Nieuws is porno voor de geest

Mijn goede voornemen voor 2017: stoppen met het consumeren van nieuws.

Laatst zag ik een interview met Denzel Washington. De acteur zou tijdens de verkiezingscampagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn steun aan Hillary Clinton hebben ingetrokken, omdat hij bij nader inzien toch liever Trump steunde. Niets van waar, maar sociale media meldden het en vervolgens namen alle media het van elkaar over.“If you don’t read the newspaper, you’re uninformed. If you do read it, you’re misinformed,” verzuchtte Washington.

En zo is het maar net. ‘Een goed nieuwtje moet je niet kapot checken’ is niet voor niets een gevleugelde uitspraak onder journalisten.

Een leven, vrij van nieuws: ik ben er klaar voor. Het afgelopen jaar heb ik geoefend. Ik las kranten pas wanneer ze drie maanden oud waren. Zo zie je in één oogopslag welk nieuws er werkelijk toe deed en wat niet. Probeer het zelf maar eens. Het is ongelooflijk hoe dun een krant dan wordt. Meestal één velletje, soms twee. Oftewel zó dun dat je net zo goed zonder kunt.

Nóg een reden waarom je zonder kunt: nieuws heeft niets met de realiteit van doen. Nieuws vertelt je niet hoe de wereld in elkaar steekt. Daarvoor kun je beter een goed boek kopen of een documentaire kijken die je de achtergronden uitlegt waarin jij bent geïnteresseerd. Nee, nieuws dringt je wereld binnen om je iets afschuwelijks te vertellen dat ergens, meestal ver weg, is gebeurd. Het is een vreemde vorm van morbide entertainment.

Een eindeloze herhaling van zaken die we allang weten. Soms gaan bedrijven failliet, soms komt iemand om in het verkeer en soms krijgt politicus A een mes in de rug van politicus B of pleegt een gevaarlijke gek een aanslag. Vreselijk, maar niets nieuws onder de zon. Toch noemen we dit nieuws. Terwijl de hamvraag zou moeten zijn: wat voegt al dat nieuws toe aan je eigen leven? Ik zeg: niets. Gewoon niets.

Het enige wat je over nieuws kunt zeggen, is dit: nieuws brengt de uitzondering op de regel. Bij voorkeur de negatieve uitzondering. Ergens – honderden, zo niet duizenden kilometers verderop – gaat iets vreselijk mis. De correspondent is ter plekke. “Hoeveel doden zijn er inmiddels, Jeroen?” Daarna volgt de link met Nederland. En als er geen enkele link is, dan wordt die wel verzonnen: “Wat denk jij, Jeroen? Lopen wij hier ook gevaar?”

“Nieuws is angst, overgoten met een sausje van urgentie, want anders slikt de consument het niet”

Zolang het maar angst en bezorgdheid genereert, want dat scoort het best. Ja, nieuws appelleert aan angst, precies zoals reclame en verzekeringen dat ook doen. Nieuws is angst, overgoten met een sausje van urgentie, want anders slikt de consument het niet.

Burgers die ’s avonds, wanneer de schemer inzet, de rolluiken laten zakken en de deur niet meer opendoen; het zijn allemaal nieuwsconsumenten. Bezorgd over Berlijn en Aleppo, bezorgd over de verkiezingen, bezorgd over het milieu, over Trump, over vluchtelingen en over wat ze morgen weer in de krant lezen of op het journaal zien. Kortom, bezorgd over alles. En dat ‘alles’ bestaat voor 99 procent uit zaken waaraan zij niets kunnen veranderen.

Iedere psycholoog zal het beamen: je opwinden over iets waaraan jij als individu niets kunt veranderen, is niet alleen verspilde energie, maar nog belangrijker: hét recept voor overspannenheid. Ik zou wel eens een onderzoek willen zien naar de vraag hoe schadelijk nieuws is voor de volksgezondheid.

Iedereen is het erover eens dat porno je een vertekend beeld geeft van seksualiteit. Voor nieuws geldt dat dus ook. Wat porno doet met je seksleven, doet nieuws met je wereldbeeld. Nieuws is porno voor de geest. Het misvormt je blik. Intens medelijden heb ik, met mensen die nu niet meer naar de kerstmarkt durven. Dát is wat nieuws toevoegt aan hun wereld. Zo treurig.

Stop toch met het consumeren van nieuws. Het ruimt je hoofd op en bespaart je zoveel frustratie. En nog belangrijker: het scheelt je duizenden uren per jaar waarin je zoveel kunt doen. Desnoods vrijwilliger worden in het buurthuis. Want Aleppo of Berlijn kun je misschien niet veranderen, maar je eigen wijk wel. Een fijn 2017!

_Advertentie.