Pechtold bij Food for Thought

Alexander Pechtold, fractievoorzitter van D66, was afgelopen vrijdag te gast bij Tilburg University. Hij werd het vuur aan de schenen gelegd over voornamelijk onderwijs en andere landelijke politieke zaken in een interviewsessie met twee Tilburgse studenten voor Food for Thought. De zaal – Dz1 – was afgeladen en aan de deur werden mensen geweerd door de uitgerukte beveiliging.

Pechtolds bezoek aan Tilburg University was onderdeel van D66’s landelijke onderwijstour. Samen met Kamerlid Paul van Meenen reist Pechtold langs onderwijsinstellingen in heel het land. Vandaag werd Tilburg aangedaan. De onderwijstour valt volgens Pechtold toevalligerwijs samen met de gemeenteraadsverkiezingen van begin maart: “We zijn in september begonnen en natuurlijk is het altijd leuk om het land weer eens in te gaan en een tour te maken, maar voor de gemeenteraadsverkiezingen organiseren we gewoon nog een aparte tour. Dan kom ik echt wel een keer terug in Tilburg.”

Saai maar stabiel

Na een aantal magere jaren, heeft D66 in dit Kabinet als halve coalitiepartner weer een vinger in de pap: “Nu kunnen we iedere week zeggen: we willen meer geld voor onderwijs. Het Kabinet zegt dan ‘ok’.” Pechtold hoopt dat 2014 een saai politiek jaar wordt. D66 overwoog van de zomer de stekker uit het Kabinet te trekken: “We hebben toen in de fractie besproken dat deze coalitie eigenlijk voor tachtig procent het beleid uitvoert wat wij willen.”

D66 besloot toen het Kabinet te laten zitten, maar ‘vanaf de zijlijn, dwingend te sturen’: “We willen niet een jaar hebben waarin de begroting stil valt en we op achterstand komen.” Want op achterstand staan we, zegt Pechtold: “Als je kijkt naar onze concurrentiepositie ten opzichte van vergelijkbare landen, dan hollen we onnodig achteruit omdat Nederland gewoon politiek instabiel is.”

Volgens Pechtold moeten de partijen het politieke powerplay maar even laten voor wat het is: “Laten we in 2014 nou eens proberen misschien niet allemaal voor honderd procent je zin te krijgen, maar wel het totale veld te helpen.” Oftewel: je hoeft het niet over alle zaken eens te zijn, zolang ‘je op belangrijke zaken als financiën gewoon meters maakt’.

Saai maar stabiel betekent niet dat D66 het Kabinet de rit uit laat zitten, zegt Pechtold. In 2015 zijn er de verkiezingen voor Provinciale Staten: “Dan is er weer een weegmoment. Houden we die 38 zetels in de Eerste Kamer vast? Als we daar onderduiken, dan weet ik het ook niet. Want dan wordt het weer instabiel, en dat betekent vooral dat Den Haag niet meer levert.”

Europese referenda

D66 serveerde onlangs de motie van Burgerforum-EU af. Het burgerinitiatief wilde een raadplegend referendum mogelijk maken: bij elke machtsoverdracht van Nederland naar Europese Unie, moet de bevolking via referenda raadgepleegd worden. Pechtolds partij, altijd voorstander geweest van referenda, stemde niet met de motie in. Pechtold vertelde: “Ik ben voor referenda, maar wel voor correctieve referenda. Dat betekent: de politiek maakt wetten en sluit verdragen, maar op het moment dat de bevolking denkt dat dit hen niet zint, dan halen ze handtekeningen op en dan trekken ze – bij wijze van spreken – aan de noodrem. Zo’n referendum vind ik goed omdat het de politiek dwingt om altijd rekeningen te houden met de mogelijkheid dat zo’n referendum uitgeschreven wordt.”

“Als diegene die laatst in de kamer waren bij iedere overdracht, bij ieder voorstel, een referendum willen houden dan kunnen we bijna jaarlijks, misschien wel meerdere keren per jaar een referendum houden, want er is altijd wel iets in de Europese onderhandelingen dat met soevereiniteit te maken heeft. De eerste de beste aanpassing van een visserijverdrag waarin je een bepaalde vissoort wel of niet mag vangen, dat is ook soevereiniteit.” Europa moet democratischer worden volgens Pechtold, maar hij zoekt het niet in dit soort referenda, maar in verkiezingen die ergens over gaan, een parlement in Europa dat zelf wetten in kan voeren en politici in Europa die rechtstreeks gekozen worden – het liefst met Europese lijsten.

Leenstelsel komt er, versobering ov-kaart laat op zich wachten

Studenten waren toch vooral gekomen om de plannen van D66 voor het Hoger Onderwijs te horen. En daar ziet het er soberder uit. Het sociaal leenstelsel gaat er nog steeds komen, en ook de ov-jaarkaart wordt op termijn versoberd. De focus van D66 ligt in eerste instantie op het sociaal leenstelsel. De partij stuurde het voorstel van de minister onlangs terug naar de tekentafel. Leenangst voorkomen en goede voorwaarden voor afbetaling van de studieschuld zijn belangrijk. “Kom terug met een verfijnde en gefaseerde invoering die ons de maximale garantie geeft dat het niet tot verdere leenangst leidt en dat het er niet toe leidt dat de portemonnee van je ouder je kansen in Hoger Onderwijs bepaald.”

Pechtold windt er geen doekjes om: “De studiefinanciering gun ik iedereen van harte. Maar ik noemde net de bedragen die er mee gemoeid zijn (800 miljoen per jaar). Als ik in tijden van crisis, en die is nog niet voorbij en dat zal nog een tijd duren, honderden miljoenen moet neerzetten of in inkomenspolitiek of in kwaliteit van het onderwijs, dan kies ik toch echt voor het laatste.”

Op termijn moet ook de ov-jaarkaart er aan geloven. Daar ligt niet de prioriteit want daar valt minder te halen: “Of je moet hem helemaal afschaffen, dan heb je echt geld. Alle aanpassingen die je doet, besparen nauwelijks veel geld. Laten we eerst die slag maar eens maken. Op den duur vraag ik me af of de ov-kaart in de huidige vorm te handhaven is. Verdere versobering komt er natuurlijk aan – dat zeg ik ook eerlijk.”

Toezicht in Hoger Onderwijs

Pechtold wil het vrijgekomen geld investeren in onderwijs, maar wil scholen niet te zeer beperken in waar het geld aan uit moet worden gegeven: “Als wij in Den Haag zeggen, geeft het maar aan A uit, dan staat het daar op een rekening op te potten, terwijl ze het voor B nodig hebben.”

Univers vroeg Pechtold of het te besparen geld terug naar Hoger Onderwijs gaat. Pechtold: “Dat is de bedoeling. Daarom hebben we ook in het herfstakkoord het geld naar primair en voortgezet onderwijs geloodst om de volgende slag te kunnen maken voor het hoger onderwijs. Reken je niet rijk, dat is niet gelijk een miljard want de overgang en de invoering kosten geld, al betekent dat wel dat het langzaam  gaat groeien. Maar dat is wel de eis van D66.”

_Advertentie.