Kan een derde partij in de universiteitsraad een verschil maken?
SAM en Front: meer smaken zijn er niet voor studenten in de Universiteitsraad. Een nieuwe partij haalde bij de laatste verkiezingen geen zetels. Lezers van Univers vroegen zich af: welk verschil zou een nieuwkomer kunnen maken?
De druiven waren zuur voor Edmond Bitay. Met een flink pak idealen stortte de internationale student zich in de verkiezingsstrijd voor de Universiteitsraad. Al tien jaar lang maken SAM en Front daar de dienst uit, als het om de studentenbelangen gaat. Met zijn Student Democrats wilde Bitay daar verandering in brengen.Maar de studenten bliefden hem niet. Of Bitay ging ten onder in het groen-blauwe campagnegeweld van zijn opponenten. Hoe het ook zij: Student Democrats haalde de kiesdrempel niet. Voorlopig blijft het bij SAM en Front. Volgend jaar is er weer een kans: voor de Student Democrats, of misschien wel een andere nieuwe partij. Kan een derde partij in de raad zorgen voor betere medezeggenschap? Zou een nieuwkomer de universiteitspolitiek kunnen opschudden?
. @FractieFront pakt 5 zetels. @FractieSAM 4. Student Democrats haalt er geen. #TilburgU pic.twitter.com/E8tREzXFIH
— Univers (@universtweet) 14 april 2016
Consumentenorganisaties
“Ja, een nieuwe fractie kan een verschil maken”, zegt Marinus Verhagen van personeelsfractie Abvakabo – met 11 jaar Universiteitsraadervaring een echte veteraan. “De huidige studentenfracties hebben een heel spel van met elkaar concurreren, maar wat nou precies de verschillen zijn, daar kan ik geen antwoord op geven. Ja, het ene jaar is de ene fractie beter, het andere jaar de andere. Maar verder…”
“Studentenfracties zijn meer consumentenorganisaties dan partijen.”
Verhagen, die aan het eind van dit collegejaar vertrekt uit de U-raad, vindt de studentenfracties ‘meer consumentenorganisaties’ dan partijen, en dat vindt hij jammer. “Hun politieke opvattingen zijn onduidelijk. De positie van de student staat heel erg centraal: daarop proberen ze elk hun punten te scoren. Het is een wedstrijd wie welk onderwerp claimt.”
Politieker
Verhagen mist bij de studenten de ‘inhoudelijke discussie’ over thema’s die niet direct de studentenbelangen raken, zoals valorisatie. Verhagen had de partij van Bitay daarom wel in de raad willen zien. Die partij leek goed te hebben nagedacht over haar beginselen.
“Studenten willen vertegenwoordigers die gedreven worden door waarden, door een missie”, zegt Bitay zelf. “Meer zoals een politieke partij. Niet met een politieke agenda, maar wel één gebaseerd op een aantal waarden. Wij zijn minder bezig met het ‘de student gemakkelijk maken’, en meer met de toekomst, met banen, met vragen rondom klimaatverandering. Wij willen dat de universiteit entrepreneurs en intellectuelen creëert.”
Student Democrats op de campus
Een, twee of drie partijen: volgens Bitay doet het aantal er niet toe. Het gaat om de inhoud, en in zijn ogen zijn de bestaande partijen ‘leeg en grijs’.
Als dat zo is, waarom is het de Students Democrats dan niet gelukt? “Vooral omdat we te weinig stemmen kregen”, zegt Bitay droog. “We zijn pas in februari gestart. We staan aan het begin van onze curve. We hebben ook geen studenten op de campus achtervolgd tijdens de campagne, zoals SAM en Front. Ze konden naar ons toekomen voor een praatje.” Bitay hoopt dat zich via de website van Student Democrats nieuwe kandidaten melden, die volgend jaar een nieuwe poging willen wagen. Zelf verlaat hij eind volgend jaar de universiteit.
Rumoer
Stel dat het wel was gelukt, wat is dan het effect van een nieuwe studentenpartij? Tien jaar terug was er zo’n ‘frisse nieuwkomer’: Fractie Front. “De komst van Front leverde destijds een hoop rumoer op. We haalden meteen vier zetels, dat was best bijzonder”, vertelt Kristian van Bockel, een van de oprichters.
De komst van Front had inderdaad een positief effect. “Front stond en staat voor het ondersteunen van de actieve student”, zegt Van Bockel. “Doordat Front een duidelijke visie had, werd SAM gedwongen ook met een visie te komen. Iedereen moest bedenken waar hij voor stond. Concurrentie maakt scherp, en het maakt de universiteitspolitiek zichtbaarder.”
‘Tien jaar terug was er zo’n frisse nieuwkomer’
Zichtbaarder. Dat klopt. Met name in verkiezingstijd neemt het blauw en groen van SAM en Front tegenwoordig op agressieve wijze bezit van de campus. Univers-columnist Tom Grosfeld pleitte in april juist voor één partij, om een einde te maken aan de verkiezingspoppenkast.
Links tegen rechts
Meer fracties, minder fracties: de universiteitspolitiek golft op en neer. In de tien jaar voor Front kwam, had SAM had het rijk alleen. Tot SAM werd opgericht zaten er in de U-raad twee fracties: het Tilburgse Studenten Overleg (TSO) en de Progresieve Studentenfractie (PSF). Van oudsher was TSO rechts, en PSF links. Maar in de jaren negentig was er nog nauwelijks verschil, zo blijkt uit het stoffige Universarchief.
Gabe van der Zee, nu secretaris van de universiteit, zat toen in de linkse fractie. “Ik wist soms helemaal niet te zeggen waarom studenten PSF moesten stemmen”, vertelt een piepjonge Van der Zee maart 1995 in een artikel over de geboorte van SAM. Alom heerst tevredenheid dat aan ‘het verkiezingscircus’ een eind komt met het samengaan van PSF en TSO.
Oprichters SAM (Gabe van der Zee, 3e van links)
“De universiteitsraad leek destijds nog meer op een gemeenteraad: er was medebestuur in plaats van medezeggenschap”, blikt Van der Zee nu terug. “De studenten hadden 8 van de 24 zetels. Als je dan als studentenfracties tegen elkaar in gaat stemmen, heb je in de praktijk niks te zeggen. De vraag is wat de meerwaarde is van meer partijen, als de standpunten zo dicht bij elkaar liggen als ze toen lagen.”
En nu? Zou een nieuwe partij in deze tijd niet juist goed zijn, om de boel op te schudden? Van der Zee: “Je kunt wel van alles opschudden, maar de vraag is wat dat oplevert. Ga maar eens gaan kijken in steden waar het altijd ruzie is. De keus is natuurlijk aan de studenten. Maar het is vraag wat een derde partij in te brengen heeft. De kwaliteit van de huidige fracties is uitstekend.”
“Een nieuwe partij zou een frisse blik kunnen opleveren”
Geen blijvertjes
Het aantal van twee fracties lijkt een natuurlijk evenwicht. De tien jaar na 1995 uitgezonderd, zijn er sinds 1972 altijd twee fracties geweest. Af en toe dook een derde partij op: eind jaren tachtig de ‘Fiscalisten’ en in 1991 had ‘Juristen2000’ één zetel. Het waren geen blijvertjes. De vraag is hoeveel de mini-fracties voor elkaar kregen.
SAM heeft nu vier zetels, Front vijf. Willemijn Cauberg, huidig SAM-raadslid, waarschuwt voor versnipppering als er een derde partij in de U-raad komt. “Op dit moment is het goed geregeld: hebben we twee studentenfracties die serieus worden genomen, profesionele organisaties die de mankracht hebben om het werk te doen.”
Voorbereiden
“Er zijn drie commissies die vergaderen naast de U-raad”, legt Cauberg uit. “Het kost tijd om die te volgen en de vergaderingen van de U-raad voor te bereiden. Als je een fractie van een of twee hebt, is dat lastig. Dat neemt niet weg dat een nieuwe partij een frisse blik zou kunnen opleveren”, voegt ze eraan toe.
Promotie op de campus door Juristen2000
Omgekeerd kun je met één fractie en nog meer mankracht de vergaderingen natuurlijk nóg beter voorbereiden. Cauberg, die de U-raad eind dit jaar verlaat, wijst dat idee niet meteen af. “Dit jaar lagen Front en SAM dichter bij elkaar dan voorheen. Als je één fractie bent, heb je inderdaad meer tijd om handen. Maar dan heb je weer minder verschillende visies in de U-raad.”
Interessanter spel
Voor versnippering bij drie studentenfracties is personeelslid Verhagen niet bang. “Op de echte studentenpunten moet je één lijn volgen, en je niet laten verdelen door het College van Bestuur”, adviseert hij. “Maar op andere punten kunnen wisselende coalities tussen personeel en studenten ontstaan. Dat maakt het spel interessanter.”
Een derde partij in de U-raad kan een verschil maken. Maar of het effect negatief of positief is, hangt van de studenten af. Zijn ze inhoudelijk sterk, bereid om hard te werken in een kleine fractie en kunnen ze met de andere fracties samenwerken als het nodig is? Dan zou het zomaar een succes kunnen worden.Dit artikel is geschreven nadat onze lezers aangaven het te willen lezen. Dit artikel is deel 2 in een driedelige serie artikelen die we maken met onze lezers. Hieronder kun je je stem uitbrengen voor het volgende artikel. Over de vraag met de meeste stemmen schrijven we een artikel. Je kunt ons ook gelijk tippen.
Advertentie.
