Maurits Martijn: “We hebben veel te beschermen”
Maurits Martijn van De Correspondent kwam op uitnodiging van LIS vertellen over de gevaren van digitalisering. Samen met Dimitri Tokmetzis schreef hij een boek over privacy: ‘Je hebt wél iets te verbergen’.
In zaal SZ31, gevuld met tientallen belangstellenden, begint Martijn met het omschrijven van zijn boek als “een journalistieke zoektocht naar het nut van privacy.” Volgens de onderzoeksjournalist is het bijzonder lastig om te laten zien wat nu het belang is van het begrip privacy. Aan de hand van verschillende praktijkvoorbeelden probeert Martijn gedurende de presentatie een beeld te schetsen. Zie hier een fragment:
“Aan de hand van negen likes op Facebook kunnen wetenschappers voorspellen of je een man of een vrouw bent”, stelt Martijn. Sterker nog, ook je religie en etniciteit kan Facebook bepalen aan de hand van je simpele klikjes op dat blauwe duimpje. En ‘like’ je Britney Spears en vtwonen? Dan is het volgens de wetenschappers vrij duidelijk dat je homoseksueel bent. Aan het beeld dat van jou hebben, passen zij jouw ervaring aan. Je krijgt andere advertenties, je ziet andere berichten voorbij komen. Jouw online Facebookleven is dus afhankelijk van het digitale beeld dat van jou wordt geschetst.
“Uber weet dat je geneigd bent meer te betalen voor een ritje als je batterij bijna leeg is”
Martijn: “Mensen met een Windows PC betalen minder voor dezelfde vakantie dan Apple-gebruikers.” Reisaanbieders vragen dus meer geld voor hetzelfde product aan mensen met bepaalde voorkeuren. Ook bedrijven als Uber bepalen hun ritprijzen door naar je persoonlijke informatie te gluren: “Uber weet dat je geneigd bent meer te betalen voor een ritje als je batterij bijna leeg is. Ze zeggen dat ze het niet gebruiken, maar dat horen we wel vaker…”
Martijn schetst vervolgens een extreem scenario om te laten zien dat het recht op privacy verder gaat dan extra euro’s neerleggen voor je taxirit. Als journalist wil je een stuk schrijven over de Jihad, na flink wat werk te hebben verricht is het gelukt om e-mails en telefoonnummers te verkrijgen van drie Jihadstrijders. “Het stuk is afgerond en ik besluit om naar New York te gaan”, vervolgt Martijn. “Compleet onafhankelijk van elkaar heb ik samen met mijn vrouw een levensverzekering afgesloten.” De situatie: je bent op Schiphol met contactgegevens van drie Jihadstrijders in je mobieltje, je bent op weg naar New York én je hebt net een levensverzekering afgesloten… De zaal reageert lachend op de vraag: “Wat denk je dat er nu gebeurt?”
“Wat fout is veranderd, dat is geen vast gegeven”
Veel mensen denken dat ze niets fouts te verbergen hebben, maar dat is veel te gemakkelijk gedacht volgens Martijn: “Wat fout is, kan veranderen, dat is geen vast gegeven. Pedofilie is pas sinds de jaren 70 verboden in Nederland. Ik kan het mij niet voorstellen, maar vijftig jaar geleden mocht je dus nog seks hebben met kinderen.” Ideeën van legaal en illegaal veranderen over tijd. Wat als het over vijftig jaar illegaal is om te roken of vlees te eten? Dan is het niet echt handig dat jij met je sigaret of hamburger op Facebook staat. “Iets dat je nu denkt niet te hoeven verbergen, kan morgen ineens wel nodig zijn.”
Andere benadering
Er zit nog zo’n misvatting besloten in het idee dat we niets te verbergen hebben. Anderen hebben misschien wel wat te verbergen: “Privacy heeft een collectieve functie. Het feit dat individuele burgers boeken kunnen lezen en na kunnen denken zonder heel de tijd het idee te hebben in de gaten gehouden te worden heeft een cruciale functie.” Als je in een samenleving leeft waarin niemand het gevoel heeft in vrijheid te kunnen leven dan heb je geen democratische samenleving.
Martijn sluit zijn pleidooi voor privacy passend af: “Niets te verbergen? We hebben veel te beschermen.”
Univers interviewde Martijn ook vooraf.
Advertentie.
