Nicola Jägers: ‘Eigenlijk moet niemand het College leuk vinden, we zijn er om misstanden aan te kaarten’

Wetenschappers aan de universiteit zijn echte duizendpoten. Ze geven les, doen onderzoek en hebben daarnaast vaak nog talloze nevenfuncties. En daar zitten soms wel hele bijzondere tussen. In deze miniserie gaat Univers in gesprek met drie wetenschappers over hun bijbaantje. Deze week: Nicola Jägers, collegelid van het College voor de Rechten van de Mens.

Hoe bent u bij het College terecht gekomen?

‘Ik heb gewoon gesolliciteerd. Voordat het College in 2012 werd opgericht bestond in Nederland al de Commissie Gelijke Behandeling. Deze commissie is vervolgens in het College opgegaan. Het mandaat van het nieuwe College was echter veel breder dan dat van de commissie. Dus werden nieuwe collegeleden gezocht om dit op te vangen. Ik ben vervolgens op de vacature geattendeerd en besloot te solliciteren. Ik wilde in de praktijk zien waar ik me in de theorie mee bezig hou.’ 

Hoe omschrijft u het College in het kort?

‘Het College is de waakhond van mensenrechten in Nederland. Het is de taak van het College om mensenrechten te belichten, te beschermen en te bevorderen.’

U zei dat u in de praktijk ziet waarmee u in de theorie bezig bent. Wat betekent dat concreet?

‘Ik werk al lang als onderzoeker en docent op de universiteit. Maar je zit daar soms wel in een soort ivoren toren. Mijn werk op de universiteit krijgt echter handen en voeten als ik zie waar mensen in de praktijk tegen aanlopen. Voor mij was dat echt een eye-opener. We praten altijd over ernstige mensenrechtenschendingen die ver weg zijn, zoals in Syrië of China. Maar ook in Nederland zijn er een heleboel mensen wiens mensenrechten onder druk staan. Door mijn werk bij het College zie ik in de praktijk wat je aan mensenrechten hebt. Dat inspireert mij vervolgens weer bij mijn werk op de universiteit. Het is een mooie wisselwerking.’

Waarom is het werk van het College belangrijk?

‘Mensenrechten zijn geen rustig bezit, je moet er continu over waken. Het zijn verworvenheden die we allemaal nodig hebben en deze hebben dan ook niets met politiek te maken. Of je nou links, rechts of wat dan ook bent, je hebt ze nodig. Bijvoorbeeld om je mening te uiten, naar school te gaan en je veilig te voelen. Daarnaast zit er ook een enorme spanning in mensenrechten.Neem bijvoorbeeld de vrijheid van religie en de vrijheid van meningsuiting. Deze twee vrijheden kunnen met elkaar botsen. Er moeten belangen afgewogen worden en de ondergrens moet worden bewaakt. Dat is wat het College doet. En we zien wereldwijd dat mensenrechten onder druk staan. Dus in deze conflictueuze situatie is een mensenrechtencollege belangrijk.’

Hoe ziet uw dag bij het College er uit?

‘Mijn dagen zijn heel afwisselend. Ik werk in totaal twee dagen per week bij het college. Een deel van mijn werkzaamheden bestaat uit het opstellen van adviezen voor wetgeving en beleid. Dat kan het College gevraagd en ongevraagd doen. We hebben wel een strategische agenda waarbij we ons bijvoorbeeld bezig houden met arbeidsmarktdiscriminatie of mensenrechteneducatie. Het is heel divers en er wordt gekeken naar elementen zoals strategie en communicatie. Dat vind ik persoonlijk een verrijking. Daarnaast ben ik ook betrokken bij het oordeel-proces. Mensen kunnen klachten over ongelijke behandeling bij het College indienen en wij spreken dan een oordeel uit of er sprake is van schending van gelijke behandelingswetgeving. Dit doe ik ongeveer een keer per maand.’ 

Wat is u tot nu toe het meeste bijgebleven?

‘Dat zijn veel dingen. Ik herinner me bijzonder goed de opening van het College. Koningin Beatrix en drie ministers waren aanwezig – en dat was dan mijn eerste werkdag. Toen dacht ik: dit wordt leuk. Maar dit is slechts een van de vele dingen. Een keer hadden wij een rapport uitgebracht over leeftijdsdiscriminatie van ouderen. Dat kreeg ontzettend veel aandacht, ook door de media. Mensen wilden daar van alles over weten en ik mocht bij talkshows over het onderzoek vertellen. Dat was interessant om mee te maken.’

Zijn er aspecten die u lastig vindt aan uw werk?

‘Ja, die zijn er zeker. Wat ik lastig vind, is dat de discussie over mensenrechten soms heel erg moeilijk is. Dit speelt vooral een rol in het huidige klimaat, waar feiten er niet meer echt toe lijkten te doen. Er gaan verhalen rond op sociale media die feitelijk onjuist zijn maar je kunt er weinig aan doen.

Maar aan de andere kant: als het College het werk goed doet, dan is het van nature een lastige instantie. Eigenlijk moet niemand het College leuk vinden, we zijn er om misstanden aan te kaarten. Je maakt je soms ook niet populair als je op feestjes zegt dat je bij het College werkt. Mensen vragen dan of dat niet die softe club is die alles maar discriminerend vindt.’

Over Nicola Jägers

Nicola Jägers is hoogleraar International Human Rights Law bij  Tilburg Law School. Haar onderzoek en onderwijs richt zich op mensenrechten en de rol van het bedrijfsleven en de gevolgen van de globalisering op de verwezenlijking van de rechten van de mens. In oktober 2012 werd Nicola benoemd tot lid van het nieuw opgerichte College voor de Rechten van de Mens. 

Is het soms moeilijk om uw werk los te laten?

‘Ik ben van nature een optimist, dus ik pieker niet heel veel. Maar ik zie bijvoorbeeld ook geen kinderen in oorlogssituaties. Wat me wel aangrijpt is om te zien wat discriminatie met mensen doet. Zowel met degene die het ondervindt als de personen die worden beschuldigd. Dat zijn altijd hele emotionele zaken. Sommige zaken neem je dan wel mee, vooral als het om kinderen gaat.’ 

Zou u graag in deze functie verder willen werken?

‘Als mijn termijn afgelopen is, zit mijn tijd bij het College er helaas op. Maar ik moet zeggen dat dit een verrijking van mijn academisch werk is. Het geeft een extra dimensie aan mijn onderzoek, want ik wil ervoor zorgen dat het in de praktijk werkt.

Maar om je vraag te beantwoorden, jazeker, het lijkt me leuk om in het vervolg iets soortgelijks te doen. Bij de VN hebben ze allemaal leuke functies die ik best wil ambiëren. Ik koester wel mijn academisch werk, dus een combinatie zou prachtig zijn.’

Bijzondere nevenfuncties

In deze driedelige miniserie vertellen wetenschappers over hun bijzondere nevenfuncties. 

 1. Nicola Jägers: ‘Eigenlijk moet niemand het College leuk vinden, we zijn er om misstanden aan te kaarten’

_Advertentie.