Let op! Onderwijs kost geld!

‘Zittenblijvers kosten de samenleving jaarlijks 500 miljoen euro,’ zo kopte het NRC Handelsblad vorige week. Uit een onderzoek van het Centraal Planbureau zou blijken dat kinderen die tijdens hun schoolloopbaan een jaar overdoen de staat extra geld kosten. Goh. Dat had zelfs een zittenblijver wel kunnen voorspellen. Een jaar extra school betekent immers een jaar extra les en een jaar extra les betekent meer kosten voor Vadertje Staat.

Dat zittenblijven niet de beste oplossing is, moge duidelijk zijn. Een kind dat problemen heeft met wiskunde heeft geen baat bij de herhaling van lessen geschiedenis, aardrijkskunde en Engels. Echter: dat dit probleem pas op de agenda komt nadat men er een prijskaartje aan heeft gehangen is stuitend. Je zou vermoeden dat in een kenniseconomie onderwijskundige inzichten de belangrijkste prikkel vormen voor onderwijskundige hervormingen, niet de staatsportemonnee.

Het is in de week dat het leenstelsel definitief werd geaccordeerd wellicht een overbodige waarschuwing, maar toch. Let op! Onderwijs kost geld! Onderwijs was altijd, samen met zaken als milieu en cultuur, een politiek onderwerp waar geld naartoe ging omdat dit op langere termijn profijt oplevert. Die gedachte staat echter onder druk wanneer puur financiële motieven de belangrijkste motivatie worden om beslissingen te nemen.

Studentenreisrecht
Hetzelfde dreigt te gebeuren bij het studentenreisrecht. Bij het leenstelselakkoord dat VVD, PvdA, D66 en GroenLinks vorig voorjaar sloten, was immers 200 miljoen euro ingeboekt onder het kopje ‘versobering van het studentenreisrecht’. Daar werd niet bijverteld hoe dat precies bereikt zou moeten worden. Enkele maanden later kwam minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap met haar plan. Universiteiten en hogescholen zouden hun colleges buiten de ochtend- en avondspits moeten plannen. Wanneer dat zou gebeuren, kon de minister een goedkopere deal sluiten met de NS en de lokale vervoersmaatschappijen en had ze geld over.

Al snel bleek het een onmogelijke opgave. Niet alleen stonden onderwijskundigen op hun achterste poten: de avond was helemaal geen geschikt moment om kennis te vergaren. Ook universiteiten en hogescholen zaten met hun handen in het haar. Zij zagen immense praktische problemen opdoemen. Tilburg University ontbeert bijvoorbeeld simpelweg de ruimte om meer colleges tegelijkertijd te geven.

Moocs
Onderwijs is niet zo efficiënt als het zou kunnen zijn. Als dat wel zo was, zaten alle studenten in Nederland op dit moment thuis een massive open online course (mooc) te bekijken in plaats van dit blog te lezen in een studiezaaltje van de uni. Onderwijs hoeft ook helemaal niet ‘zo efficiënt mogelijk’ te zijn. Onderwijs leidt namelijk geen consumenten en arbeidskrachten op, maar weldenkende burgers. Dat kost op de korte termijn geld, maar is op de lange termijn enorm voordelig.

Door: Henk Strikkkers

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.