de jaren 20 al bediscussieerd, in de jaren ’90 bleek definitief dat het onderzoek niet klopte. Of dat te maken had met fraude of onkunde, is niet duidelijk.
Joachim Boldt: Duitse anesthesioloog. Verdacht van manipulatie van 90 onderzoeksartikelen. De titel ‘professor’ is hem inmiddels afgenomen door de Universiteit van Giessen. Voor de onderzoeken is waarschijnlijk geen toestemming verleend door de medisch-ethische commissie, ook zou data verzonnen zijn. Het onderzoek loopt nog.
Henk Buck: tot 1991 actief als hoogleraar Organische Scheikunde aan de Technische Universiteit Eindhoven. Zou een manier gevonden hebben om AIDS te bestrijden met een nieuw medicijn, fosfaatgemethyleerd DNA. Het beloofde AIDS-medicijn kwam er nooit, het onderzoek bleek niet te deugen.
Stephen Breuning: deed onderzoek naar de lange termijn effecten van kalmerende middelen op geestelijk zieke patiënten. Zijn onderzoek leidde ertoe dat ziekenhuizen patiënten anders gingen behandelen. Uiteindelijk kregen andere onderzoekers argwaan, Breuning kon niet het hele onderzoek uitgevoerd hebben in het beweerde tijdsbestek. Kreeg gevangenisstraf voor de fraude
Ranjit Kumar Chandra: wetenschapper die beweerde dat hij een multivitamineformule had ontwikkeld waarmee geheugenverlies bij 65-plussers kon worden tegengegaan. Het onderzoek bleek beïnvloed door financiële motieven. Chandra kon geen datasets leveren van zijn onderzoek, hij claimde dat de universiteit die was kwijtgeraakt.
John Darsee: Medisch onderzoeker, publiceerde in tal van gerenommeerde tijdschriften. Uiteindelijk bleek hij data vervalst te hebben, nagenoeg alles was verzonnen.
Dipak K. Das: hoogleraar, werkzaam aan de Universiteit van Connecticut. Hij heeft op grote schaal gefraudeerd bij een onderzoek naar het verband tussen gezondheid en het drinken van rode wijn. Er zouden minstens 26 artikelen, verspreidt over 11 verschillende wetenschapsbladen verzonnen zijn.
Rene Diekstra: psycholoog, tevens auteur van diverse wetenschappelijke artikelen en boeken voor groot publiek. In 1996 beschuldigd van onzorgvuldig wetenschappelijk handelen. Passages in zijn boeken bleken letterlijk vertaald uit publicaties van andere wetenschappers.
Martin Fleischmann en Stanley Pons: was het fraude of was het onkunde? In 1989 hielden de electrochemici Fleischmann en Pons hun legendarische persconferentie waar ze het bestaan van koude kernfusie verkondigden. In de weken na de bekendmaking probeerden diverse wetenschappers het experiment te reproduceren, iets wat niet lukte. De American Physical Society sprak daarna zelfs over ‘dwaalwetenschap’.
Peter J Francis: Britse medisch onderzoeker. Vroeg een beurs aan, maar deed dat met fake-data.
Sigmund Freud: neuroloog en grondlegger van de psychoanalyse. Volgens sommigen echter ook een leugenaar en een kwakzalver. De feiten die hij aandroeg om zijn pseudowetenschappelijke constructies te staven zouden verzonnen of gemanipuleerd zijn.
Yoshitaka Fujii: Japanse anesthesioloog/medisch onderzoeker. Hij manipuleerde sinds 1993 de resultaten van minstens 172 wetenschappelijke artikelen. Het onderzoek was nooit of niet goed uitgevoerd.
H.J.Gelmers: voormalig neuroloog van het Twenteborg Ziekenhuis in Almelo. Hij rommelde onder meer met patiëntenaantallen en patiëntengegevens. Zo verzon hij patiënten. De fraude kwam aan het licht doordat zijn bevindingen sterk afweken van die van andere onderzoekers.
Robert Gullis: biochemicus met toppublicaties op zijn naam, als postdoc werkzaam bij het Max-Planck instituut. Zijn collega’s hadden al argwaan en zijn onderzoek bleek na zijn vertrek bij het instituut niet gereproduceerd te kunnen worden. Gullis werd gevraagd terug te komen om het onderzoek zelf opnieuw te doen en kon dat niet. Uiteindelijk gaf hij de fraude toe.
Karl-Theodor zu Guttenberg: voormalig Duits minister van Defensie. Moest aftreden nadat bloggers hadden aangetoond dat hij schuldig was aan plagiaat bij het schrijven van zijn proefschrift. In februari van 2011 is hem de titel ‘doctor’ ontnomen door de Universiteit van Bayreuth.
Marc Hauser, bioloog, werkzaam bij Harvard University. Na een drie jaar durend intern onderzoek beschuldigd van manipulatie van onderzoeksresultaten. In September 2012 ook veroordeeld voor fraude door de ‘Office of Research Integrity of the National Institutes of Health’
Friedhelm Hermann en Marion Brach: kankeronderzoekers van de universiteit van Ulm en van de universiteit van Lübeck, betrapt op het vervalsen van onderzoeksgegevens. Er is nog altijd niet duidelijk wie verantwoordelijk was voor de fraude.
Don Poldermans: internist en wetenschapper. In 2011 door het Erasmus Medisch Centrum op non-actief gezet wegens verdenking van wetenschapsfraude. Hij zou onderzoeksdata hebben verzonnen en het vertrouwen van patiënten hebben geschaad. Poldermans erkent zich “niet aan de voorgeschreven werkwijze te hebben gehouden”, maar ontkent data te hebben vervalst.
Viktor Ninov:onderzoeker die zich bezighield met radioactiviteit en nucleaire processen. Claimde het scheikundig element 118 te hebben ontdekt. Zijn onderzoek kon niet gereproduceerd worden, het bleek verzonnen te zijn. Ninov ontkende overigens maar werd in 2002 toch ontslagen.
Luk van Parijs: hoogleraar biologie bij het prestigieuze Massachusetts Institute of Technology (MIT). Hij deed onderzoek naar kanker. Hij werd ontslagen door zijn werkgever nadat uit onderzoek bleek dat Van Parijs data had vervalst bij een paper en bij aanvragen voor subsidies.
Eric T. Poehlman: onderzoeker die was gespecialiseerd in menstruatie en overgewicht. Hij claimde dat vrouwen door de menopauze spierweefsel verloren en dik werden en dat hormonen zouden kunnen helpen om dit tegen te gaan. Poehlman kreeg duizenden dolars subsidie voor zijn onderzoek. Hij gaf uiteindelijk toe dat zijn data vervalst was.
Scott Reuben: voormalig hoogleraar, gespecialiseerd in anesthesie en pijnbestrijding. Naar de gevangenis gestuurd vanwege wetenschapfraude. Zijn onderzoek naar pijnbestrijding (met name naar de vraag welke medicijnen goed zouden werken) veranderde de manier waarop duizenden patiënten na hun operatie werden behandeld. Uiteindelijk bleek het gehele onderzoek verzonnen. Reuben kreeg duizenden dollars van farmaceutische bedrijven voor onderzoek.
Lawrence Sanna: sociaal psycholoog uit Amerika. Hij nam ontslag bij de universiteit van Michigan nadat gedragseconoom Uri Simonsohn (die eerder Dirk Smeesters ontmaskerde) vragen had gesteld over zijn onderzoek. Sanna zou aan de redactie van Journal of Experimental Social Psychology hebben gevraagd drie artikelen terug te trekken.
Annette Schavan: Duitse minister van Onderwijs en Wetenschap. In 2012 beschuldigd van plagiaat bij het schrijven van het proefschrift, waarmee zij ruim dertig jaar geleden haar doctorstitel verwierf. Schavan wijst de beschuldiging van de hand, ze heeft de universiteit om een onderzoek naar haar dissertatie gevraagd.
Margriet Sitskoorn: hoogleraar Klinische Neuropsychologie. Auteur van diverse artikelen en boeken. In 2007 beschuldigd van het overschrijven van passages uit (Amerikaanse) bronnen. Sitskoorn zelf gaf eerder aan dat de redactie van de artikelen haar bronreferenties niet heeft overgenomen. In de zomer van 2012 gaat Kees Schuy, voorzitter van het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integritet in een interview met digizine MindOpen in op de plagiaat-affaires van Sitskoorn en Diekstra. “Neem René Diekstra, of Margriet Sitskoorn. Beide zaken zijn ontdekt door journalisten. Dat geeft te denken. Waarom heeft het wetenschappelijk forum dat plagiaat niet opgemerkt? Hebben hun collega’s hun artikelen niet gelezen? Bij Diekstra en Sitskoorn ging het vooral om populairwetenschappelijke artikelen die misschien niet tot de wetenschap gerekend werden. Toch roepen deze zaken vragen op. Het zou goed zijn als onderzoeksafdelingen minstens een keer per jaar een researchdag organiseren. Dan kunnen ze elkaar laten zien waarmee ze bezig zijn, maar ook kunnen ze gezamenlijk reflecteren op de manier waarop ze werken. Klopt het allemaal nog wel hoe wij te werk gaan? Hebben we genoeg maatregelen genomen om integriteitsschendingen tegen te gaan? Kijken we wel streng genoeg naar elkaars onderzoek? Integriteit is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van de hele onderzoeksgroep.”
Dirk Smeesters: (oud)-hoogleraar Consument en Samenleving aan de Erasmus Universiteit (Rotterdam School of Management), verdacht van wetenschapsfraude (2012). In artikelen van hem zijn onregelmatigheden aangetroffen die in statistische zin hoogst onwaarschijnlijk zijn. Smeesters werkte overigens tot 2007 in Tilburg bij het departement Marketing van de Economische faculteit.
Jan Hendrik Schön: natuurkundig onderzoeker, werd beschouwd als wetenschappelijke superster. Claimde diverse doorbraken op het gebied van semi-conductors te hebben bereikt. Traditionele materialen zoals silicium werden vervangen door organische materialen. Geen enkele onderzoeksgroep kon zijn onderzoek echter reproduceren. Achteraf bleek dat Schön alles verzonnen had, hij manipuleerde datasets.
Mark Spektor: hield zich bezig met kankeronderzoek, werd beschouwd als briljant promovendus, Zijn onderzoek kon echter niet gereproduceerd worden. Uiteindelijk bleek zijn onderzoek vervalst.
R.A.Slutsky: werkte als associated clinical professor bij de afdeling radiologie, in 1985 beschuldigd van fraude. Zijn onderzoek bleek nooit uitgevoerd te zijn, zaken waren verzonnen, diverse papers werden uiteindelijk teruggetrokken uit wetenschappelijke tijdschriften.
Jon Sudbø: medisch onderzoeker die artikelen publiceerde over kanker tot hij in 2006 tegen de lamp liep. Data bleek gefabriceerd, de namen van patiënten waren verzonnen. Van de 900 patiënten hadden 150 van hen dezelfde geboortedatum.
Anthonie Stolk: van 1950 tot 1962 was hij hoogleraar (geneeskunde) aan de Vrije Universiteit. In dat jaar liep hij tegen de lamp. De gegevens bij diverse onderzoeken waren verzonnen.
Hwang Woo-Suk: bekend als pionier op het gebied van klonen. Hij claimde er als eerste in te zijn geslaagd menselijke stamcellen te klonen. Door een Zuid-Koreaanse rechtbank veroordeeld wegens verduistering van fondsen en overtreding van de bio-ethische wetgeving. Woo-Suk vervalste onderzoeksgegevens, artikelen waren compleet verzonnen.
Andrew Wakefield: uit zijn onderzoek zou blijken dat vaccinaties tegen mazelen, pokken en rode hond zouden leiden tot een nieuwe vorm van autisme. Uiteindelijk bleek dit niet te kloppen. Wakefield had geld gekregen van advocaten die een rechtszaak voorbereidden tegen de farmaceutische bedrijven die de vaccins maakten.
Anoniem: een senior onderzoeker bij het UMC St. Radboud in Nijmegen nam in 2011 ontslag na wetenschappelijke onzorgvuldigheden bij dataverzameling. De informatie die deze arts had verzameld tijdens lichamelijk onderzoek naar pijndetectie bij patiënten, bleek oncontroleerbaar en mogelijk onjuist. De naam van de onderzoeker is nooit bekend gemaakt.
Advertentie.
